Dla dzieci i dla dorosłych

XX Ogólnopolski Festiwal Teatrów Lalek
Opole 08-13 października 2001
8 października 2001 - poniedziałek
16.00 - Otwarcie wystawy: Leszek Mądzik
"Pejzaże wyobraźni - teatr, plakat"
(Galeria Sztuki Współczesnej, pl. Teatralny)
16.45 - Otwarcie Festiwalu
Opolski Teatr Lalki i Aktora im. A. Smolki, ul. Kośnego 1a
Teatr "Lalka" w Warszawie
10.00; 17.00 (K) - "Odyseja" (od kl. IV) 10,-
Opolski Teatr Lalki i Aktora im. A. Smolki, ul. Kośnego 1a
19.00 - Otwarcie wystawy scenografii
Jadwigi Mydlarskiej-Kowal
Teatr im. J. Kochanowskiego, pl. Teatralny 12
Scena Plastyczna KUL
19.30; 21.00 "Całun" (szkoły średnie) 20,-
Teatr im. J. Kochanowskiego, pl. Teatralny 12, duża scena
9 października 2001 - wtorek
Teatr Lalki i Aktora im. H. Ch. Andersena w Lublinie
10.00; 17.00 (K) - "Bracia Lwie Serce" (od kl. IV) 10,-
Opolski Teatr Lalki i Aktora im. A. Smolki, ul. Kośnego 1a
Teatr Dwaj panowie X z Bielska-Białej
11.00; 19.00 (K) - "Szkice z Becketta" (szkoły średnie) 12,-
Teatr im. J. Kochanowskiego, pl. Teatralny 12, duża scena
10 października 2001 - środa
Teatr Animacji w Poznaniu
10.00; 17.00 (K) - "Królowa śniegu" (od kl. III) 10,-
Opolski Teatr Lalki i Aktora im. A. Smolki, ul. Kośnego 1a
18.30 - Otwarcie wystawy fotografii Leszka Mądzika "Z drogi"
Muzeum Diecezjalne, Opole ul. Kardynała Kominka 1a
Teatr Lalek "Arlekin" w Łodzi
11.00; 20.00 (K) - "Don Kichot" (szkoły średnie)
parter 15,- balkon 12,-
Teatr im. J. Kochanowskiego, pl. Teatralny 12, duża scena
11 października 2001 - czwartek
Opolski Teatr Lalki i Aktora im. A. Smolki w Opolu
10.00; 17.00 (K) - "Czy mogę stworzyć świat" (od kl. IV) 9,-
Opolski Teatr Lalki i Aktora im. A. Smolki, ul. Kośnego 1a
Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna we Wrocławiu
17.30 - "Ostatnia ucieczka" wg B. Schulza (szkoły średnie) 5,-
Teatr im. J. Kochanowskiego, pl. Teatralny 12, duża scena
20.30 - Wieczór z Akademią Teatralną w Białymstoku 5,-
Teatr im. J. Kochanowskiego, pl. Teatralny 12, duża scena
12 października 2001 - piątek
Teatr Lalek "Banialuka" im. J. Zitzmana w Bielsku-Białej
10.00; 17.00 (K) - "Mr. Scrooge" (od kl. IV) 10,-
Opolski Teatr Lalki i Aktora im. A. Smolki, ul. Kośnego 1a
Wrocławski Teatr Lalek
11.00; 20.00 (K) - "Śmieszny staruszek" (szkoły średnie) 12,-
Teatr im. J. Kochanowskiego, pl. Teatralny 12, duża scena
13 października 2001 - sobota
Teatr Lalek "Pleciuga" w Szczecinie
11.00 (K) - "Historia księcia Pipo" (od kl. I) 10,-
Opolski Teatr Lalki i Aktora im. A. Smolki, ul. Kośnego 1a
Towarzystwo Wierszalin Teatr
17.00 - "Ofiara Wilgefortis" (szkoły średnie)
parter 20,- balkon 18,-
Teatr im. J. Kochanowskiego, pl. Teatralny 12, duża scena
19.30 - Zamknięcie Festiwalu
Opolski Teatr Lalki i Aktora im. A. Smolki, ul. Kośnego 1a
oraz koncert Leszka Długosza 20,-

- Czy z racji jubileuszu będzie to festiwal wyjątkowy?
- Każdy festiwal jest inny, bo na jego kształt składa się zawsze kilkanaście przedstawień, które decydują o charakterze imprezy. Trudno przygotować coś specjalnego, z myślą o okrągłej liczbie. Zresztą niektórzy mówią, że dopiero 25 lat to jest jubileusz. Festiwal robi się z takich przedstawień, jakie są obecne na scenach. Rada artystyczna festiwalu wybrała jej zdaniem najciekawsze przedstawienia z 32 zgłoszonych.
