Każdy z nas zostawia ślad węglowy

Gazy cieplarniane emitowane są w wyniku produkcji oraz konsumpcji towarów i usług. Ślad węglowy jest to całkowita suma emisji gazów cieplarnianych wywołanych bezpośrednio lub pośrednio przez daną osobę, przedsiębiorstwo, organizację, gospodarstwo domowe, wydarzenie lub produkt.

Ślad węglowy obejmuje emisje: dwutlenku węgla, metanu, podtlenku azotu i innych gazów szklarniowych (cieplarnianych) wyrażone w ekwiwalencie CO2.

Większa emisja gazów cieplarnianych ma bezpośredni wpływ na globalne ocieplenie. Proces ten przyspiesza zmianę klimatu, jest katastrofalny w skutkach dla Ziemi, bo powoduje m.in. topnienie lodowców, podnoszenie się poziomu mórz i oceanów, a przez to zalewanie wysp i niżej położonych terenów, wymieranie wielu gatunków zwierząt, susze, zachwianie produkcji żywności, powodujące z kolei głód i zmuszanie ludzi do emigracji klimatycznej.

Wszyscy możemy – i powinniśmy - walczyć z globalnym ociepleniem poprzez dokonywanie przyjaznych dla klimatu wyborów w naszym codziennym życiu.

Miarą śladu węglowego jest tCO2e – tona ekwiwalentu dwutlenku węgla. Różne gazy cieplarniane w różnym stopniu przyczyniają się do globalnego ocieplenia, a dzięki ekwiwalentowi dwutlenku węgla możemy porównywać emisje różnych gazów na wspólnej skali. Dla przykład tona metanu odpowiada 25 tonom CO2e.

Jak informuje BNP Paribas, średni ślad węglowy Polaka, to około 10 ton rocznie. Z tego na CO2 przypada około 8 ton, zaś na inne gazy cieplarniane, np. metan czy podtlenek azotu, pozostałe 2 tony.

Wydawałoby się, że generowanie śladu węglowego można przypisać jedynie działalności przemysłowej i produkcyjnej. Nic bardziej mylnego. Owszem, przemysł wydobywczy, transport, produkcja żywności, mebli, odzieży są ogromnym źródłem gazów cieplarnianych i śladu węglowego. Jednak nie zdajemy sobie sprawy, że wszystko, co robimy, taki ślad zostawia.

Ślad węglowy generuje ogrzewanie domu, używanie urządzeń AGD i RTV, gotowanie, jazda samochodem, podróż lotnicza, wytwarzanie żywności, a nawet korzystanie z komputera, słuchanie muzyki w radiu czy z magnetofonu, oglądanie telewizji, spotkanie przy ognisku czy grillu itp.

Wiele krajów, instytucji, przedsiębiorstw i organizacji zobowiązało się do zmniejszenia swoich emisji, natomiast Unia Europejska wyznaczyła cel, jakim jest osiągnięcie „neutralności klimatycznej” do 2050 r.

Zrozumienie mechanizmu jak się tworzy ślad węglowy może pomóc w zmniejszeniu jego emisji przez każdego z nas. Wprowadzenie niewielkich zmian może przynieść duże rezultaty.

Ślad węglowy – żywność:

• Staraj się jeść produkty lokalne i sezonowe – nie daj się skusić na świeże truskawki albo maliny w zimie. Jedz mniej mięsa. Kupuj ryby pochodzące ze zrównoważonych połowów, czyli takie, które nie zaburzają naturalnej równowagi w ekosystemie morskim.
• Chodź na zakupy wyposażony w torby wielokrotnego użytku i unikaj produktów pakowanych w folię i plastikowe opakowania.
• Kupuj tylko to, czego potrzebujesz, a dzięki temu unikniesz marnotrawienia żywności.

Dbaj o swoje ubrania. Pierz odzież w niskich temperaturach, które wymagają mniejszego zużycia prądu do nagrzania wody – 30 stopni Celsjusza zupełnie wystarczy. Używaj pralki pod warunkiem, że bęben jest pełen. Nieekonomicznie i nieekologicznie jest prać przy niepełnej zawartości. Piorąc, nie przesadzaj ze detergentami, a jeśli możesz, używaj tych ekologicznych. Susz pranie naturalnie, a nie w suszarce elektrycznej. Jednorazowe użycie suszarki pozostawia ślad węglowy taki sam, jak przejazd samochodem benzynowym od 20 do 30 kilometrów.

