Mały ZUS. Dla kogo i ile wynosi? Jakie są zasady, jak obliczyć Mały ZUS i gdzie złożyć wniosek? Zmiany od 1.01.2019 r.

Mały ZUS 2020 - mają być zmiany

Od 2020 roku mają wejść w życie nowe zasady Małego ZUS-u plus. To rozwiązanie dla najmniejszych firm, których przychód w 2019 roku zamknie się w kwocie 120 tys. złotych.

To oznacza, że z Małego ZUS-u będzie mogło skorzystać więcej przedsiębiorców. Składki mają być liczone proporcjonalnie do dochodu i niższe średnio o kilkaset złotych miesięcznie.

Chęć skorzystania z Małego ZUS-u plus będzie można zgłosić do końca pierwszego miesiąca obowiązywania nowej regulacji. Nie jest wykluczone, że Mały ZUS plus wejdzie w życie 1 stycznia 2020 roku. A zgłoszenia będzie można dokonać do końca stycznia.

Mały ZUS 2019. Dla kogo jest przeznaczona ta zmiana?

Mały ZUS to zmiana od dawana wyczekiwana przez małych przedsiębiorców. Dzięki niej najmniejsze firmy będą mogły uiszczać niższe, adekwatne do osiąganych przychodów składki na ubezpieczenie społeczne, a nie – jak do tej pory – w wysokości ponad 1200 zł miesięcznie.

Od wielu lat mikroprzedsiębiorcy zwracali uwagę na to, że wysokość obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne nie była skorelowana z ich możliwościami finansowymi.

Stała podstawa wymiaru składek, niezależna od wysokości przychodów, była barierą w rozwoju małych firm oraz negatywnie wpływała na ich przeżywalność.

To właśnie w momencie pojawienia się obowiązku opłacania pełnej wysokości składek ZUS, nawet 10 tys. przedsiębiorców rocznie decyduje się na zakończenie prowadzenia działalności gospodarczej.

ZOBACZ TAKŻE: Płaca minimalna 2019. Netto i brutto. Nowe stawki płacy minimalnej od 1 stycznia 2019

Mały ZUS ma pomóc małym firmom nie tylko przeżyć, ale także się rozwinąć i wejść na wyższy poziom.

Mały ZUS, obok „ulgi na start” i preferencyjnej stawki ZUS przez pierwsze dwa lata działalności gospodarczej, to kolejny element wsparcia dla najmniejszych przedsiębiorców w obszarze zobowiązań związanych z ubezpieczeniem społecznym. Tym sposobem przedsiębiorcy będą mogli pewniej przejść przez trudne dla rozwoju firmy etapy – powiedziała minister przedsiębiorczości i technologii Jadwiga Emilewicz.

To rozwiązanie dla najmniejszych przedsiębiorców, których roczne przychody z prowadzonej działalności gospodarczej nie przekraczają 30-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2018 r. jest to 63 tys. złotych).

Według szacunków z nowych przepisów skorzysta blisko 200 tys. najmniejszych przedsiębiorców, co przyniesie im prawie 5,4 mld zł oszczędności na przestrzeni 10 lat.

Co więcej, należy spodziewać się , że liczba beneficjentów tego rozwiązania będzie wyższa, ponieważ, oprócz niemal 200 tys. uprawnionych, wiele osób zalegalizuje prowadzoną przez siebie działalność. Liczymy bowiem na to, że nowe przepisy przyczynią się również do ograniczenia szarej strefy.

Jak skorzystać z Małego ZUS? Do kiedy to zgłosić?

1. Przedsiębiorcy chcący opłacać niższe składki od 2019 roku, mają czas do 8 stycznia, na zawiadomienie ZUS-u o zmianie tytułu ubezpieczenia. Nowe kody ubezpieczeń (05 90, 05 92) zawarte są w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
2. Następnie należy poinformować ZUS o przychodzie z prowadzonej działalności gospodarczej za poprzedni rok oraz o najniższej podstawie wymiaru składek. Powyższe informacje należy zawrzeć w imiennym raporcie miesięcznym (ZUS RCA) albo w deklaracji rozliczeniowej (ZUS DRA), jeżeli przedsiębiorca płaci składki wyłącznie za siebie.
3. W przypadku opłacania składek tylko za siebie, przedsiębiorca powinien jednorazowo złożyć deklarację za styczeń danego roku do 10. dnia następnego miesiąca. Następnie do końca roku nie musi składać deklaracji. Obowiązek złożenia kolejnej deklaracji będzie się aktualizował w lutym kolejnego roku. W przypadku opłacania składek również za pracowników, imienne raporty miesięczne należy składać do 15. dnia następnego miesiąca.

