Czy nas dobrze widzisz?

Jaskra jest to stan podwyższonego ciśnienia wewnątrz gałki ocznej - wyjaśnia prof. zw. dr hab. n. med. Ariadna Gierek-Łapińska, dyrektor Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 5 Śląskiej Akademii Medycznej. - Rozróżniamy kilka rodzajów tego typu schorzeń. Zdarza się też, że choroba nie objawia się podwyższonym ciśnieniem, a mimo to dochodzi do zmian organicznych w oku. Bo czasem nawet ciśnienie uznawane za normalne jest za wysokie.

Jest kilka postaci jaskry:
- wrodzona - u niemowląt i dzieci
- młodzieńcza, otwartego kąta - zalicza się ją obecnie do jaskry prostej, tej, która sieje tak duże spustoszenie. Towarzyszy jej podwyższone ciśnienie i postępy zmian organicznych w gałce ocznej, ale bez dolegliwości bólowych. To najgroźniejsza postać choroby, na ogół wykrywana u osób ok. 50.-55. roku życia
w jaskra zamykającego się kąta (jest on bardzo wąski między rogówką a tęczówką) - np. po seansie filmowym w kinie dochodzi u danej osoby do rozszerzenia źrenicy, co z kolei doprowadza do skoku ciśnienia wewnątrzgałkowego, a to wywołuje bardzo silne bóle głowy, nudności, wymioty
- jaskra dokonana - gdy pacjent ma już tylko poczucie światła i nie da się u niego w żaden sposób doprowadzić do poprawy ostrości widzenia, jedynie farmakologicznie i laserowo utrzymuje się wówczas u niego poczucie tego światła

- Na ogół przyjmuje się, że u osób po 40. roku życia u okulisty czy u optyka powinno się mierzyć ciśnienie wewnątrzgałkowe, oglądać stan dna oka i tarcze nerwu wzrokowego, a także wykonać badanie pola widzenia. Takie trzy podstawowe, najbardziej proste badania powinno się przeprowadzać po to, żeby nie przeoczyć zmiany typowej dla jaskry otwartego kąta. Następnie powinno się pacjenta kontrolować co cztery-pięć lat - podkreśla prof. Ariadna Gierek-Łapińska.
Jednak w sytuacjach, gdy już zostały stwierdzone jakiekolwiek zmiany w polu widzenia, w tarczy nerwu wzrokowego, w ostrości wzroku czy w ciśnieniu wewnątrzgałkowym, które może być na pograniczu normy, ale jest dla lekarza podejrzane, należy przeprowadzić wiele badań. Dzięki nowoczesnej aparaturze, zastosowaniu metody laserowej, są one obecnie tak precyzyjne, że w 98 proc. pozwalają stwierdzić, czy jest jaskra, czy jej nie ma. Chodzi o jej postać prostą.

Obecnie najczulszym i najkrótszym badaniem jest ocena szybkości przepływu krwi w naczyniach w obrębie tarczy nerwu wzrokowego i w naczyniach siatkówki. Wykonuje je jako jedyny w kraju Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 5 w Katowicach.
Do wystąpienia jaskry prostej predysponują:
w zbyt wysokie ogólne ciśnienie tętnicze, zaburzenia ukrwienia
w zmiany w poziomie hormonów, głównie u kobiet - po 55. roku życia częściej zapadają one na tę chorobę.
Są to jednak tylko przypuszczenia, gdyż geneza powstawania tego typu jaskry pozostaje ciągle sprawą otwartą.

UWAGA! Jeśli pacjent, który w przypadku bólów głowy lub nawet bez bólów, ale przy przedmiotach świecących widzi koła tęczowe, świadczy to o tym, iż w tym momencie ma on za wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe. Musi się wtedy natychmiast udać do okulisty, do pomiaru tego ciśnienia. Jeśli jest ono wysokie, to jaskra jest wskazaniem do natychmiastowej interwencji farmakologicznej, laserowej lub instrumentalnej.
Leczenie jaskry jest skuteczne, tylko trzeba bardzo kontrolować, żeby nie postępowały zmiany. Jaskry nie da się wyleczyć, tylko się ją blokuje. Dlatego jest tak ważna wczesna diagnostyka.