Kosmiczny szpieg na Kopie

W ramach prac Narodowego Centrum Badawczego "Dynamika Ziemi" Czesi wybudowali na Kopie Biskupiej geodynamiczne obserwatorium. Służy ono między innymi do badania terenu, sporządzania map z dokładnym wskazaniem dróg i sieci elektrycznych, ułatwia prace inżynieryjne i projektowe, a także lokalizację złóż bogactw naturalnych. Dzięki możliwości precyzyjnego, geodezyjnego określenia położenia różnych obiektów, jest wykorzystywane również do celów naukowych. Obserwatorium wyposażone zostało w odbiornik, który monitoruje sygnały satelitarnych systemów nawigacyjnych Navstar GPS i GLONASS.

Amerykański Navstar GPS (Navigation System with Time And Ranging - Global Positioning System), rozwinięty i obsługiwany przez amerykańskie ministerstwo obrony, służy dwóm podstawowym celom - do nawigacji i prowadzenia pomiarów czasowych oraz odległościowych. Jego podstawowym zadaniem jest określenie położenia stacjonarnego lub poruszającego się obiektu w dowolnym momencie i z dużą dokładnością. Pomiar jednego obiektu przez 48 godzin umożliwia zlokalizowanie go z dokładnością do 1 milimetra. Rosyjski system Glonass pracuje podobnie, ale ma tylko 8 aktywnych satelitów.

Komputer przetwarzający dane - zainstalowano w wieży widokowej, a antenę odbiorczą na jej szczycie. - To obserwatorium jest dla nas wielkim wyróżnieniem - mówi Miroslav Petrzik, szef Towarzystwa Miłośników Zlatych Hor i kasztelan ponadstuletniej wieży na Kopie Biskupiej, który codziennie odczytuje z monitora informacje. - Takich obiektów jest mało na świecie. Dane przesyłane są stąd do Akademii Nauk w Pradze. W ostatnich dniach obserwatorium zostało wyposażone również w urządzenia do obserwacji parametrów meteorologicznych. Dzięki temu w Zlatych Horach można teraz oglądać na monitorach, jakie warunki pogodowe panują na Kopie Biskupiej, a także uzyskiwać bieżące informacje o sytuacji w całych Sudetach Wschodnich i Beskidach.
Wybudownie obserwatorium na Kopie Biskupiej nie było przypadkowe. Jak poinformował Vladimir Schenek z praskiej Akademii Nauk, przedsięwzięcie poprzedziły badania pracowników Instytutu Struktury i Mechaniki Kopalin na północnych Morawach i Śląsku. Stworzyli oni na tym terenie sieć geodynamiczną, która składa się z 14 puntów obserwacyjnych, a ma za zadanie śledzić neotektoniczne ruchy Ziemi i oceniać ich roczne przyrosty.

Już w 2000 r. na podstawie pomiarów stwierdzono, że w Czechach, Niemczech, Polsce i na Węgrzech skorupa ziemska przesuwa się w kierunku północno-zachodnim, a na lokalnym terenie Wielkich Jeseników i Gór Przychlebskich ze Śnieżnikiem w stronę południowo-zachodnią. Widokowa wieża na Kopie jest dogodnie usytuowana na skalnym podłożu, a docierający do niej sygnał satelitarny nie napotyka po drodze na żadne przeszkody. Już w przeszłości ten szczyt był traktowany przez badaczy jako bardzo ważny punkt odniesienia.