Agnieszka tu zamieszka

Odlany w brązie pomnik będzie niewielki i dość kameralny. Na razie istnieje tylko jego glinany projekt naturalnej wielkości. Oglądamy go w nyskiej pracowni Mariana Molendy wraz z samym rzeźbiarzem oraz Agatą Passent i Magdą Umer, czyli córką i najbliższą przyjaciółką poetki. Oparta na smukłej dłoni twarz spogląda na nas z zadumą, a równocześnie z charakterystycznym, ironicznym uśmiechem. Spod drugiej, opartej na kształtnym kolanie, dłoni wysypują się na ziemię kartki z notesu...
- Myślę, że to będzie właściwy człowiek na właściwym miejscu - komentuje Magda Umer. - Agnieszka dobrze będzie czuć się na wzgórzu amfiteatru, wśród pięknej zieleni. Marzy mi się jeszcze, żeby powstał duplikat tej rzeźby w jej ulubionym parku Skaryszewskim na Saskiej Kępie.
Obok postaci poetki artysta zaprojektował jeszcze jedno puste krzesło dla przechodniów.

- Wspaniały pomysł - uśmiecha się Magda Umer. - To tak, jakby Agnieszka usiadła na chwileczkę i cały czas była dla nas. Zapewne najwięcej osób przysiądzie się do niej, by zrobić sobie zdjęcie. Jednak znajdą się i tacy, którzy zechcą porozmyślać, zadumać się, bądź porozmawiać z duchem Agnieszki...
- Pewnie o poezji albo życiowych problemach - dodaje Agata Passent.
- Z nią można było porozmawiać dosłownie o wszystkim - Magda Umer z zadumą patrzy w gliniane oczy swojej przyjaciółki. - Ona była po prostu wspaniała i jedyna...

- Kiedy usłyszałam o tym pomniku, to moim pierwszym odruchem był strach - wspomina Agata Passent. - Przed oczami stanął mi potężny monument, coś w rodzaju króla w pończochach i ogromnych buciorach siedzącego z dumną miną na koniu. A przecież mama była osobą bardzo bezpretensjonalną i niepomnikową. Ot, taka normalna dziewczyna. Jednak ponieważ ta rzeźba będzie taka kameralna i stanie wśród zieleni, to myślę, że byłaby z niej zadowolona. Chociaż, jeżeli patrzy na nas teraz gdzieś z góry, to na pewno się z tego całego zamieszania bardzo śmieje.
Obie panie bardzo dobrze oceniły pracę nyskiego rzeźbiarza. - Pan Marian włożył w ten pomnik nie tylko swój ogromny talent, ale całe swoje serce - chwali go Magda Umer.
- Świetnie uchwycony został zadarty nosek mamy, jej wspaniały uśmiech i długie, szlachetne dłonie - przytakuje Agata Passent.
Marian Molenda z wyraźnym zadowoleniem słucha tych pochwał. Magada Umer serwuje mu jednak małą łyżkę dziegciu: - Niestety, zauważyłyśmy pewne mankamenty, wynikające zapewne z tego, że rzeźbiarz nigdy nie widział Agnieszki...
- Mama miała naprawdę spory biust i fantastyczne nogi - uściśla Agata Passent. - Tymczasem w tym pomniku jest trochę inaczej... Z nóg dla dobra twórczości postanowiłyśmy zrezygnować, ale z biustem się nie poddamy i powiększymy go - filuternie uśmiecha się do rzeźbiarza.
Magda Umer chwyta byka za rogi: - O biust będziemy walczyć bezdyskusyjnie - bierze Mariana Molendę na stronę. - Ale gdyby pan skrócił trochę tę spódniczkę, żeby było widać piękne nogi Agnieszki, które pan oczywiście troszeczkę wyszczupli... - kokietuje.
Postawiony pod ścianą Molenda chwyta za nóż i ścina kawałki gliny tworzące zakończenie spódnicy. Jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki wyłania się spod niej zgrabna łydka. Potem, niczym chirurg plastyczny, artysta wyszczupla ją.
- Wszystkie zdjęcia, które dostarczyła pani Magda, przedstawiały w zasadzie tylko twarz pani Agnieszki - tłumaczy, zdrapując z nogi kolejne warstwy gliny. - Nie widać na nich biustu ani nóg.
Na dowód Molenda wskazuje na stojącą za pomnikiem planszę z porozpinanymi fotografiami poetki.

