Do utraty tchu

Do typowych objawów wskazujących na astmę należą: suchy kaszel, krótki świszczący oddech i silne duszności. Pojawiają się one zwłaszcza wieczorem i w nocy lub po wysiłku, a ustępują po przyjęciu odpowiednich leków, powodujących rozszerzenie oskrzeli. Atak astmy może trwać od kilku minut do kilku godzin.

- Astma oskrzelowa może się pojawić na tle alergicznym, co jest związane z działaniem czynników uczulających np. pyłków roślin, roztoczy kurzu czy niektórych pokarmów - wyjaśnia dr Barbara Żurek, specjalista alergolog i chorób płuc z opolskiej Poradni Allergovita. - W przypadku niealergicznym wywołują ją czynniki infekcyjne: wirusy lub tzw. bakterie atypowe, do których zaliczane są: mykoplazma pneumoniae i chlamydia pneumoniae. Ponadto, i dzieje się to często, do astmy prowadzi nietolerancja salicylanów, czyli niesterydowych leków przeciwzapalnych np. aspiryny, polopiryny czy ketonalu. Za wyjątkiem paracetamolu i tramalu.
W tym ostatnim przypadku mechanizm wyzwalania duszności polega na tym, że w organizmie dochodzi do zablokowania jednego z enzymów, z powodu uszkodzenia go przez wirusa. Człowiek nie toleruje już salicylanów i po zażyciu któregoś z nich nagle zaczyna się dusić.

- Bywa, że człowiek łyka i łyka te salicylany i długo nic się nie dzieje - dodaje dr Barbara Żurek. - Aż kiedyś nagle pojawia się blokada. Później, kiedy pacjenci tych specyfików już nie stosują, dolegliwości i tak pozostają. Jest to bardzo ciężki rodzaj astmy, zwanej potocznie aspirynową, wymagający przeważnie podawania dużych dawek sterydów.
Astma jest coraz lepiej diagnozowana, ale, niestety, nadal się zdarza, że bywa ona mylona - mimo oczywistych objawów - z innymi chorobami. U niektórych ludzi choroba ta zaczyna się już w dzieciństwie. Tymczasem kiedy dziecko kaszle i występują u niego duszności, lekarze nierzadko przepisują mu antybiotyki, a powinno ono wtedy zażywać preparaty rozszerzające oskrzela.
- Choroba ta musi być prawidłowo kontrolowana i leczona, nie można również lekceważyć alergii, które mogą ją wywołać - ostrzega dr Żurek. - Astma może bowiem doprowadzić do trwałego kalectwa oddechowego i do znacznego obniżenia jakości życia.

Zdaniem prof. med. Wacława Droszcza, prezesa Towarzystwa Przyjaciół Chorych na Astmę, właściwe leczenie tej choroby polega na jak najrzadszym przyjmowaniu leków doraźnych.
- Natomiast najbardziej wskazane jest jednoczesne i systematyczne stosowanie steroidu wziewnego, czyli leku przeciwzapalnego i długo działającego beta-mimetyku, czyli preparatu rozszerzającego oskrzela - dodaje prof. Droszcz.
SPRAWDŹ, CZY MOŻESZ MIEĆ ASTMĘ?
By się przekonać, wykonaj poniższy test.
1. Kaszel i trudności z oddychaniem uniemożliwiają mi wykonanie codziennych czynności.
         Tak         Nie
2. Nie lubię ćwiczeń fizycznych, ponieważ mam problemy z oddychaniem lub podczas ćwiczenia zaczynam kaszleć.
         Tak         Nie
3. Napadowy atak kaszlu lub brak tchu powodują przerywanie mojego snu.
         Tak         Nie
4. Mam nieobecności w pracy lub szkole z powodu problemów z oddychaniem.
         Tak         Nie
5. Czasem brakuje mi tchu.
         Tak         Nie
6. Czasem mam uczucie "ucisku w klatce piersiowej".
         Tak         Nie
7. Gdy mam trudności z oddychaniem, czasem świszczę i wydaję z siebie gwizdy.
         Tak         Nie
8. Miewam nieraz napady kaszlu.
         Tak         Nie
9. Kurz, pyłki roślin lub zwierzęta domowe wywołują u mnie kaszel, świstanie i/lub trudności z oddychaniem.
         Tak         Nie
10. Mam trudności z oddychaniem przy zimnej pogodzie.
         Tak         Nie
11. Mam trudności z oddychaniem przy ciepłej pogodzie.
         Tak         Nie
12. Dym tytoniowy, opary lub silne zapachy powodują u mnie jeszcze większe trudności z oddychaniem.
         Tak         Nie
13. Gdy jestem przeziębiony, mam trudności z oddychaniem.
         Tak         Nie
l Jeżeli na jedno z powyższych pytań odpowiedziałeś twierdząco, skontaktuj się z lekarzem.
Źródło: GlaxoSmithKline 1997-2003.