Ludzie wierzą, ale nie chodzą do kościoła

Kierowany przez księdza profesora instytut podał, że w niedzielę do kościoła chodzi średnio 41 proc. Polaków. To dużo czy mało?
- Wobec ponad 90 procent ochrzczonych nie jest to liczba imponująca. Ale myślę, że ona nie oznacza aż takiego spadku wiary w polskim społeczeństwie. Natomiast zmieniają się formy religijności. Te 41 procent to jest dla Kościoła w Polsce wyzwanie duszpasterskie i katechetyczne. Okazuje się, że wielu z nas niewiele rozumie z liturgicznej celebracji, nie mówiąc już o świadomości, że podczas mszy św. na ołtarzu ponawia się ofiara Pana Jezusa na krzyżu. W czasach mojej młodości ksiądz odprawiał mszę po łacinie trochę sobie, a ludzie sobie. Do takiego stanu nie ma powrotu. Wierni chcą wiedzieć i rozumieć, w czym uczestniczą. Jeśli nie wiedzą, część odchodzi.

- Na ile spadł poziom praktyk religijnych w wolnej Polsce?
- Spada powoli, ale konsekwentnie. 30 lat temu liczba uczestników mszy niedzielnej wynosiła 51 procent. Czyli spadła w tym czasie dokładnie o 10 punktów. Ale nie od razu. W latach 90. statystyka zatrzymała się na kilka lat na poziomie ok. 47 procent, potem blisko 44 proc., teraz od kilku lat waha się około 40-41 procent (w ubiegłym roku 41,5).

- Dlaczego w diecezji tarnowskiej na niedzielną mszę przychodzi średnio 71 proc. ludzi, a w szczecińskiej tylko 25 proc.?
- Tego bez szczegółowych badań tak do końca nie wiemy. Zwykle tłumaczono to w ten sposób, że silniejszą wiarą i tym samym wyższym poziomem religijności i mocniejszą więzią w rodzinach charakteryzują się społeczności zasiedziałe, nie podlegające migracjom. Ale taka argumentacja sprawdza się w odniesieniu do Szczecina (25 proc.) czy Koszalina (27 proc.) w porównaniu z Rzeszowem (67 proc.) i Przemyślem 62 proc.), ale już nie w Łodzi. A tam w niedzielę przychodzi do kościoła 27 procent, mimo wysiłków biskupa, by poznać przyczyny tego stanu rzeczy i im zaradzić.

- Na tym tle diecezja opolska ze swymi 47 proc. uczestników Eucharystii korzystnie się wyróżnia na ścianie zachodniej.
- I to mimo wysokiego poziomu czasowych migracji za pracą. Potwierdza to, że Ślązacy od czasów przedwojennych mają silną wiarę i że ją nadal zachowali.