Zamiast kupować nowe ubrania, korzystaj z second handów, wymieniaj się z innymi, przerabiaj. Jeśli już musisz kupować, to wybieraj odzież wyprodukowaną w sposób odpowiedzialny, np. z materiałów pochodzących z recyklingu lub posiadające oznakowanie ekologiczne.

Samochód zamień na rower albo korzystaj z transportu publicznego. Jak najwięcej chodź piechotą – skorzysta nie tylko środowisko naturalne, ale także twoje zdrowie. Tylko w ostateczności wybieraj podróże lotnicze, gdyż są one odpowiedzialne za ponad 10 procent całkowitych emisji węglowych. Na wakacje, zamiast samochodem, wybierz się pociągiem.

Jak pokazują dane, 1/3 aut w Polsce porusza się na napędzie diesla, który uważany jest za najbardziej szkodliwy dla środowiska.

Ponadto niemal połowa samochodów, którymi jeżdżą Polacy, ma co najmniej 9 lat, więc poziom wytwarzanych przez nie spalin ze względu na wiek jest duży.

Jeśli już musimy jeździć samochodem, na przykład do pracy, warto postarać się, by był nim komplet pasażerów. Nie tylko koszty podróży się rozłożą między więcej osób, ale i ślad węglowy.

Nie przesadzaj z ogrzewaniem mieszkania. Optymalna temperatura to 19 – 20 stopni Celsjusza. Nawet jeśli obniżysz temperaturę ogrzewania o 1 stopień Celsjusza, to dla środowiska będzie to miało duże znaczenie.

Oszczędzaj wodę: bierz krótki prysznic, zakręć kran, kiedy myjesz zęby albo zmywasz naczynia, zbieraj deszczówkę i wykorzystuj ją np. do podlewania roślin domowych.

Nie przesadzaj też z temperaturą kąpieli. Im chłodniejsza woda, tym mniej zużytego prądu czy gazu na jej ogrzanie, tym mniejszy ślad węglowy. A jak mówi przysłowie: zimna woda, zdrowia doda.

Jeśli nie musisz, nie korzystaj z funkcji standbay w domowych urządzeniach, bo nawet minimalne pobory energii elektrycznej podczas czuwania w przeciągu roku, dwóch czy pięciu lat, składają się na znaczne zużycie. Kupuj energooszczędny sprzęt elektryczny i elektroniczny. Nie zostawiaj podłączonego do prądu telefonu lub laptopa, kiedy bateria jest w pełni naładowana. Kiedy nie ładujesz telefonu, wyciągnij ładowarkę z gniazdka. Ogranicz i rzetelnie segreguj swoje odpady.

Jeśli wybierasz się na urlop organizowany przez biuro podróży, pamiętaj, że im wyższy standard hotelu i wypoczynku, tym więcej wytworzonego śladu węglowego.

Wyprawy organizowane samodzielnie mogą wytwarzać nawet od 50 do 70 procent mniej śladu węglowego, niż te zorganizowane przez touroperatorów.

Wszyscy przyzwyczailiśmy się też do transportu lotniczego. Niektórzy kilka razy do roku korzystają z podróży lotniczych. Natomiast z perspektywy ochrony środowiska, powinniśmy korzystać z nich jak najrzadziej. Eksperci policzyli, że sektor lotniczy jest odpowiedzialny za ponad 5 procent globalnego ocieplenia powodowanego przez ludzkość.

Nawet kupowanie książek – skądinąd bardzo chwalebne – jest uciążliwe dla środowiska. Wydanie jednego egzemplarza książki pod względem produkcji śladu węglowego jest porównywalne z przejechaniem około 10 km samochodem benzynowym. Dlatego lepiej zainwestować w czytnik.

W Internecie jest dostępny kalkulator śladu węglowego. Po wypełnieniu zamieszczonej na stronie ankiety, otrzymamy odpowiedź na to pytanie. Dzięki temu można się dowiedzieć, jak duży ślad węglowy pozostawiamy, czyli jak bardzo nasze życiowe funkcjonowanie jest uciążliwe dla środowiska.

Warto się w takim kalkulatorze zweryfikować i być może dzięki niemu zmienić swoje nawyki.