Biskup miał w średniowieczu siedzibę w Byczynie

Ze względu na rewitalizację średniowiecznej starówki w Byczynie przez kilka lat archeolodzy prowadzili wykopaliska. Od 2009 roku odkryli w sumie 1087 pochówków.

Najstarsze z nich pochodzą z X wieku, co jest dowodem na to, że Byczyna jest jednym z najstarszych polskich miast.

Dokładna data powstania Byczyny nie jest znana. Historycy zgodnie uważają, że nasza miejscowość jest rówieśniczką państwa polskiego.

Wiadomo, że Byczyna wchodziła w skład państwa księcia Mieszka Pierwszego, króla Bolesława Chrobrego i ich następców.

W XI wieku Byczyna była nawet krótko siedzibą biskupstwa, co było dla miasta ogromnym wyróżnieniem. Pisze o tym pastor Herman Koelling (1841-1902), dziejopis Byczyny: „W tym czasie (w 1041 roku), za panowania Kazimierza Odnowiciela króla Polski [w rzeczywistości był tylko księciem - red.] biskup Leopold I przeniósł swoją siedzibę do Byczyny (dzisiaj zwanej Bicinam), miasta obwodu brzeskiego, jak podaje Długosz; lecz Byczyna nie pozostawała długo siedzibą biskupa, gdyż później sam król Kazimierz przeniósł ją do Wrocławia i umieścił świątynie wraz z kolegiatą na wyspie (...). Uznanie zyskała Byczyna dzięki siedzibie biskupiej, która kiedyś ze Smogorzowa z powodu niepokojów wojennych tam została przeniesiona, gdzie pozostała tak długo, dopóki w 1052 roku Kazimierz nie zabrał jej do Wrocławia”.

Utworzenie siedziby biskupa w Byczynie związane było z dramatycznymi wydarzeniami w królestwie polskim po śmierci króla Mieszka II w 1034 roku. Doszło do rewolty pogańskiej. Zburzono m.in. katedrę na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu i odbudowano świątynię pogańską.

Czeski książę Brzetysław I najechał na Polskę, po drodze przyłączając do swojego państwa ziemie śląskie.

Kazimierz Odnowiciel odzyskał oficjalnie Śląsk dopiero w 1054 roku.

Sufragania biskupia istniała najpierw w Smogorzowie koło Namysłowa. W 1041 roku przeniesiono ją do Byczyny, a stąd w 1052 roku do Wrocławia. Byczyna była zatem siedzibą biskupa w latach 1041-1052.

Byczyna nie była wówczas jeszcze miastem, tylko osadą. Jeszcze w 1213 roku biskup lubuski Lorenz wspominał w dokumencie o „małej byczyńskiej osadzie”.

Prawa miejskie Byczyna uzyskała prawdopodobnie w 1228 roku. Nadać miał je książę Henryk Brodaty.

Zachował się dokument z 1228 roku, w którym jest następujący zapis o Byczynie: „i abyśmy nie musieli ściągać ciężkiej grzywny ze sklepów (kramów, szynków) w Byczynie, mianowany opat ustąpił nam część dochodów, które dotyczyły kościoła w Zarzysku koło Olesna”.

W innym dokumencie z tego okresu jest wzmianka o „Byczynie z zamkiem” (Bicina cum castro). Miasto jednak nigdy zamku nie posiadało. Chodziło prawdopodobnie drewnianą palisadę zbudowaną w celach obronnych, która otaczała cały gród.

Historycy przyjmują, że Byczyna została ulokowana na prawie magdeburskim przed 1268 r. Było to już po tragicznym najeździe Tatarów w 1241 roku. Tatarskie hordy zniszczyły również Byczynę. Gród został spalony i zrównany z ziemią. Miasto trzeba było zbudować od nowa.

Korzystałem m.in. z książki „Byczyny przeszłość i dzień dzisiejszy”.