Choroba podróżnych

MOŻNA SIĘ PRZEBADAĆ
Kliniczny obraz zarażenia cryptosoridium może być różny, gdyż wszystko zależy od stopnia sprawności układu odpornościowego człowieka zakażonego. Do grupy podatnej na "złapanie" tego pasożyta należą: chorzy w czasie i po leczeniu immunosupresyjnym, ludzie z AIDS, dzieci z niedojrzałym układem odpornościowym oraz z syndromem niedożywienia, osoby w podeszłym wieku. Kryptosporidioza szerzy się epidemicznie, a największa zachorowalność przypada na miesiące letnie: ciepłe i wilgotne. Aby zdiagnozować tę chorobę, przeprowadza się badania mikroskopowe próbek kału, a wtedy leczenie jest odpowiednio ukierunkowane. Badanie takie może zlecić indywidualny pacjent, a wykonuje je pracownia parazytologii w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej przy ul. Mickiewicza 1 w Opolu - cena badania 10 zł.

Nawet tam, gdzie ujęcia wody, warunki sanitarne i stopień edukacji społeczeństwa są na wysokim poziomie. - twierdzi Ewa Kalinowicz-Dropek, kierownik sekcji serologii i parazytologii Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Opolu. - Zakażenia te są przyczyną największej zachorowalności i umieralności. Mogą one mieć różny charakter: zakażeń wirusowych, bakteryjnych lub pasożytniczych, czyli inaczej pierwotniakowych.
Dla laika wszystkie zakażenia przewodu pokarmowego wyglądają tak samo, gdyż towarzyszą im biegunki, torsje, bóle brzucha, tymczasem każde może wywołać coś innego. Wśród sprawców tych dolegliwości wymienia się m.in.: rotawirusy, koronawirusy, salmonellę, shigellę, helicobacter pylori (według najnowszych poglądów bakterię tę wini się za powstawanie wrzodów), yersinię czy cryptosporidium parvum.

- Cryptosporidium to jednokomórkowy pierwotniak znany już od 1907 roku - wyjaśnia Ewa Kalinowicz-Dropek. - Ale dopiero od połowy lat 70. został on uznany za czynnik powodujący biegunki u ludzi, a następnie - w roku 1984 - wprowadzony przez Światową Organizację Zdrowia na listę sprawców chorób jelitowych u człowieka. Niestety, wśród lekarzy internistów, pediatrów i epidemiologów ten gatunek jest wciąż mało znany, często nierozpoznawany przy diagnozowaniu ostrych i przewlekłych biegunek.

Tymczasem cryptosporidium jest bezwzględnym pasożytem, który usadawia się w komórkach nabłonka błony śluzowej jelita, okrężnicy, odbytnicy, przewodów trzustkowych, pęcherzyka żółciowego i może on być przyczyną:
w tzw. biegunek podróżnych - narażeni są na nie turyści przebywający na terenach endemicznych, np. w krajach środziemnomorskich, nie przestrzegający podstawowych zasad higieny
w biegunek dziecięcych - mają one ciężki przebieg i mogą nawet doprowadzić do śmierci
w ostrych biegunek u ludzi o sprawnym układzie odpornościowym - trwają one 5-14 dni (człowiek oddaje 6-12 wodnistych, często zielonkawych stolców na dobę)
w przewlekłych biegunek u chorych z niesprawnym układem układem immunologicznym - np. u osób z AIDS; przypominają one biegunki występujące u chorych na cholerę (mają postać wodnistą i trwają nawet kilka miesięcy) oraz prowadzą do odwodnienia, zaburzeń wchłaniania i wyniszczenia organizmu.

Choroba wywołana tym pasożytem nosi nazwę kryptosporidiozy. A do czynników sprzyjających jego zarażeniem należą:
w picie surowego mleka
w bliski kontakt ze zwierzętami domowymi, hodowlanymi i dziko żyjącymi.
- Ścisłe ekologiczne związki człowieka oraz zwierząt domowych i hodowlanych: bydła, owiec czy kóz, sprzyjają ciągłemu utrzymywaniu się źródeł inwazji tego pasożyta, który w postaci odchodów dostaje się do wody i gleby - tłumaczy Ewa Kalinowicz-Dropek.
- Poza tym w mocno przeludnionych aglomeracjach o złych warunkach sanitarnych też dochodzi do szerzenia się kryptosporidiozy w wynika zarażania człowieka przez człowieka. Dlatego m.in. tak ważne jest dokładne mycie rąk po załatwieniu potrzeb fizjologicznych.

Do zarażenia bezpośrednego dochodzi np. często w żłobkach, przedszkolach, zamkniętych domach opieki społecznej, szpitalach, na oddziałach zamkniętych, na których przebywają chorzy z niedoborem immunologicznym.