Kino zaangażowane raz jeszcze - komentarz Wacława Grzybowskiego

Szamanow jest na urlopie przyjeżdża do Karelii, by spotkać się z przyjacielem z czeczeńskiej wojny, natyka się na skorumpowany komisariat policji terroryzujący całe miasteczko i rozpoczyna wojnę. Zostaje skarcony przez swego przełożonego, który twierdzi, że całe spokojne miasteczko postawił na nogi, ludzie żyli spokojnie a on tu nagle … W odpowiedzi Szamanow eksploduje: „Spokojnie czy może ich uspokoili gwałtem? Nastraszyli jak owieczki a oni ogłupieli ze strachu. … Wiesz co? Nie mogę patrzeć jak człowieka chwyta ktoś za jaja, trzyma go i inteligentnie pyta się: ‘No jak? Przyjemnie?’ A ten kurczy się z bólu i odpowiada: ‘Tak, tak, to nic. Proszę ścisnąć mocniej. Pocierpię. Dziękuję’”.

Scenarzysta opisuje tu naturę działania moskiewskiej władzy, aktywnej po dziś dzień. I szerzej: wydmuszkowej „odgórnej demokracji” - „odgórnej” czyli będącej zaprzeczeniem faktycznej demokracji. Społecznie zaangażowana rosyjska tv zdradza tu swoją naturę. A jest to natura wentyla i razem zasłony dymnej.

Zależność moskiewskiego kina i telewizji od putinowskich, resortowych i oligarchicznych organizacji, sugeruje zadanie, które ona wypełnia, a jest nim stworzenie fatamorgany wolności. Tym samym ujawnia swój współudział w ucisku zwykłych ludzi tak malowniczo opisanym przez scenarzystę Krzemienia.

Owszem w filmach tych jest podana brutalna prawda o nędzy wokół i o korupcji. Te są jakoby efektem rozpadu ZSRS. Za Stalina jakoby było lepiej. Taki jest tu podawany prosty komunikat podprogowy, prosty acz nielogiczny, albowiem korupcja i gangsterka z inspiracji kremlowskich służb kwitły również wtedy. Ma on wzbudzić fanatyzm. Jego podłożem ma być nędza. Ale fanatyzm jest dziś powierzchowny z powodu tej samej nędzy. Dlatego żołd jest pierwszym motywem do udziału w specoperacji. Drugim są grabieże. Udział w zbrodniach wojennych i w rabunkach zamyka drogę do przejścia na stronę przeciwnika.