UWAGA! „Mały ZUS” pozwala na obniżenie podstawy wymiaru składek tylko w przypadku ubezpieczeń społecznych (tj. emerytalnego, rentowego, chorobowego i wypadkowego). Składkę na ubezpieczenie zdrowotne należy płacić w pełnej wysokości.

ZUS będzie mógł weryfikować poprawność przekazanych danych i zobowiązać przedsiębiorcę do dostarczenia w ciągu 14 dni dokumentów potwierdzających wysokość rocznego przychodu za poprzedni rok kalendarzowy.

W przypadku niewywiązania się z powyższego obowiązku, ZUS ustali podstawę wymiaru składek w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Zmiany nie będą dotyczyć przedsiębiorców, którzy rozliczają się w formie karty podatkowej i korzystają ze zwolnienia od podatku VAT. Uniemożliwia to bowiem ZUS-owi pozyskiwanie danych do weryfikacji poprawności ustalenia najniższej podstawy wymiaru składek.

Z kolei wprowadzenie wymogu prowadzenia m.in. 60 dni działalności gospodarczej w roku poprzednim ma wyeliminować nadużycia w postaci celowego zakładania albo wznawiania działalności na koniec roku kalendarzowego. Natomiast zawieszenie działalności gospodarczej lub jej rozpoczęcie w trakcie trwania danego roku kalendarzowego będzie skutkowało proporcjonalnym zmniejszeniem rocznego limitu przychodów uprawniającego do skorzystania z wprowadzonej zmiany.

Zaś brak możliwości wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy ma zapobiec tzw. „wypychaniu” na samozatrudnienie. Z zaproponowanego rozwiązania zostały wyłączone również osoby korzystające z 24-miesięcznych preferencyjnych składek, ponieważ będzie ono dla nich zawsze mniej korzystne.

Mały ZUS - oszczędności dla firmy

Aby skorzystać w danym roku z „małego ZUS” trzeba:

• prowadzić działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub innych przepisów szczególnych,
• przychód z tytułu działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym, jeśli prowadziłeś ją przez cały rok, nie może przekroczyć trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku.

Nie skorzystasz z „małego ZUS”, jeśli w poprzednim roku:

• prowadziłeś działalność gospodarczą krócej niż 60 dni, tj. podlegałeś ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzenia tej działalności krócej niż 60 dni
• rozliczałeś się w formie karty podatkowej i korzystałeś ze zwolnienia sprzedaży od podatku VAT. Warunki te musisz spełniać łącznie.
• podlegałeś ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu także z tytułu innej pozarolniczej działalności (np. jako wspólnik spółki jawnej)
• spełniasz warunki do opłacania „preferencyjnych składek”, tj. składek od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia
• wykonujesz dla byłego bądź obecnego pracodawcy to co robiłeś dla niego jako pracownik w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym

Niższe składki na ubezpieczenia społeczne możesz opłacać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej.

Jako miesiąc kalendarzowy przyjmij każdy miesiąc, w którym podlegałeś ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu co najmniej jeden dzień.

Najniższą podstawę wymiaru składek ustalisz w trzech krokach:

1. Najpierw ustal przeciętny miesięczny przychód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym według wzoru:

   Roczny przychód z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej
   w poprzednim roku kalendarzowym
   ------------------------------------------------------------------------------------ x 30
   Liczba dni kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności
   Otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr lub w dół, jeśli jest niższa.

2. Pomnóż przeciętny miesięczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym, przez współczynnik, który Prezes ZUS ogłosi w Monitorze Polskim. Na 2019 r. wynosi 0,5083.

   Otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr lub w dół, jeśli jest niższa.

