Dysgrafia i dysortografia. Czym się objawiają te zaburzenia? Jak pomóc dziecku? Diagnoza jest możliwa dopiero na drugim etapie edukacji

Dysortografia to zaburzenie, które utrudnia poprawną pisownię. Osoby z dysortografią zmagają się z niepowodzeniem w prawidłowej pisowni pomimo poznania obowiązujących zasad ortograficznych.

Najczęstsze objawy to, które można zaobserwować u dzieci, które podjęły już naukę pisania to:

• błędna wymowa,
• mylenie i nadużywanie partykuł,
• niepoprawne używanie znaków interpunkcyjnych,
• mylenie liter i cyfr,
• pisanie słów razem,
• mylenie słów mówionych i pisanych (problemy z pisaniem ze słuchu).

Dysgrafia występuje, gdy pomimo zapewnienia właściwych warunków rozwojowych i edukacyjnych, dziecko ma trudności z przełożeniem myśli na język pisany, robi to w sposób nieprecyzyjny, jak na swój wiek i nieczytelny. Głównym problemem w dysgrafii jest brak umiejętności stosowania właściwych zapisów graficznych.

Dysgrafia nazywana jest także agrafią. Występuje najczęściej jako zaburzenie towarzyszące dysleksji, dysortografii czy dyskalkulii.

Objawy, na które warto zwrócić uwagę to:

• niechęć do rysowania, kolorowania i malowania,
• słaba mała motoryka,
• trudności z opanowaniem jedzenia sztućcami lub używania nożyczek,
• nieczytelne pismo, odwracanie znaków i liter,
• trudności w pisaniu w liniaturze,
• różne wielkości liter oraz ich ułożenie (przechylenia) w obrębie jednego wyrazu,
• brak odstępów między wyrazami lub zbyt duże odstępy,
• szybkie męczenie się ręki.

W przypadku dzieci małych, które jeszcze nie rozpoczęły obowiązku szkolnego, lub chodzą do przedszkola warto skonsultować swoje obawy z pediatrą, neurologopedą oraz terapeutą integracji sensorycznej.

Rejonowe poradnie psychologiczno-pedagogiczne prowadzą zajęcia z wczesnego wspomagania dzieci i wizyta w poradni pomoże określić stopień trudności, ryzyko wystąpienia dysgrafii, dysortografii lub innych zaburzeń utrudniających naukę Ostateczna diagnoza wraz z wystawieniem opinii na potrzeby szkoły, w przypadku tego typu zaburzeń jest możliwa dopiero po ukończeniu pierwszego etapu edukacji i nie później niż rzadko dopiero w ostatnich klasach szkoły podstawowej. Wynika to z tego, że dzieci mogą nabyć potrzebne umiejętności z różnym wieku.

Specjaliści doradzą jednak odpowiednie metody pracy z dzieckiem w domu oraz w przedszkolu i szkole. Być może konieczna będzie diagnoza i terapia integracji sensorycznej, a także terapia ręki, która wspiera małą motorykę.

Wczesna interwencja zminimalizuje ograniczenia dziecka w szkole, ułatwi naukę oraz zminimalizuje dyskomfort psychiczny i emocjonalny, który może się pojawić podczas trudności szkolnych. Ponadto dzieci w wieku szkolnym mogą otrzymać z poradni stosowną opinię z zaleceniami dla nauczycieli o dostosowaniu wymagań edukacyjnych w związku ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi ucznia.

Opinia z poradni o specyficznych trudnościach w nauce związanych z dysortografią, dysgrafią lub innym zaburzeniem zobowiązuje szkołę do dostosowania wymagań edukacyjnych na poziomie szkoły podstawowej i ponadpodstawowej. W zależności od rodzaju zaburzenia i jego stopnia uczeń może otrzymać możliwość m.in.:

• prowadzenia notatek drukowanymi literami lub na komputerze,
• wydłużenia czasu na sprawdzianach i egzaminach,
• zmiany zasad oceniania,
• pisania egzaminu w osobnej sali.