Mikołaj Kopernik wywodzi się... z Nysy

- Sam Mikołaj na pewno urodził się już w Toruniu i to nie ulega wątpliwości - mówi profesor. - Do tej pory próbowano korzeni jego rodziny szukać m.in. w Kopernikach pod Nysą, ale tej hipotezy w świetle moich badań nie da się obronić. Moim zdaniem nazwisko Kopernik pochodzi od zawodu, jaki wykonywali jego przodkowie, a nie od miejsca. Wywodzi się od nazwy miedzi, łacińskiej - Cuprum lub niemieckiej - Kopper, dziś Kupfer. Kopernikowie nyscy konsekwentnie, aż do ojca astronoma zajmowali się handlem miedzią.

Ciekawym śladem jest występowanie w rodzinie tychże Koperników imienia Andrzej (otrzymał je brat Mikołaja). W Toruniu występowało ono bardzo rzadko. Ojciec nadał je dziecku, ponieważ funkcjonowało wcześniej w jego rodzinie.

Ojciec astronoma wyjechał z Nysy do Krakowa, potem do Gdańska i do Torunia, gdzie się w końcu zatrzymał i ożenił.

Profesor zaprzecza utrwalonej tradycji, że na trzy pokolenia przed Mikołajem Kopernikowie mieszkali w Krakowie.

- Jan Kopernik, któremu przypisywano, że był dziadkiem astronoma, nie mógł nim być - wyjaśnia. - Był zbyt młody, ledwo 15 lat starszy od ojca Mikołaja Kopernika. Był kupcem na dorobku. Tuż przed 1437 rokiem lub wręcz w tym roku osiągnął ekonomiczną niezależność i pewnie wówczas się ożenił. Tymczasem ojciec Mikołaja już w latach 1446 i 1447 był znany jako kupiec prowadzący działalność handlową.
Krzysztof Mikulski ustalił także, że wbrew obowiązującej do niedawna opinii Mikołaj nie był najmłodszy spośród rodzeństwa.

- Ta bajka była powtarzana po autorze pierwszej naukowej biografii Kopernika - Leopoldzie Prove - uważa toruński historyk. - Posłużył się on XVI-wieczną tablicą genealogiczną. Jej twórca nie znał kolejności, w jakiej dzieci Koperników przychodziły na świat. Zapisał je więc w porządku alfabetycznym: Andrzej, Barbara, Katarzyna, Mikołaj. Tymczasem w co najmniej w dwóch niebudzących wątpliwości źródłach Mikołaj został wymieniony jako urodzony przed bratem.

Zdaniem profesora jego starszeństwo potwierdzają daty z życia obu Koperników.

- Andrzej mniej więcej dwa lata po Mikołaju wyjeżdża na studia do Włoch, a potem otrzymuje kanonię warmińską. Nie trzeba tego, że robił karierę później, tłumaczyć - jak dotąd czyniono - tym, że Andrzej był głupszy od Mikołaja. Po prostu był młodszy - śmieje się profesor.

We wstępie do książki "Mikołaj Kopernik. Środowisko społeczne, pochodzenie i młodość" Krzysztof Mikulski odniósł się także do narodowości Kopernika (za swego mają go i Polacy, i Niemcy).

- Na pewno był torunianinem, Prusakiem, czyli mieszkańcem Prus Królewskich, i niemieckojęzycznym Polakiem. Przez całe życie był bowiem poddanym tylko królów Polski - mówi profesor. - A w tamtych czasach owo poddaństwo i przynależność państwowa określała tzw. narodowość. Był z pewnością lojalnym poddanym polskiego władcy.