Co zrobić, gdy tracisz pracę - II część poradnika

Jeżeli jednak pracodawca zamierza zwolnić pracowników "chronionych" musi powiadomić związki zawodowe, które mają 14 dni na złożenie sprzeciwu. Jeżeli związki nie wypowiedzą się w tym czasie pracodawca może zwolnić pracowników.
Jeśli zaś sprzeciwią się - zwolnienie pracowników jest niedopuszczalne.

Pracodawca może wypowiedzieć chronionemu pracownikowi warunki pracy i płacy jeśli nie jest możliwe dalsze zatrudnienie na dotychczasowych warunkach
- wcześniej powinien skonsultować się ze związkami.

Jeśli zmianą warunków obniży wynagrodzenie, pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy przez okres nie przekraczający 6 miesięcy. Prawo do dodatku nie przysługuje pracownikom będącym w czasie urlopu, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności np. choroby.

Współdziałanie i konsultacje pracodawcy ze związkami wymagane jest w razie wypowiadania umów zawartych na czas nieokreślony. Pracodawca podaje przyczynę zwolnienia, a związki mają 5 dni na złożenie na piśmie umotywowanego zastrzeżenia - nie dotyczy w przypadku umów terminowych.
W czasie zwolnień indywidualnych z przyczyn niedotyczących pracownika umowy zawarte na czas określony mogą być rozwiązane przez każdą ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem, nawet wtedy kiedy umowa została zawarta na okres krótszy niż 6 miesięcy lub gdy w umowie nie zamieszczono klauzuli dopuszczającej możliwość jej wcześniejszego rozwiązania.

Odprawy

Przy zwolnieniach indywidualnych jeżeli pracodawca podlega przepisom ustawy dotyczącej zwolnień grupowych, a powodem zwolnienia są przyczyny niedotyczące pracownika, zwalnianemu pracownikowi należy się również odprawa.

Ponowne zatrudnianie pracownika

Według ustawy o zwolnieniach grupowych w razie ponownego zatrudniania pracowników w tej samej grupie zawodowej pracodawca powinien zatrudnić pracownika, którego zwolnił w ramach grupowego zwolnienia, jeżeli zwolniony pracownik zgłosi chęć zatrudnienia w ciągu roku od dnia rozwiązania z nim umowy.

Pracodawca powinien ponownie zatrudnić pracownika w okresie 15 miesięcy od dnia rozwiązania z nim stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia.
Obowiązek ponownego zatrudnienia pracownika nie dotyczy pracownika, którego zwolniono w trybie indywidualnym.

Pracownikowi w przypadku bezprawnego wypowiedzenia umowy o pracę (nieuzasadnionego (bez przyczyny) lub dokonanego z naruszeniem przepisów o wypowiedzeniu, np. zastosowanie krótszego okresu wypowiedzenia niż wymagany) przysługują określone uprawnienia:

Pracownik może żądać:

uznania wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne zwracając się do sądu w trakcie trwania wypowiedzenia,
przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach (sąd może tak orzec, tylko po zakończeniu okresu wypowiedzenia). Przywrócenie do pracy uważa się za skuteczne z chwilą zgłoszenia przez pracownika gotowości niezwłocznego podjęcia pracy w ciągu 7 dni od uprawomocnienia się orzeczenia sądu o przywróceniu do pracy,
pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy: nie więcej niż za 3 miesiące nie mniej niż za 1 miesiąc,
wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy w sytuacji gdy umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku albo z pracownicą w ciąży lub na urlopie macierzyńskim lub pracownikiem - ojcem wychowującym dziecko w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.

Okresu pozostawania bez pracy, za który nie przyznano wynagrodzenia, nie uważa się za przerwę w zatrudnieniu, pociągającą za sobą utratę uprawnień uzależnionych od nieprzerwanego zatrudnienia.

Pracownik może sam zażądać po rozwiązaniu stosunku pracy odszkodowania, ale sąd pracy może zasądzić odszkodowanie także wtedy, gdy nie uwzględni roszczenia pracownika o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy z powodu niemożliwości lub niecelowości żądań, a także likwidacji i upadłości zakładu pracy.

Odszkodowanie należy się w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Odszkodowanie przysługuje pracownikowi w sytuacji wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony jeśli to wypowiedzenie nastąpiło z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu tych umów. Odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego miała trwać umowa, maks. za 3 miesiące.

Pracownikowi, któremu przyznano odszkodowanie, wlicza się do okresu zatrudnienia okres pozostawania bez pracy, odpowiadający okresowi, za który przyznano odszkodowanie.

Jeżeli pracodawca rozwiązał umowę o pracę w okresie wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie. Odszkodowanie w wysokości: wynagrodzenia za czas do końca okresu wypowiedzenia.