Po zakończeniu I wojny światowej odrodziła się Polska. Los Śląska nie był przesądzony. Alianci postanowili, że to Ślązacy sami zdecydują, do którego państwa chcą przynależeć. W tym celu zorganizowano plebiscyt narodowościowy.
Czasy były niespokojne, stosunki między Polakami a Niemcami napięte, a na Śląsk wkroczyły wojska francuskie, brytyjskie i włoskie.
Do Kluczborka 6 lutego 1921 roku wkroczył oddział francuskiej piechoty. Angielsko-francusko-włoska Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa na Górnym Śląsku miała za zadanie pilnować pokoju i nadzorować przebieg plebiscytu.
Rozpoczęła się za to walka propagandowa. Polacy przejęli gazetę "Kreuzburger Zeitung" (Gazeta Kluczborska), a Niemcy założyli własną "Kreuzburger Nachrichten" (Wieści Kluczborskie).
18 marca 1920 roku komisja aliancka odwołała starostę Alfreda von Baerensprunga. W ciągu 12 godzin musiał opuścić miasto. Jego stanowisko przejął Bertram von Cramon-Taubadel.
Von Barensprung później zresztą wrócił, starostą kluczborskim był aż przez 2 lat (w latach 1913-1933 ).
Szefem komisji plebiscytowej w Kluczborku był dr Heinrich Menz, który aż do rozstrzygnięcia plebiscytu musiał zrezygnować z pracy z Państwowym Gimnazjum w Kluczborku.
Plebiscyt narodowościowy przeprowadzono na 20 marca 1921 roku. Frekwencja była imponująca, głosowało aż 97,5 procent uprawnionych.
95,8 procent głosujących wybrało Niemcy. Bastionami niemieckości były powiatowe miasta: Kluczbork (96,3 procent), Byczyna (97,3 procent) i Wołczyn (98,8 procent). Wioski były w większości polskie mimo to tam również wynik był miażdżący.
- Mieszkańcy wiosek byli pod silną presją niemieckich właścicieli majątków ziemskich - tłumaczy to Walter Wicclair (właśc. Walter Weinlaub), żydowski aktor i reżyser z Kluczborka.
Polacy nie uznali wyników plebiscytu. Wybuchło III powstanie śląskie.
W nocy 3/4 maja 1921 roku powstańcy wysadzili tory między Smardami a Wołczynem. 5 maja powstańcy zajęli Olesno, tego samego dnia żołnierze francuscy opuścili Kluczbork.
Powstańcy zajęli Kostów, skąd chcieli ruszyć na Kluczbork. Niemcy utworzyli jednak niemieckie siły Freikorpsu i Selbstschutzu, wzmocnione posiłkami z Niemiec i odparły atak powstańców.
Do 1945 roku Kreuzburg pozostał w granicach Niemiec.
Podczas pisania tego artykułu korzystałem z książki "Kreuzburg. Stadt und Kreis in Oberschlesien. Geschichte und Errinerungen".
Michał Pietrzak - Niedźwiedź włamał się po smalec w Dol. Strążyskiej
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?