25 lat polsko-niemieckiego dialogu na Śląsku: jubileusz 25-lecia Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej

Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej obchodzi 17 lutego 2023 r. swoje 25-lecie. To szczególne wydarzenie jest okazją do przypomnienia o ważnej roli Domu w umacnianiu i rozwijaniu relacji między Polską i Niemcami. Nasz Dom jest bowiem miejscem, gdzie organizowane są spotkania, debaty, konferencje, a także realizowana jest misja, której fundament stanowią integracja i współpraca.

To wszystko dzieje się za sprawą polsko-niemieckich i międzynarodowych projektów, które organizuje DWPN.

Historia DWPN

Mieszcząca się przy ul. Rybnickiej 27 w Gliwicach okazała willa od 1998 r. stanowiła pierwszą siedzibę Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej. Jedynie nieliczni wiedzą, iż ten piękny obiekt został wybudowany w 1926 roku dla jednego z ostatnich właścicieli Drukarni Miejskiej Neumanna - Arthura Neumanna. Należy wspomnieć, iż drukarnia ta zainicjowała ważny rozdział w życiu gospodarczym Gliwic.

Pierwszym Dyrektorem Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej został 25 lat temu Thaddeus Schäpe (od 1992 roku Dyrektor biura Fundacji im. Friedricha Eberta Oddział w Gliwicach). Do dziś wiele osób wspomina jego osobę i zasługi dla naszej organizacji.

17 lutego 1998 r. Prezydent RFN Roman Herzog oraz w imieniu Prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego - Danuta Hübner ówczesna szefowa Kancelarii Prezydenta RP - zainaugurowali działalność naszego Domu, zwanego HAUS-em:

• prezydent Herzog powiedział m.in. (...) Dom dla Niemców, Polaków oraz innych przyjaciół i sąsiadów, który służy dialogowi o tym, skąd pochodzimy, gdzie jesteśmy i dokąd zmierzamy (…)
• prezydent Kwaśniewski napisał: (...) Dom - to coś z natury przyjaznego człowiekowi. To miejsce, gdzie chce on czuć się swobodnie i bezpiecznie (...).

Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej jest pierwszą i jedyną w swoim rodzaju ponadpartyjną inicjatywą polskich i niemieckich instytucji i organizacji, które połączyły swoje doświadczenia i umiejętności, swoje zasoby finansowe i ludzkie w jednym związku stowarzyszeń zgodnie z zasadą „siła we wspólnocie, razem jesteśmy w stanie zdziałać więcej”. Dom jest jedyną instytucją tego typu w Polsce.

Pierwsza bilateralna organizacja

Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej jest pierwszą bilateralną organizacją, pierwszym polskim związkiem stowarzyszeń, w którego skład wchodzą organizacje polskie i niemieckie. A więc kamień milowy i modelowy przykład do naśladowania.

Miejsce dialogu i aktywnej współpracy

Rozumieć i być rozumianym to podstawowe potrzeby człowieka, których spełnienie jest szczególnie ważne tam, gdzie spotykają się i wspólnie żyją różne grupy narodowościowe. Dotyczy to w równej mierze mniejszości niemieckiej oraz polskiej większości. Naszym celem jest przyczynianie się do wzajemnego zrozumienia i budowanie świadomości, że Śląsk ma tylko jedną przyszłość: wspólną. Wszystko, co dzieje się na Śląsku w równym stopniu dotyczy każdej grupy tu żyjącej. Śląsk, jako wielokulturowy obszar pogranicza, zawsze będzie odgrywać szczególną rolę w stosunkach polsko-niemieckich.

Dzisiaj Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej prowadzi swoją działalność na rzecz pogłębiania stosunków polsko-niemieckich w dwóch biurach: w Gliwicach przy ul. Górnych Wałów 7 oraz w Opolu przy ul. 1-go Maja 13/2.