- Jaka jest nadrzędna idea tego festiwalu? Czy jest to festiwal sztuki lalkowej?
- On nie ma jednoznacznej formuły. Festiwal sztuki lalkowej oznaczałby zawężenie formuły. Tak próbowaliśmy robić w latach 80., ale to prowadziło do ograniczenia repertuaru i okazywało się, że przedstawienia grane poza konkursem były ciekawsze od konkursowych. W naszym środowisku od lat trwały dyskusje, czy teatr lalek jest uprawomocniony, by odrzucić lalkę. Oczywiście odpowiedź na to pytanie jest twierdząca. Teatry lalek od ćwierć wieku odchodzą od klasycznych form, które pamiętają nasi rodzice. Te zmiany, polegające na wychodzeniu zza parawanu, zaczęły się od 1975 r, od spektakli Zygmunta Smandzika, Jana Wilkowskiego, od dokonań Wojciecha Wieczorkiewicza i Leokadii Serafinowicz w poznańskim "Marcinku". Teraz jednak coraz częściej mówi się, że teatr lalkowy jest po to, żeby się posługiwać lalką. I już bardzo rzadko zdarzają się przedstawienia grane wyłącznie w planie aktorskim, czyli jak my mówimy, żywoplanowe. Nasz festiwal jest tego dowodem. Będą więc lalki, natomiast nie pojawi się przedstawienie wyłącznie żywoplanowe. To dobrze, bo tamto zjawisko było dosyć niebezpieczne dla teatru lalkowego. W szkołach teatralnych większość czasu poświęca się na naukę animacji - lalkami, cieniami, przedmiotami - a mniej na grę aktorską. Często było więc tak, że przedstawienia żywoplanowe były ułomne.
- Festiwal jest świętem. Czy to będzie święto dla dzieci, szeroko rozumianych teatromanów, czy dla środowiska?
- Dla wszystkich. W tym pytaniu dotyka pani dość powszechnego stereotypu, jakoby teatr lalek był tylko teatrem dla dzieci. Nasze festiwale obnażają miałkość takiego myślenia, bo przynajmniej jedna trzecia repertuaru to zwykle przedstawienia kierowane do dorosłych. W tym roku ta tendencja też jest widoczna w nurcie konkursowym. Na dziewięć przestawień trzy - "Szkice z Becketta", "Don Kichot" i "Śmieszny staruszek" - są dla młodzieży i dorosłych. Do tego poza konkursem dochodzi "Całun" i "Ofiara Wilgefortis". Liczymy więc po prostu na opolską publiczność, ale jest to też festiwal dla środowiska. Przyjadą tu studenci obu lalkarskich szkół teatralnych - z Białegostoku i Wrocławia - i oni też pokażą swoje prace. Bardzo nas to cieszy, bo to oznacza, że szkoły te rozumieją potrzebę edukacji także poprzez oglądanie festiwali. Gośćmi festiwalu będą też dyrektorzy teatrów, twórcy z kraju i z zagranicy.
- Z programu widać, że bohaterem tego festiwalu będzie Leszek Mądzik...
- To nie przypadek. Mądzik i jego Scena Plastyczna jest związana z tym gatunkiem sztuki; jego twórczość funkcjonuje w materii, którą my także się posługujemy. Dlatego uznaliśmy, że warto pokazać jego ostatni spektakl "Całun". Tym bardziej, że ten artysta ze swoim teatrem często podróżuje po świecie, w Polsce grywa głównie u siebie, w Lublinie, a jest tak interesujący, że warto go opolanom pokazywać. Oprócz pozakonkursowego spektaklu będzie można też zobaczyć dwie wystawy prac Mądzika - plakatu i fotografii.
- Z czym wystąpią gospodarze?
- Pokażemy spektakl "Czy mogę stworzyć świat", którego premiera była w maju. To moje przedstawienie, więc niezręcznie mi o nim mówić. O tym, że zostało ono już zauważone, świadczy jednak fakt, że zaproszono je na dwa festiwale: "Korczak 2001" w Warszawie, zorganizowany przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Teatrów dla Dzieci i Młodzieży ASSITEJ, oraz na Międzynarodowy Festiwal Teatrów Lalek w Ostrawie.
- W programie festiwalu starają się państwo łączyć sztukę teatru, plastykę i muzykę, o czym świadczy koncert Leszka Długosza na zakończenie imprezy.
- Leszek Długosz nigdy nie koncertował w Opolu, a jego obecność na festiwalu teatralnym też nie jest przypadkowa. Sztuka, którą reprezentuje, to nie tylko piosenka, nie tylko śpiewana poezja, ale zjawisko muzyczno-teatralne.