Jarosław Gałęza: Szwedzi żartują, że w naszych skansenach czują się jak u siebie

O czym przedstawiciele muzeów na wolnym powietrzu rozmawiali we wtorek w Opolu?

Konferencje organizowane przez Association of European Open Air Museums (Europejskie Stowarzyszenie Muzeów na Wolnym Powietrzu odbywają się co dwa lata w innym kraju. W tym roku w Polsce: Opolu i Gnieźnie. Do Opola przyjechało ponad 100 uczestników z Polski i całej Europy, ale także Australii i USA. Rozmawialiśmy o prezentacji wielokulturowości w ekspozycjach muzealnych. Tak jak my na Śląsku Opolskim pokazujemy nasz tygiel kulturowy, tak w innych muzeach w Polsce prezentowana jest m.in. kultura łemkowska, bojowska czy białoruska. Te same zjawiska występują w Europie, m.in. Rumunii, na Węgrzech czy Belgii.Co ciekawe, nawet w krajach jednolitych narodowościowo, w kręgu zainteresowań muzealników są współcześni imigranci.

Co charakteryzuje muzea na wolnym powietrzu?

Mają one charakter etnograficzny. Gromadzą zabytki ludowej kultury materialnej: począwszy od budownictwa, przez narzędzia rolnicze, maszyny, urządzenia, stroje, a kończąc na drobnym wyposażeniu, po to, żeby zobrazować warunki życia na wsi w danym regionie. Potocznie w Polsce nazywamy je skansenami. Jednak goście ze Szwecji żartowali, że widząc takie napisy, czują się, jak u siebie, ponieważ słowo Skansen jest nazwą własną oznaczającą park na wyspie Djurgården na terenie Sztokholmu, gdzie w XIX w. otwarto wystawę budynków wiejskich z całego kraju.

Co wyróżnia Muzeum Wsi Opolskiej?

W dyskusji na temat wielokulturowości zwróciłem uwagę, że od ponad 10 lat prezentujemy na stałe wystawę poświęconą adaptacji do warunków śląskich przez mieszkańców dawnych Kresów, którzy po II Wojnie Światowej zostali przesiedleni na te tereny. W obcych dla siebie okolicznościach musieli się odnaleźć, korzystając z tego, co znaleźli na miejscu, poczynając od infrastruktury, narzędzi. Poniekąd przejęli też sposób gospodarowania.