Wśród najważniejszych inicjatyw Domu znajdują się z pewnością: Centrum Europejskie, w ramach którego odbył się szereg debat oraz szkoleń o tematyce europejskiej; są to też spotkania autorskie z wybitnymi postaciami świata kultury i literatury takimi jak: Janosch, Matthias Kneip, Piotr Pytlakowski i wieloma innymi. Nie możemy też zapomnieć o projektach młodzieżowych takich jak: Kuźnia Młodych Liderów, Polsko-Niemiecka Akademia Dziennikarska oraz 19 edycji Szczytu Młodzieży Regionalnego Trójkąta Weimarskiego. Ważnymi tematami poruszanymi przez Dom były również prawa mniejszości np. Równa szkoła? Lekcje Genderowe a równość płci w edukacji czy edukacja mniejszości narodowych w III RP, będzie to też z pewnością cykl szkoleń dla nauczycieli o regionalizmie czy projekt Historia Lokalna.

Przez 25 lat działalności zorganizowaliśmy ponad tysiąc projektów, w których wzięło udział wiele tysięcy osób – dzieci i młodzieży, nauczycieli, samorządowców, osób zainteresowanych kulturą i historią mniejszości niemieckiej oraz Niemiec.

W wielu obszarach tematycznych byliśmy prekursorami: to właśnie HAUS, jako jedna z pierwszych instytucji na Śląsku realizował projekty europejskie. Obecnie jesteśmy wiodącą organizacją pozarządową na Górnym Śląsku, niemniej z powodzeniem realizujemy również projekty na Dolnym Śląsku oraz na Warmii i Mazurach.

Dzisiaj flagowe projekty DWPN to: Niemieckie Kluby Malucha, kampania Bilingua-łatwiej z niemieckim, działania na rzecz polsko-niemieckiej dwujęzyczności, LernRAUM.pl, Jugendpunkt. Niemieckie Kluby Młodzieżowe, międzynarodowe wymiany młodzieży, Elom, akademia, Seminarium Śląskie, debaty społeczno-polityczne, Archiwum Historii Mówionej, oraz Muzeum Online. Dom prowadzi również działalność wydawniczą (Hausbooks), która cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem.

Jubileusz Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej to dla nas bardzo ważne wydarzenie, a jego obchody będziemy świętować przez cały rok pn. 25 PROJEKTÓW NA 25-lecie. Zaplanowane projekty to:

1. Konkurs fotograficzny: HAUS w obiektywie;
2. Konkurs plastyczny Czterej Pancerni w kradzionym mercedesie – edycja 2023 – jak zmieniają się polsko-niemieckie stereotypy; 
3. FB-owy konkurs wiedzy o HAUS-ie;
4. Spotkania z ciekawą książką w HAUSbooksie;
5. Warsztaty dla nauczycieli_ek: Deutsch ist easy! Nauka języka niemieckiego z HAUS-em!;
6. Warsztaty kulinarne: Gotowanie z Marią Wurst; 
7. Iskra, czyli porozmawiajmy o kontrowersjach: debaty społeczno-polityczne;
8. Wycieczki regionalne i spacery miejskie – Gliwice/ Opole;
9. Projekcje filmowe;  
10. Wystawa plakatów z projektów HAUS-u; 
11. Wywiady w ramach Archiwum Historii Mówionej nt. 25 lat obrony województwa - 25 lat HAUS-u oraz spotkania ze świadkami czasu;  
12. Konferencja nt.: Niemiecki ma znaczenie;
13. Seminarium Śląskie; 
14. Niemieckie Kluby Malucha; 
15. Billingua-łatwiej z niemieckim!;
16. LernRaum.pl; 
17. ELOm; 
18. Jugendpunkt.; 
19. Archiwum Historii Mówionej;
20. Zapomniane Dziedzictwo; 
21. Muzeum Online;
22. HAUS-owy Popcast; 
23. Wspieranie Liderów i Liderek organizacji;  
24. Międzynarodowe spotkania młodzieży;
25. Wystawy Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej.

Szczegóły na temat poszczególnych projektów będą dostępne na stronie internetowej DWPN: www.haus.pl oraz na naszych profilach w mediach społecznościowych.