Dupina nie kojarzyła się elegancko. Co znaczą nazwy naszych miast i wiosek?

Przed tygodniem pisaliśmy o tym, że niemiecka nazwa Olesna Rosenberg wcale nie pochodzi od "Różanej Góry" (tak brzmi dosłowne tłumaczenie), ale prawdopodobnie od nazwiska czeskiego rycerza Jindřicha z Rožmberka, który w niemieckich dokumentach nazywany był Heinrichem von Rosenberg i być może był nawet właścicielem Olesna.

Także polska nazwa Olesno wbrew legendzie nie pochodzi od zawołania książąt piastowskich "O!, jak tu leśno!", tylko od olch rosnących przy grodzie.

Nazwy wszystkich śląskich miast i wiosek wyjaśnił nieżyjący już profesor Henryk Borek.

Odkrył on, że Radawie ma prastarą nazwę przedsłowiańską, pochodzącą od formy rodh-os, czyli "bieg rzeki". Wioska leży nad rzeką Radawką.

Rędzina oznacza ciężką, urodzajną glebę.

Szum oznacza szum wody, lasu. Natomiast Szumirad to nazwa złożona, na którą składają się słowa szumieć i rad, czyli chętnie.

Wędrynia wcale nie pochodzi od wędrowca, ale od wody, potoku (od formy "wądr-", które oznaczało wodę).

Bogacica to pierwotnie Bogata Łąka, czyli urodzajna, wydajna.
Chudoba to natomiast uboga osada z nieurodzajną ziemią.

Jamy pochodzą od jamy, czyli wgłębienia.

Klekotna pochodzi od klekotania.

Krzywiczyny od krzywicy, czyli czegoś krzywego.
Krzywizna od łuku, skrętu, które określało położenie wioski.

Łomnica pochodzi od wyrazu "łom", oznaczającego odłamki skał, drzewa, miejsce wydrążone, jaskinię.

Wierzchy oznaczały osadę położoną na wzniesieniu, podobnie jak Wysoka. Wytoka to bagno lub wodę stojącą w polu.

Bardzo dużo jest nazwe nawiązujących do lasów porastających Opolszczyznę: Borki Wielkie, Borki Małe, Borek (położone wśród borów), Lasowice Wielkie, Lasowice Małe, Knieja. Brzeziny i Brzezinki leżą wśród lasów brzozowych, a Świercze wśród lasów świerkowych.

Nazwa Jasienie pochodzi od jesionów, a Wierzbica Dolna, Górna i Wierzbie od wierzb.

Ciarka to gwarowe określenie owocu tarniny.

Byczyna to miejsce wypasu byków.

Broniec pochodzi od brony, może oznaczać także bramę, wał obronny. Biadacz pochodzi od biadać, narzekać i oznaczał miejsce nieurodzajne, biedne.
Ciekawostką jest, że Dębina (gm. Gorzów Śląski) pierwotnie nazywała się Dupina od staropolskiego "dup", które oznaczało dziuplę. Słowo "dupny" oznaczało "wypróchniały". Dopiero po wojnie zmieniono nazwę wioski, ponieważ kojarzyła się niezbyt elegancko...

Wśród niecodziennych nazw wyróżnia się Piekło (taką nazwę noszą przysiółki koło Gorzowa Śląskiego i Byczyny). Nazwa pochodzi od piekła, ale potocznie oznacza po prostu miejsce trudno dostępne, oddalone od wioski.

Podczas pisania artykułu korzystałem m.in. z książki Henryka Borka pt. "Górny Śląsk w świetle nazw miejscowych".