Jak Nowa Wieś stała się miastem

W średniowieczu na terenie dzisiejszej Nowej Wsi istniała wioska Heinrichdorf. Została ona założona w XIV wieku, co potwierdza dokument z 1324 r. wystawiony przez wójta strzeleckiego. W dokumencie znajduje się informacja o tym, iż Heyman - wójt Strzelec - wraz z ławnikami przysięgłymi zatwierdza przekazanie miejscowego folwarku z rąk niejakiego Henryka (kanonika opolskiego i proboszcza Izbicka) na rzecz swojego brata Chrystiana, który był wtedy proboszczem Zimnej Wódki.

Wymieniona osada została zniszczona przez husytów w XV w. lub podczas wojny trzydziestoletniej (1618-1648). Na miejscu Henrykowa powstała wtedy Nowa Wieś, która wtedy była odrębną miejscowością. Dziś jest częścią Strzelec Opolskich.

Na przestrzeni wieków właściciele Nowej Wsi wielokrotnie się zmieniali - osada należała do zakonu Jezuitów, niejakiego Grimma, a także Andreasa Grafa Renarda, właściciela strzeleckiego zamku. W 1783 roku we wsi znajdował się folwark i 7 parceli zagrodniczych. Mieszkało tutaj zaledwie 39 osób. W jednym z XIX-wiecznych spisów, czytamy, że tutejsi gospodarze mieli 172 morgi pola dobrej jakości, 4 konie, 34 krowy i 1 kozę - nie licząc domostw był to w zasadzie cały ich majątek.

Od niepamiętnych czasów, aż do drugiej połowy XX wieku, w Nowej Wsi znajdowała się studnia publiczna. Wypływała z niej woda, która zasilała jednocześnie niewielki staw - dziś już nieistniejący. Z tej studni korzystali wszyscy mieszkańcy.

Liczba mieszkańców Nowej Wsi zaczęła szybko rosnąć na przełomie XIX i XX w. W 1880 roku mieszkało tu zaledwie 109 osób, a w 1943 już 253 osoby.

W czasie II wojny światowej mieszkańcy przeżyli dramatyczne chwile w styczniu 1945 r., gdy do sołectwa wkroczyły wojska sowieckie. W odwecie za krzywdy wyrządzone przez Niemców na froncie wschodnim Rosjanie mścili się na tutejszych mieszkańcach. Dochodziło do grabieży i gwałtów. W gospodarstwie rolnym u rodziny Schaffors żołnierze zastrzelili młodą Ukrainkę, która przebywała na robotach przymusowych. Radzieccy żołnierze zabili także jednego cywila, który pochodził z miasta (był pracownikiem biurowym). Sowieci nie brali wtedy jeńców wojennych, dlatego dwóch żołnierzy niemieckich, którzy nie zdążyli się wycofać - rozstrzelano.
Na terenie Nowej Wsi zginęło także kilku żołnierzy sowieckich. Część z nich zginęła podczas nalotów niemieckich, inni zmarli z powodu chorób i ran odniesionych wcześniej. Zostali oni pochowani w rejonie kapliczki i w pobliżu nieistniejącego już stawu.

Po II wojnie światowej wioska została włączona w granice Strzelec Opolskich. Polska administracja postanowiła zlikwidować miejscowy folwark, a ziemię rozparcelowano między miejscowych rolników. Inne obszary przekształcono pod zabudowę mieszkalną. Powstały nowe ulice i chodniki.

Najcenniejszą budowlą Nowej Wsi jest dziś zabytkowa kapliczka, która ma już ponad sto lat. Wg. przekazów ustnych została wybudowana w latach 1904-1907 przez miejscowych murarzy - braci Franza, Valentina i Johanna Biolego. Na wieży znajduje się dzwon ufundowany w 1910 r., a w środku podziwiać można dwie figury świętych oraz obraz Świętej Teresy od Dzieciątka Jezus. Kapliczka zachowała się w dobrym stanie dzięki remontom przeprowadzanym przez tutejszych mieszkańców.

Tekst powstał we współpracy z Piotrem Smykała - autorem książek i znawcą lokalnej historii.