- To prawda - przytakuje Magda Umer. - Ale piersi miała mniej więcej takie moje, niech pan patrzy - ze śmiechem rozchyla poły płaszcza i demonstruje zdumionemu rzeźbiarzowi. Molenda łapie kawał gliny i z rozmachem narzuca na rzeczywiście dość małą prawą pierś poetki.
- Przepraszam - uśmiecha się zażenowany, ugniatając glinę w kształtną pierś. - Od czasu jak codziennie przebywam z nią po osiem godzin, poczułem z nią jakąś duchową więź. No, a teraz jestem na etapie biustu...
- I może już pan śmiało powiedzieć, że ma z Agnieszką naprawdę bliski kontakt - komentuje rozbawiona Magda Umer.
Molenda odrywa ręce od piersi poetki. - Skończę później - tłumaczy. - Siedzę tutaj zwykle do jedenastej wieczorem. Nawet żona już się przyzwyczaiła, choć na początku była trochę zazdrosna o Agnieszkę, bo przy piwku zacząłem nawet podśpiewywać jej piosenki - śmieje się.
Agata Passent postanawia jednak wykorzystać twórczy zapał artysty: - Koniecznie musi pan dorobić jakiś pierścionek - wskazuje dłoń, na której opiera się gliniana twarz jej matki.
- Mama uwielbiała pierścionki i nosiła ich miliony - argumentuje. - Najczęściej w kształcie kwiatuszków. Jeden, o ten na tym zdjęciu - pokazuje na planszę - dostała ode mnie.
Molenda posłusznie dorabia na serdecznym palcu biżuterię. - Będzie się trochę zlewać z dłonią - tłumaczy przyglądającym mu się ciekawie kobietom. - Musi być zachowana forma rzeźbiarska, bez zbytnich przerysowań. Na początku najwięcej obaw miałem o to, czy trafię w wielkość postaci. Chodziło o to, żeby pomnik był dość kameralny, bez pompatycznego zadęcia. Ze względu na wybitną osobowość Agnieszki wyrzeźbiłem ją o 10 centymetrów większą. Krzesło, na którym będzie siedzieć, ma szczeble wyprofilowane na drewno z widocznymi słojami. Chcę, żeby przy patynowaniu powstał ciekawy efekt kolorystyczny. Jasne płaszczyzny będą żółte, a pozostałe przejdą w brąz i miedź.
Molenda zapewnia, że zdąży z ukończeniem pomnika do dnia rozpoczęcia festiwalu, kiedy ma nastąpić jego uroczyste odsłonięcie.

- Wszelkie reklamacje pań zostały uwzględnione i projekt jest już praktycznie gotowy - mówi. - Odlewnia pana Witolda Halupczoka z Opola czeka już na jego odlanie. Pomysłodawca budowy pomnika, rektor Uniwersytetu Opolskiego Stanisław Nicieja, zaproponował jednak ostatnio, żeby posąg stanął nie w amfiteatrze, jak pierwotnie planowano, lecz przed budynkiem uniwersytetu. Argumentował, że amfiteatr poza festiwalem świeci pustkami, a przy uniwerku jest zawsze duży ruch.
Póki co, są to jednak plany nieoficjalne. Oficjalnie Agnieszka Osiecka ma przecież w tym roku obserwować festiwalowe występy ze skarpy amfiteatru.
- Obawiam się tylko, żeby nie doszło do pewnych niesnasek i zawiści w środowisku artystycznym - zastanawia się Agata Passent. - Postaci wielkich i nietuzinkowych było przecież wiele, a pomnik ma tylko mama...
- No to trzeba dobudować następne i w ten sposób powstanie w Opolu galeria najwybitniejszych polskich postaci - wchodzi jej w słowo Magda Umer. - Dobrze, że od kogoś zaczęto. Zawsze śmieszyły mnie pomniki, ale ten jest naprawdę piękny. Jeśli obok stanęłyby inne, równie udane, Opole tylko by na tym zyskało.