Krypty kozielskiego kościoła św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej. W środku znajdziemy sarkofagi, tablice. Co jeszcze?

Szczegółową wiedzę na temat krypt w świątyni św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej zebrał Bogusław Rogowski, nestor dziennikarstwa w Kędzierzynie-Koźlu.

Jak tłumaczy Bogusław Rogowski, w kozielskim kościele parafialnym największa krypta grobowa zbudowana została na początku XVII wieku. Znajduje się pod nawą główną kościoła farnego i rozciąga się od prezbiterium do chóru.

- Lecz najstarsza krypta o wymiarach 5 na 3 metry i wysokości ponad 2 metrów usytuowana jest pod posadzką, w południowej XV-wiecznej części świątyni i znajduje się w podziemiach kaplicy Najświętszej Marii Panny - wyjaśnia Bogusław Rogowski.

Wybudowana została przez Wilhelma Oppersdorffa w 1596 roku, aby złożyć tam doczesne szczątki swojej matki Urszuli von Hake.

W krypcie tej znajdują się trzy cynowe sarkofagi z bardzo dobrze zachowanymi polichromiami w postaci herbów rodowych i napisami w językach łacińskimi niemieckimi.

Wilhelm ufundował też dwumetrową żeliwną tablicę epitafijną, z łacińskim tekstem, która do dzisiaj znajduje się na ścianie przy południowym wejściu do świątyni.

Jak ustalił Bogusław Rogowski, w dwa lata później w tej krypcie pochowany został zmarły w Pradze jej fundator. Na jego sarkofagu żona umieściła m.in. następujący napis: „Szlachetnemu i dostojnemu Panu Wilhelmowi, synowi Wilhelma Oppersdorffa,(…) małżonka jego ukochana, która w szczęśliwym małżeństwie żyła z nim 12 lat, 4 miesiące,1 dzień, i który w roku pańskim 1598, dnia 4 maja przed południem w Pradze świętobliwie i pobożnie zmarł."

W trzecim sarkofagu złożone są szczątki hrabiny Hardeck, właścicielki Kłodzka - siostry Zuzanny, do wdowy po Wilhelmie Oppensdorffie, która zmarła w Koźlu 4 sierpnia 1607 roku w czasie odwiedzin u siostry.

- Kozielska krypta Oppersdorffów została odsłonięta po bardzo długim czasie dopiero w sierpniu 1938 roku, podczas prac remontowych prowadzonych przez ówczesnego proboszcza księdza Johannesa Breitkopfa, gdy wymieniano posadzkę w kościele. Po zakończeniu robót i w wyniku zawieruchy wojennej zapominano o krypcie na ponad 60 lat - podkreśla redaktor Rogowski.

Dopiero gdy powódź stulecia w 1997 roku mocno naruszyła podłoże znajdujące się pod posadzką kościoła, proboszcz ks. dr Alfons Schubert przystąpił do gruntowych prac remontowych. W czasie tych robót natrafiono na zapomnianą na ponad sześć dekad kryptę z sarkofagami Opersdorffów. Po wykonaniu dokumentacji fotograficznej i licznych pomiarów kryptę ponownie zamurowano. Po ułożeniu nowej marmurowej posadzki miejsca, w których znajdują się sarkofagi zaznaczano krzyżakami.

- W trakcji prac remontowych natrafiono też w obrębie nawy głównej kościoła również na krypty, o których wspomina śląski kronikarz ks. Augustin Wentzel. - wyjaśnia Bogusław Rogowski. - Odnotował on, m. im., że w podziemiach XV-wiecznej kozielskiej świątyni pod wezwaniem św. Zygmunta pochowani zostali trzej z pośród 33 komendantów twierdzy kozielskiej.

Pierwszym z nich, który spoczął 23 maja 1745 roku w krypcie św. Krzyża (In der Gruft Kreuzkrypta) był generał brygady Heinrich von Saldern.

Po dwóch tygodniach miejsce wiecznego spoczynku znalazł obok niego jego następca, pułkownik Fredrich Arnold von Foris, który wraz z 6 oficerami i 97 żołnierzami poległ broniąc twierdzy przez oddziałami austro-węgierskimi.

Trzecim z kolei komendantem który pochowany został 9 grudnia 1750 roku w podziemiach kozielskiego kościoła farnego był 73-letni generał major Johan Georg von Lehman, będący wcześniej, przez trzy lata komendantem twierdzy. W kozielskich kryptach chowano również niższych rangą i stanowiskiem wojskowych. W 1732 roku w jednej z krypt kościelnych złożono przywiezione z Austrii szczątki generała wojsk szwedzkich barona Andreasa von Kochickiego, który w 1633 roku dostał się do niewoli austriackiej zmarł w jednym z więzień we Wiedniu.

- W podziemnych kryptach kościoła parafialnego chowano również kozielskich duchownych - podkreśla Bogusław Rogowski. W kryptach świątyni miejsce wiecznego spoczynku znalazły też zasłużone dla miasta osoby świeckie takie jak Herman Zajontzek, który przez 15 lat sprawował urząd kasztelana w kozielskim zamku. W krypcie złożono m.in. ciało mistrza kominiarskiego Josefa Kostalskiego.

Po latach, na skutek licznych epidemii dziesiątkujących mieszkańców miasta krypty kościelne i cmentarze przy świątyniach zaczęły się szybko zapełniać. Rozpoczęto więc grzebać zmarłych w zbiorowych grobach w pobliżu kościołów. Dopiero w XVIII wieku powstał dużego cmentarza u zbiegu Wallstrtase i Kobelwicerstrasse (przy obecnych ul. 24 Kwietnia i Raciborskiej).