Z jednej strony, trzeba przyznać, że nadużywa się tego słowa - wyjaśnia lekarz psychiatra Maria Waloszek-Brzozoń, ordynator oddziału C Wojewódzkiego Specjalistycznego Zespołu Neuropsychiatrycznego w Opolu. - Stany przygnębienia, krótkotrwałego smutku, spadku nastroju miewa bowiem każdy i jest to związane z rytmami biologicznymi, z pogodą. Z drugiej strony - zaburzeń depresyjnych jest bardzo dużo, ich ilość wzrasta, ale często jest to nierozpoznawane jako depresja. Pacjenci skarżą się na objawy somatyczne, np. na bóle brzucha, karku, krzyża, przechodzą szereg niepotrzebnych i przykrych badań, zanim trafią w końcu do psychiatry. Postawienie właściwej diagnozy nie jest jednak proste. Częstokroć lekarze pierwszego kontaktu nie rozpoznają depresji, gdyż wymaga to odpowiedniego przygotowania fachowego. A także czasu - pierwsza rozmowa psychiatry z pacjentem trwa przynajmniej godzinę, wywiad jest bardzo szczegółowy, aby móc cokolwiek o nim powiedzieć.
Jak zatem odróżnić zwykły smutek od depresji? Według psychiatrów depresja to nie tylko widoczne zmiany zewnętrzne, ale również stan emocjonalny i prawdziwa choroba ciała. W niektórych krajach próbuje się stworzyć kwestionariusze gotowych objawów, których wymienia się co najmniej kilkanaście.
Przyjmuje się, że na depresję może wskazywać:
- pogorszenie nastroju - może być różnego stopnia, nawet ledwo zauważalne
- brak zdolności do cieszenia się z czegokolwiek, do odczuwania radości
- wyraz smutku, cierpienia, przygnębienia widoczny na twarzy
- obniżenie napędu psychoruchowego - spowolnienie myślenia, np. czasem pacjent ma wrażenie, jakby jego myśli zatrzymały się w miejscu, zaburzenia koncentracji, osłabienie pamięci
- zaburzenia rytmów biologicznych okołodobowych: snu i czuwania
- stałe uczucie lęku i niepokoju - pacjenci umiejscawiają ten lęk najczęściej w okolicy przedsercowej, mogą być też lęki paniczne
- utrata wiary w siebie, zdolności do wydawania własnych sądów
- utrata popędu seksualnego
- Zaburzenia snu dotyczą drugiej fazy i polegają na tym, że pacjent budzi się o drugiej, trzeciej lub czwartej nad ranem z uczuciem lęku, niepokoju i nie może zasnąć do rana, męczy się tym. O tej porze ryzyko samobójczych zamachów na życie jest zwiększone. Albo - chory często budzi się w nocy. Mówi potem, że w ogóle nie śpi, ale to nieprawda. Choć on może mieć takie odczucie, gdyż jego sen jest płytki, zaburzony, a częste wybudzania nie dają mu odpocząć - mówi dr Maria Waloszek-Brzozoń.
Wymienia się różne typy depresji. Za najbardziej tajemniczą uważa się endogenną. Pojawia się ona bez powodu, niespodziewanie, przemija, po czym (nieraz po latach) wraca.
- Depresja endogenna - wyjaśnia dalej pani doktor - jest chorobą. Osoby na nią cierpiące zgłaszają bardzo często wyraźnie gorsze samopoczucie wcześnie rano i do południa, natomiast poprawia się ono po południu i pod wieczór. Jak jest ciężka depresja, to chory cały dzień czuje się źle. Każdy dzień jest dla niego jednym wielkim cierpieniem. Najwięcej samobójstw popełniają ludzie z tą odmianą depresji.
Nie zawsze jest tak, że pacjent o swoim stanie przygnębienia oraz o innych odczuciach chętnie mówi lekarzowi. Nieraz je ukrywa. Tak jest w przypadku depresji maskowanej. Chory zgłasza wtedy np. bóle głowy, uczucie napięcia mięśni, bóle karku, pleców, jest słaby. Jedna z pacjentek doktor Brzozoń skarżyła się swojemu lekarzowi pierwszego kontaktu na silne bóle brzucha, mocno schudła, przeszła szereg badań, łącznie z gastroskopią, i niczego u niej nie wykryto. Dopiero wizyta u psychiatry i włączenie przez niego leczenia przeciwdepresyjnego spowodowało radykalną poprawę jej stanu zdrowia.
Objawy somatyczne, które mogą towarzyszyć depresji (i często utrudniają jej rozpoznanie):
- suchość w jamie ustnej - spowodowana zmniejszonym wydzielaniem śliny
- zaparcia, biegunki, skurcze w podbrzuszu, chudnięcie, utrata łaknienia - chorzy jedzą ze względu na zdrowy rozsądek, ale nie sprawia im to przyjemności
- bóle karku, pleców, ciężkie jak ołów mięśnie i nogi, kołatanie serca
- zaburzenia miesiączkowania.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?