Co jest w Polaku?

- Gdyby tak na Ukrainę trafił "Erasmus", to do ostatniej możliwości byłby wykorzystany - Olena Regesza, studentka stosunków międzynarodowych UO, zachwyca się programem, w ramach którego młodzi ludzie z Unii Europejskiej mogą studiować we wszystkich krajach zrzeszonych. - A u was to wcale nie widać takiej chęci do podróżowania i nauki za granicą.

Przytakują jej Danił, Igor i Aleksandr, ukraińscy studenci Uniwersytetu Opolskiego.

- No i u was młodzi ludzie dłużej nie muszą się niczym przejmować, mogą żyć beztrosko - zauważają. - U nas, jak się ma osiemnaście lat, to już trzeba wiedzieć, co się chce w życiu robić.

Studia w Opolu - informacje z uczelni

Oni szybko się u nas odnaleźli, nauczyli polskiego, choć zdarzają im się śmieszne językowe wpadki. - Prosiłem kiedyś o "gumkę", a miałem na uwadze gumę do żucia, to chłopaki w śmiech - opowiada Danił. - Albo mówię, że zrobiłem sobie "fryzurkę", bo myślałem, że tak też się mówi, to znów śmiech, docinki i mruganie okiem. Ale takie bez złośliwości.

- Pierwszy raz do Polski przyjechałam pięć lat temu - wspomina Olena, drobna i piękna dziewczyna. - Wsiadłam do pociągu z Krakowa do Szczecina, nie potrafiłam ani słowa po polsku.

Na korytarzu pociągu bezradnie zmagała się z ciężką walizką.
- I jak raz podchodzi mężczyzna, sam, bez mojej prośby pomógł mi ją zataszczyć do przedziału - dodaje ze śmiechem.

- Nie, nie żeby był jakiś nachalny - odgaduje spojrzenia swoich kolegów. - Po prostu pomógł, jeszcze się ukłonił na pożegnanie. Trzeba przyznać, że mężczyźni w Polsce to dżentelmeni. No, oczywiście zdarzy się czasem jakiś nienormalny, ale to tak jak wszędzie.

Tu są zgodni. Obojętnie: w bibliotece, na uczelni, w sklepie czy na ulicy, Polacy są bardzo uczynni. - Do tego stopnia, że nawet nadłożą kawałek, żeby wskazać człowiekowi drogę - mówią studenci z Ukrainy.

- No i u was aż miło popatrzeć, kiedy starsi panowie ze starszymi paniami pod rękę w weekendy na Bolko spacerują - zachwyca się Olena. - Starsi jeżdżą też na rolkach i rowerach, po prostu widać, że niezależnie od wieku ludzie potrafią się cieszyć. U nas na Ukrainie jak ktoś starszy, to już siedzi w domu. Radości w ludziach nie ma, bo życie u nas cięższe.

Do rozmowy włącza się Oleksandr Datsenko, student stosunków międzynarodowych, dodatkowo jest na studiach podyplomowych "funkcjonowanie strefy euro". Na Ukrainie zrobił magistra z ekonomii.

- Na Ukrainie starsi siedzą przyklejeni do telewizora, do tych brazylijskich seriali - stwierdza Oleksandr i zmienia temat. - A nam u was lepiej studiować, bo na Ukrainie większy koszt studiowania. I cena za akademik jest wyższa niż w Polsce, chociaż opolskie akademiki przewyższają je standardem.

Okazuje się, że na Ukrainie państwo tylko części studentów finansuje naukę, reszta jest skazana na siebie.

Na początku nie myśleli, żeby to właśnie w Polsce się uczyć, z wyjątkiem Oleksandra, bo jego prababcia to Iżykowska, co z dumą podkreśla.

Olena myślała, żeby studiować w Pradze albo w Budapeszcie, bo po ojcu ma węgierskie korzenie.

- Ale nie wyszło i tydzień przed wyjazdem dowiedziałam się, że jadę do Polski - mówi. - A teraz to bardzo jestem zadowolona, że przyjechałam właśnie do Opola.

Podobnie Igor Chodanowicz, student stosunków międzynarodowych UO oraz… bramkarz Odry Opole. Wcześniej grał w jednym z podopolskich klubów, ale odkryto jego sportowy talent, więc trafił do trzecioligowego klubu, z czego jest bardzo dumny. Każdy dzień dzieli na zajęcia na uczelni i na treningi.

- Na Ukrainie też grałem w miejscowym klubie - dodaje Igor. I chwali nasze "orliki".
- Ajaj, żeby to u nas takie były, to chłopaki by się cieszyły! A wy dużo narzekacie, ciągle mówicie, że macie tych boisk za mało - ciągnie Igor. - Albo że wszystko w waszej infrastrukturze sportowej nie takie.

No i narzekamy jeszcze stale na drogi. Podobno można liczyć w ciągu dnia, ile takich informacji będzie w naszej TV, gazetach albo podczas rozmów na mieście. Ciągle tylko o dziurach na drodze albo krzywych chodnikach.

- A ja, kiedy pierwszy raz przyjechałem do Polski, na konferencję naukową w Szczecinie, byłem zaskoczony - mówi Oleksandr Datsenko. - Kiedy się wjeżdża na wasze drogi, to tak, jakby się człowiek przesiadł z wozu konnego do porządnego auta, takie równe.

Jeśli już o drogach i samochodach, to u nich nie jest zwyczajne, żeby student już jeździł autem.
- No, ale u was samochód kosztuje tyle co rower, więc nietrudno sobie na niego pozwolić - zauważają z zazdrością.

