Mieczysława Ćwiklińska zyskała miano królowej przedwojennej komedii. Teatr był jej domem od dziecka. „Kiedy przestanę pracować - umrę”

Monika Zaganiaczyk
Monika Zaganiaczyk
Mieczysława Ćwiklińska
Mieczysława Ćwiklińska Narodowe Archiwum Cyfrowe
Są aktorzy, o których się nie zapomina. Na kartach historii polskiego teatru mocną kreską zapisało się nazwisko Mieczysławy Ćwiklińskiej. Nazywana królową przedwojennej komedii aktorka grę wyssała z mlekiem matki. Miała trzech mężów, a w czasie okupacji zajmowała się szpiegostwem. Oto losy jednej z najwybitniejszych polskich aktorek sprzed lat.

Spis treści

Mieczysława Ćwiklińska: dzieciństwo

Mieczysława Trapszo — bo tak brzmiało jej prawdziwe nazwisko — urodziła się 1 stycznia 1879 roku w Lublinie. Teatr był jej drugim domem od najmłodszych lat. Jej matka Aleksandra Ficzkowska i ojciec Marceli Trapszo byli aktorami. Choć to nie on był jej biologicznym tatą, uznał ją za swoje dziecko, kiedy miała 11 lat. Mała Mieczysława wraz z rodzicami wędrowała po różnych teatrach. Choć aktorstwo miała we krwi i znała teatr doskonale, wcale nie chciała pójść w ślady rodziców. Od najmłodszych lat zmagała się z tremą podczas publicznych wystąpień. Jej marzeniem było, zostanie nauczycielką.

Aktorska kariera Mieczysławy Ćwiklińskiej

Choć młoda Mieczysława broniła się od aktorstwa, to było jej pisane. Po ukończeniu ośmioletniej nauki na pensji Anastazji Warnke przeniosła się do Warszawy, gdzie początkowo prowadziła dom mód. W tym czasie rozpoczęła naukę aktorstwa u swojego ojca. Krytycy wypowiadali się o niej w samych superlatywach.

Rok po przeprowadzce - w 1890 roku - Ćwiklińska zadebiutowała na scenie teatru. Pod pseudonimem Mieczysława Gryf aktorka zagrała Helenkę w "Grubych rybach" Michała Bałuckiego w warszawskim Teatrze Ludowym. W tym samym teatrze reżyserował Marceli Trapszo.

Debiutująca aktorka zmieniła sceniczne nazwisko Gryf na Ćwiklińska (tak za pannę nazywała się jej babka). Choć grała zazwyczaj role komediowe, marzyła o operetce. Dążyła do tego, ucząc się śpiewu w Paryżu. Dzięki temu wystąpiła w wielu operetkach, nadal grając przy tym komedie, w których była doskonała.

Po uzyskaniu wielkiej sławy w teatrze, w okresie międzywojennym aktorka została zaangażowana także w role filmowe. Debiutowała w 1933 roku jako Idalia w filmie „Jego ekscelencja subiekt". „Ćwikła” , bo tak mówiło się o niej w środowisku aktorskim, następnie grała m.in. Baronową Idalię w „Trędowatej” Szkopkową w „Znachorze” (1937) czy Ziembiewiczową w „Granicy" (1938). Łącznie, zanim wybuchła wojna, zagrała w blisko czterdziestu produkcjach filmowych.

Ćwiklińska trzy razy wychodziła za mąż

Olbrzymia popularność sprawiła, że Mieczysława Ćwiklińska miała powodzenie u mężczyzn. Niestety, jej życie uczuciowe nie należało do udanych. Jej pierwszy mąż - starszy o 11 lat dziennikarz Zygmunt Bartkiewicz - był nie tylko kobieciarzem, ale i pijakiem. Po zaledwie 14 miesiącach małżeństwa aktorka porzuciła męża. Ten z kolei nie chciał dać jej rozwodu.

Kiedy poznała Henryka Madera, szukała sposobu, jak rozwiązać pierwsze małżeństwo. Podczas gdy jej nowy ukochany dorabiał się w Ameryce Południowej, Mieczysława zmieniła wyznanie, dzięki czemu rozwiązano jej małżeństwo z Bartkiewiczem. Drugi ślub mogła wziąć jednak dopiero za sześć lat.

Mieczysława została żoną Madera w 1919 roku. Choć ten zdradził ją już przed ślubem, aktorka przymykała oko na jego romanse. Powiedziała „dość", kiedy mąż zdradził ją z rzeźbiarką Olgą Niewską.

Po drugim rozwodzenie aktorka zaczęła zwracać uwagę na młodszych mężczyzn. Najpierw wdała się w romans z młodszym o ponad 20 lat aktorem Stefanem Hnydzińskim, a następnie związała się z księgarzem Marianem Steinsbergiem, który był od niej młodszy o 8 lat. Ten został jej trzecim mężem.

Niestety, to małżeństwo także się rozpadło. Podczas gdy aktorka dużo pracowała, mąż roztrwaniał jej pieniądze. Tuż przed wybuchem wojny aktorka planowała odejście od męża.

Podczas okupacji Ćwiklińska była szpiegiem

Życie Ćwiklińskiej zmieniła wojna. Aktorka rozpoczęła pracę w kawiarniach i wielokrotnie była wzywana do siedziby gestapo, gdzie wypytywano ją o Steinsberga, z którym nadal mieszkała. Jej były mąż miał pochodzenie żydowskie. Chciała pomóc mu emigrować, z kraju, sprzedając dwie drogocenne wazy. Ten jednak został złapany na granicy i przetransportowany do getta, gdzie poniósł śmierć głodową.

W czasie okupacji była szpiegiem polskiej konspiracyjnej organizacji wywiadowczej Muszkieterzy, która działała w całej Europie.

Mieczysława Ćwiklińska: życie po wojnie

Po wojnie wróciła do gry na deskach teatrów. W tym czasie wystąpiła w tylko jednym filmie „Ulica Graniczna". Aktorka mawiała, że kiedy przestanie grać - umrze. I faktycznie - grała prawie do samej śmierci.

W 1971 roku 92-letnia Mieczysława Ćwiklińska ruszyła na tournée po Stanach Zjednoczonych. Rok później zachorowała na ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego. Zmarła po operacji.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na nto.pl Nowa Trybuna Opolska