3. Porównaj otrzymany wynik do kwoty 30% minimalnego wynagrodzenia i 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Najniższa podstawa wymiaru składek nie może być bowiem niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku i nie może przekraczać kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na dany rok.

Mały ZUS. Od jakiej kwoty będziesz opłacać składki na ubezpieczenia społeczne

W okresie, w którym będziesz korzystać z „małego ZUS” możesz w poszczególnych miesiącach opłacać składki na ubezpieczenia od najniższej podstawy wymiaru bądź od kwoty wyższej.

Ważne! Wysokość kwoty, od której opłacasz składki ma wpływ na wysokość przysługujących Ci świadczeń z ubezpieczeń społecznych, w tym zasiłek chorobowy, zasiłek opiekuńczy, zasiłek macierzyński.

W okresie, w którym będziesz korzystać z „małego ZUS” możesz w poszczególnych miesiącach opłacać składki na ubezpieczenia od najniższej podstawy wymiaru bądź od kwoty wyższej.

Ważne! Wysokość kwoty, od której opłacasz składki ma wpływ na wysokość przysługujących Ci świadczeń z ubezpieczeń społecznych, w tym zasiłek chorobowy, zasiłek opiekuńczy, zasiłek macierzyński.

Powinieneś przekazać do ZUS:

• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12, jeśli kontynuujesz prowadzenie działalności prowadzonej w 2018 r.
• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo - jeśli podlegasz wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu - zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).

Dokumenty te musisz przekazać w terminie 7 dni liczonymi od:

• 1 stycznia (czyli do 8 stycznia 2019 r.) – jeśli kontynuujesz prowadzenie działalności prowadzonej w 2018 r. albo też jeśli z końcem grudnia zakończyłeś okres ulgi „preferencyjne składki” (wyrejestruj się z ubezpieczeń z kodem 05 70 albo 05 72 i zgłoś z kodem 05 90 albo 05 92),
• pierwszego dnia prowadzenia działalności gospodarczej lub wznowienia działalności gospodarczej,
• pierwszego dnia, w którym będziesz spełniał warunki do korzystania z „małego ZUS” (np. skończyłeś okres „preferencyjne składki” w trakcie roku).

Mały ZUS 2019. Jakie będziesz miał obowiązki?

Oprócz obowiązków związanych z podleganiem ubezpieczeniom, które dotyczą także innych płatników składek, jak przekazywanie dokumentów ubezpieczeniowych i opłacanie składek, będziesz miał także inne obowiązki.

Należą do nich:

• obowiązek przekazania w deklaracji rozliczeniowej bądź w imiennym raporcie miesięcznym informacji o rocznym przychodzie z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej oraz o najniższej podstawie wymiaru składek,
• obowiązek przedstawienia na żądanie ZUS dokumentów potwierdzających wysokość rocznego przychodu z tytułu wykonywania działalności gospodarczej za poprzedni rok kalendarzowy w terminie 14 dni kalendarzowych od dnia doręczenia wezwania. Jeśli tego nie zrobisz ZUS ustali za wszystkie miesiące danego roku podstawę wymiaru składek w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Będziesz mógł zrezygnować z uprawnienia do ustalania najniższej podstawy wymiaru składek w zależności od wysokości przychodu, tj. do korzystania z małego ZUS.

Zrezygnować możesz w każdym czasie, a więc także od dnia nabycia do niego prawa. Zrezygnujesz z tego uprawnienia, jeśli nie zgłosisz się do ubezpieczeń społecznych lub do ubezpieczenia zdrowotnego z właściwym kodem tytułu ubezpieczenia, w terminie 7 dni liczonymi od:

• 1 stycznia danego roku,
• pierwszego dnia prowadzenia działalności gospodarczej lub wznowienia działalności gospodarczej,
• pierwszego dnia, w którym będziesz spełniał warunki do korzystania z małego ZUS.

Mały ZUS. Jaka podstawa wymiaru na ubezpieczenie zdrowotne

Zmiany, które wejdą w życie od 1 stycznia 2019 roku nie dotyczą podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Składki te będziesz opłacał od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.

Płacisz składkę zdrowotną w pełnej wysokości za każdy miesiąc ubezpieczenia, nawet jeśli w danym miesiącu pobrałeś zasiłek.