2,2 mln zł odszkodowań za wypadki przy pracy wypłacił w pierwszym półroczu 2020 roku opolski ZUS

W całym kraju, od stycznia do końca lipca tego roku ZUS wypłacił 23,6 tys. jednorazowych odszkodowań wypadkowych o łącznej wartości 142,4 mln zł. Przeciętna wysokość przyznanego i wypłaconego świadczenia to około 6,1 tys. zł.

Wg danych opolskiego ZUS w regionie od kilku lat spada liczba wnioskujących o wypłatę jednorazowych odszkodowań wypadkowych.

W 2017 r. opolski ZUS wypłacił takie świadczenie 856 osobom, na kwotę 5,1 mln zł, w 2018 r. – 846 osobom na kwotę 6,1 mln zł, a w 2019 r. odszkodowanie dostało 713 wnioskujących o wartości 4,1 mln zł.

Zbiega się to z danymi Okręgowego Inspektoratu Pracy w Opolu, z których wynika, że porównując pierwsze sześć miesięcy 2020 r. do 2019 roku wypadków w pracy było mniej: 75 do 59 zgłoszonych. W tym śmiertelnych zdarzeń w br. było 2 wobec 8 w analogicznym okresie ubiegłego roku, a ciężkich 9 do 19.

Przedstawiciele ZUS przypominają, że świadczenie jest wypłacane jedynie osobom za które została odprowadzona składka na ubezpieczenie wypadkowe.
Jest ona obowiązkowa dla osób zatrudnionych na umowę o pracę, umowę zlecenie, agencyjną czy uaktywniającą. Powinny ją też opłacać osoby prowadzące własną działalność gospodarczą.

Nie jest ona z kolei wymagana przy umowie o dzieło, ale jeśli dla danej osoby jest to jedyna umowa, to skutek jest taki, że nie może ona starać się o odszkodowanie z ZUS w przypadku wypadku przy pracy.

- Wypadek przy pracy to zdarzenie, którego nie da się przewidzieć. Dlatego warto zadbać o legalność zatrudnienia i zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych. W przeciwnym razie można pozostać bez środków do życia - komentuje Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy opolskiego ZUS.

- O jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej może ubiegać się osoba, która doznała stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. W pierwszym półroczu 2020 roku opolski ZUS wypłacił takie odszkodowanie prawie 350 osobom na łączną kwotę ponad 2,2 milionów złotych. Przeciętna wysokość odszkodowania wyniosła w tym okresie około 7,4 tysiąca złotych - podaje Sebastian Szczurek.

Za wypadek przy pracy uznawane jest nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w związku z wykonywaną pracą i spowodowało uraz. Wysokość jednorazowego odszkodowania z ZUS sięga 20 proc. przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Obecnie 1 proc. uszczerbku na zdrowiu wynosi 984 zł.

Stopień tego uszczerbku oraz jego związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową ocenia lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS, po zakończeniu leczenia lub rehabilitacji.

- Jeśli dojdzie do wypadku, to bardzo istotne jest, by postępowanie powypadkowe przebiegło w sposób przepisowy, a dokumentacja powypadkowa była sporządzona rzetelnie. Niezbędny jest wniosek o jednorazowe odszkodowanie, zaświadczenie o stanie zdrowia oraz protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku lub karta wypadku sporządzone przez płatnika składek. Wszystkie dokumenty powinny trafić do ZUS po zakończonym okresie leczenia i rehabilitacji - kontynuuje Sebastian Szczurek.

Dokumenty potrzebne do wypłacenia jednorazowego odszkodowania powinien w imieniu pracownika złożyć płatnik składek, czyli pracodawca. Osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą to zrobić osobiście, pisemnie lub ustnie do protokołu w dowolnej placówce ZUS albo wysyłając dokumenty drogą pocztową. Takim osobom kartę wypadku sporządzi ZUS. Wniosek o odszkodowanie rozpatruje jednostka ZUS właściwa ze względu na miejsce zamieszkania osoby, która uległa wypadkowi.

- Przyznanie odszkodowania następuje w drodze decyzji, a ZUS ma na to 14 dni od uprawomocnienia się orzeczenia lekarza orzecznika ZUS bądź wyjaśnienia ostatniej okoliczności w sprawie niezbędnej do wydania decyzji. Naturalnie od decyzji przysługuje odwołanie, a jest na to miesiąc od dnia jej doręczenia. Jeśli prawo do jednorazowego odszkodowania zostało ustalone, to pieniądze wypłacimy do 30 dni od wydania decyzji - wyjaśnia opolski rzecznik.

Są sytuacje, gdy ZUS może odmówić wypłaty pieniędzy z ubezpieczenia wypadkowego:

• jeżeli wnioskodawca umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa naruszył przepisy o ochronie życia i zdrowia
• gdy udowodniono, że to była jedyna przyczyna wypadku
• gdy pracownik przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku, ponieważ był nietrzeźwy, pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych (nie dotyczy to członków rodziny ubezpieczonego, którzy w takich przypadkach zachowują prawo do świadczeń)
• gdy występuje zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne na kwotę wyższą niż 6,60 zł - w dniu wypadku lub w dniu złożenia wniosku o przyznanie świadczeń w tytułu choroby zawodowej. Dotyczy to ubezpieczonego, który prowadził firmę lub z taką osobą współpracował, bądź jest duchownym, który sam za siebie opłaca składki i występuje zadłużenie. Świadczenia nie przysługują ubezpieczonemu ani członkom jego rodziny do czasu aż spłacona zostanie całość zadłużenia – należy to zrobić w ciągu 6 miesięcy od dnia wypadku (lub od dnia wniosku w przypadku choroby zawodowej).