Gmach rejencji w 1914

Urszula Zajączkowska
Skwer stanowił malownicze otoczenie pomnika cesarza Wilhelma I.
Skwer stanowił malownicze otoczenie pomnika cesarza Wilhelma I.
Ten fragment Opola istnieje jedynie na dawnych pocztówkach lub starych fotografiach.

Jeden z ważniejszych gmachów administracji opolskiej przestał istnieć w 1945 roku. Wypalone ruiny rozebrano, tworząc w tym miejscu zieleniec z fontanną.
W roku 1816 Opole zostało stolicą nowej jednostki administracyjnej w państwie pruskim - rejencji opolskiej. Urzędników rejencji początkowo umieszczono w dawnym kolegium jezuickim oraz w odebranym dominikanom w 1810 roku klasztorze. Gmach dla władz rejencji opolskiej zbudowano na dawnym Przedmieściu Groszowickim (taka nazwa obowiązywała w XIX wieku), które w tym czasie powoli ulegało zabudowie, stając się nowoczesną częścią miasta.

W roku 1823 opracowanych zostało przez opolskiego architekta Krausego pięć koncepcji nowego gmachu. Rządowym konsultantem projektu został czołowy architekt niemiecki Karl Friedrich Schinkel. Rozpatrywano plan A i B. Uzgodnienia trwały blisko pięć lat. Do pomocy włączono berlińskiego architekta Günthera, doprowadzając projekt do ostatecznej wersji. Portal z sześcioma jońskimi kolumnami zastąpiono trzema olbrzymimi oknami w środkowym ryzalicie.
Trudność budowniczym sprawiały dawne obwarowania miasta i głęboka fosa. Fundamenty nowego gmachu trzeba było posadowić na głębokości 7,30 metrów. Na pierwszym piętrze urządzono mieszkanie dla prezydenta. Do pomalowania wnętrz całego obiektu zatrudniono wrocławskiego malarza Raphaela Biowa. Całkowity koszt budowy wyniósł 77 697 talarów. Gmach miał 63,7 metra długości.
Budowa trwała od 15 maja 1830 roku do 15 października 1833 roku. Nadzór budowlany pełnił Krause. Klasycystyczny budynek stanął przy Krakauer Vorstadt, czyli przy Krakowskim Przedmieściu. Tak nazywał się odcinek będący przedłużeniem ulicy Krakowskiej, która wtedy obejmowała jedynie niewielki odcinek od Rynku do ulicy Zwierzynieckiej. Przylegający do budynku od strony północnej dawny Targ Koński przemianowano na Regierungsplatz, czyli plac Rejencji.
W roku 1894 gmach otrzymał nowy adres za sprawą "rozciągnięcia" nazwy Krakauerstrasse na odcinek od ulicy Zwierzynieckiej aż do dworca kolejowego. Od tej chwili gmach rejencji stał przy Krakauerstrasse 20.
W latach 1888-1890 dobudowano zachodnie skrzydło do budynku wg projektu Karla Friedricha Endella.

Wnętrza ozdabiały popiersia: Fryderyka Wielkiego, Fryderyka Wilhelma III, Fryderyka Wilhelma IV, Wilhelma I. W gmachu znajdował się też portret Fryderyka Wilhelma III, wykonany za 500 talarów na podstawie obrazu Begasa przez opolskiego artystę malarza Carla Herrmanna.
W roku 1891 na skwerze przed gmachem odsłonięto pomnik cesarza Wilhelma I, dzieło rzeźbiarza Maxa Wiesego. Na cokole pomnika umieszczone zostały tablice upamiętniające żołnierzy opolskich, którzy polegli w wojnach toczonych przez Prusy w latach: 1864, 1866, 1870 -1871. Pomnik cesarza Wilhelma I prawdopodobnie został zdemontowany przed rokiem 1945. Być może podzielił los opolskich dzwonów, które przeznaczono na potrzeby wojenne i przetopiono.
W latach 1920-1922 gmach stał się siedzibą Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej, której przewodniczył francuski generał Henri Le Rond. Władze rejencji przeniesione zostały na ten okres do Wrocławia.
W roku 1934 oddany został nowy gmach rejencji, zbudowany na miejscu rozebranego zamku piastowskiego. Wszystkie wydziały rejencji opolskiej ulokowane zostały w nowym budynku. "Starą" rejencję przejął urząd miejski. Zmieniona została nazwa placu przy byłym gmachu rejencji. Regierungsplatz zastąpiono nową nazwą Annabergplatz. Nowa nazwa objęła oprócz dawnego placu teren, na którym stał dawny gmach rejencji, dzieląc ulicę Krakowską na dwa odcinki. Po roku 1945 zachowano ten stan, zmieniając jednakże nazwę na plac Wolności.

Ujęcie na pocztówce przedstawia gmach i pomnik Wilhelma I od strony wschodniej, czyli tak jakbyśmy oglądali całość stojąc pod biurowcem urzędu miasta zwanym potocznie "Europą". Młodsze pokolenie budynek ten kojarzy raczej z barem "Conieco".
Po gmachu dawnej rejencji pozostała frontowa ściana piwnic, która wraz z balustradą oddziela skwer przy placu Wolności od niewielkiego parku z fontanną. W miejscu dawnego pomnika, na skwerze, postawiono w 2000 roku minipomnik wg rysunku satyrycznego Andrzeja Czyczyły "Brońmy swego Opolskiego". Pustkę po gmachu wypełniono fontanną, która obecnie przechodzi modernizację.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nto.pl Nowa Trybuna Opolska