- Kiedy wracam na Ukrainę i opowiadam swojemu bratu, jak studenci w Opolu wylegają na kampus w środku miasta i tak po prostu mogą tam pić piwo i grillować na trawniku, to jest zachwycony - mówi Danił Kononenko, student stosunków międzynarodowych i zawodnik uniwersyteckiej drużyny piłki nożnej. - A to ostatnie "Wielkie Grillowanie", czyli otwarcie sezonu w Opolu, to była fantastyczna sprawa!

- Szczególnie to integrowanie się, bo wszyscy ze wszystkimi rozmawiają, to jest wspaniała sprawa - dodaje Olena. - I dziewczyny u was się nie obgadują, kiedy ze sobą rozmawiają. Ale rzadko widzę, żeby któraś gotowała, wolą chińskie zupy i podobne jedzenie. A kobieta musi umieć ugotować, bo jak się ma swojemu chłopakowi zaprezentować? Często widzę w akademiku, że to chłopak gotuje, potem jeszcze zmyje naczynia. U nas, na Ukrainie, to ciągle rzadki obrazek…

- Takiego barszczu po ukraińsku, jak robi Olena, to nikt nie potrafi ugotować! - krzyczą jej koledzy.

- Najlepszy po kozacku, taki z boczkiem i czosnkiem, to typowa ukraińska potrawa - tłumaczy Olena.

Na którą czasem sąsiadów z akademika zaprasza albo sami się wpraszają. Bo u nas jest inna swoboda obyczajowa.

- Na przykład dla nas to takie niezwyczajne, że chłopak z dziewczyną od pierwszego roku na studiach ze sobą mieszkają - mówi Danił Kononenko. - Moi rodzice nie mogą się nadziwić, kiedy im o tym opowiadam.

- No i kobiety jakoś mniej romantyczne - dorzuca Danił.
To jaka powinna być kobieta?

- Powinna dbać o swój rozwój, żeby móc ze swoim mężem rozmawiać, ale też o rozwój duszy, bo to ona ma być wzorem dla swojej rodziny, być dobra i ludzi na przykład nie obmawiać - wylicza Olena. - A im dalej na zachód, to kobieta nie potrafi ugotować i nie dba o wygląd.

Dziwią się też bardzo, że zamiast damskiego obuwia, na szpilkach, polskie studentki wolą jakieś ciężkie buciory albo zwykłe trampki. A kiedy Olena wybiera się na dyskotekę, wkłada swój najlepszy sweterek, to jej koleżanki z Polski zbytnio się nie zastanawiają, co na siebie włożyć.

- Widzę też, że zwrócić waszej dziewczynie uwagę to chłopak zbytnio nie może, bo zaraz taka krzyczy, że nikt nie będzie ograniczał jej swobody - dodaje Igor.

- A mnie najbardziej uderza, że im bardziej w głąb Polski, tym trudniej mi rozróżnić, gdzie wieś, a gdzie miasto - mówi Ilya Shyla z Białorusi, a dokładniej ze Styra. - U nas różnica pomiędzy miastem a wsią jest ogromna. A przede wszystkim ludzie na białoruskiej wsi bardzo piją. To chyba z tej pustki, bo nic innego tam się nie da robić.

Ilya przyjechał do Polski w ramach Programu Stypendialnego im. Konstantego Kalinowskiego, fundowanego przez RP dla studentów zaangażowanych w walkę o demokrację i prawa człowieka. Od października jest studentem informatyki. Na Białorusi od 14. roku życia brał udział w różnych demonstracjach, kilka razy trafiał do więzienia, więc zamiast na studia, na Białorusi mógłby trafić do obowiązkowej służby wojskowej. Albo jeszcze gorzej.

- U was jest demokracja, a u nas jej nie ma - kwituje Ilya. - Może dlatego polscy studenci są niezbyt zainteresowani polityką.

Mówi, że to, co najlepszego może dla swojego kraju zrobić, to uczyć się w Polsce. - A potem oczywiście do siebie chcę wrócić, bo przecież tam się kiedyś zmieni, być może moja wiedza i doświadczenie się przyda - podkreśla.

Ze zdziwieniem zauważył, że polscy studenci są wyjątkowo religijni, bo u nich już tak religijnych ludzi nie ma. Jego rodzice mówią, że to spadek po ZSRR.

- U was, jak są jakieś święta, to dużo młodych idzie do kościoła - mówi Ilya. - Nawet co niedzielę dużo waszych studentów chodzi do kościoła. A na co dzień to wszyscy wszystkich bez przerwy przepraszają, ale to dobrze. Bo u nas przechodzi ktoś, popchnie czy uderzy i słowa z siebie nie wydusi. A przeprosisz, to przecież drugiemu przyjemniej, a tobie lżej na duszy.

Codziennie śledzi z uwagą wszystkie wiadomości.

- Mój brat był w wojsku z Władysłauem Kawalouem, tym, którego stracono za rzekomy atak terrorystyczny w mińskim metrze - dodaje Ilya. - Pomimo wielu próśb u Łukaszenki nie został ułaskawiony. A śledztwo nie było rzetelnie prowadzone, to jak rozstrzygać o winie? Teraz dopiero zaczęto na Białorusi dyskutować o karze śmierci, bo może zostali niesłusznie straceni.
Dzisiaj właśnie wyjeżdża na Białoruś.

- Jeszcze tylko muszę kupić jakiś lepszy alkohol, tequilę, "jasia wędrowniczka" albo inną whisky, bo u nas to rzadkość - dodaje. - Pod dostatkiem jest u nas tylko wódki i zwykłego piwa, żeby się naród mógł upijać.