Młynówka w 1914 roku

Młynówka to stare koryto Odry. Rzeka swój główny nurt przeniosła na drugie ramię dopiero po powodzi w 1600 roku.
Nazwa tego odcinka Odry, który płynie między prawobrzeżnym Opolem a wyspą Pasieką, wzięła się od pracujących tu przez wieki młynów. Na prawym brzegu, od strony ul. Szpitalnej stał młyn miejski. Po drugiej stronie Młynówki, przy jazie, stał młyn zamkowy. Zbudowano go zapewne w XIII wieku, po ukończeniu budowy zamku. Młyn zamkowy po raz pierwszy był wzmiankowany w dokumencie z roku 1359. Miał pięć kół. Rozebrany został w roku 1830.
Młyn miejski miał według opisu z XVI wieku cztery koła, jedno dla mielenia słodu, pozostałe do mielenia żyta. Panorama Opola Walentego Saebischa z 1608 roku ukazuje młyn miejski z pięcioma kołami.
Pierwsza wzmianka o młynie w Opolu nad Odrą pochodzi z roku 1240 i dotyczy młyna archidiakona. Trudno dziś ustalić, czy był to młyn miejski, czy też archidiakon miał inny młyn.

W XIX wieku przy ul. Szpitalnej stały dwa młyny. Młyn ustawiony szczytem do ulicy zwany był "małym młynem", jego właścicielem był H. Pfeiffer. Drugi młyn, należący do Ulbricha, stojący kalenicowo do ulicy, nazywany był "dużym młynem odrzańskim". Młyny te spaliły się w 1881 roku. Powstały po nich plac udostępniono handlarkom sprzedającym sery, śmietanę i masło, a nowe miejsce targu zaczęto nazywać Targiem Maślanym.
Pocztówka przedstawia panoramę Opola widoczną od strony ulicy Piastowskiej, w miejscu gdzie ulica zbiega się z małym mostem odrzańskim. Obiektyw uchwycił poza budynkiem dawnego szpitala św. Aleksego wszystkie domy nad Młynówką, stojące przy ul. Szpitalnej.
Domy te w większości zbudowane zostały w XIX wieku na fundamentach dawnych obwarowań miejskich. Stara zabudowa, wielokrotnie trawiona przez pożary, nie zachowała się. Dawniej obok miejskiego młyna znajdowały się folusz, rzeźnia i łaźnia. Stały tu magazyny oraz słodownia. W 1421 roku zbudowany został przy tej ulicy szpital i kaplica św. Aleksego (obecnie dom opieki prowadzony przez siostry franciszkanki szpitalne) dzięki zapisowi testamentowemu księcia biskupa Jana Kropidły. Od tej budowli ulica wzięła swoją nazwę.
Ulica Szpitalna dawniej odnosiła się jedynie do odcinka pomiędzy ul. Katedralną a ul. Młyńską, natomiast odcinek pomiędzy ul. Młyńską a ul. Zamkową nosił nazwę ul. Długomłyńskiej. Zabudowę ulicy stanowiły domy stojące tylko po stronie przylegającej do Młynówki. W 1914 roku stało tu dziesięć domów. Po drugiej stronie ulicy stały oficyny domów należące do kamienic zachodniej pierzei rynku i ul. B. Koraszewskiego.

Oprócz szpitala, który został w połowie XIX wieku praktycznie zbudowany od nowa, zachowała się dawna synagoga oraz spichlerz przy ul. Szpitalnej 9.
Synagoga nad Młynówką zbudowana została w latach 1840/41. W 1842 roku została uroczyście poświęcona przez wrocławskiego rabina dr. Geigera. Pierwszym rabinem opolskim został dr Salomon Cohn. Pod koniec XIX wieku, w miarę bogacenia się społeczności żydowskiej, podjęto decyzję o budowie nowej synagogi. Starą synagogę sprzedano. Ostatecznym nabywcą została w 1897 roku znana opolska firma "Erdmann Raabe", która przeznaczyła ją na drukarnię i zakład litograficzny. Po 1945 roku budynek stał się własnością "Domu Książki", mieścił się tu magazyn i hurtownia książek. Na pocztówce dawna bożnica jest budynkiem, w którym drukuje się książki, gazety i wydawnictwa okolicznościowe.
Od 1860 roku Młynówka stała się portem przeładunkowym. Ruch barek i statków odbywał się tu do roku 1913, kiedy to został oddany w Zakrzowie nowy port.
Na Ostrówku, cyplu Pasieki, zamontowany został dźwig portowy, stojący w pobliżu budynek spedycji wybudowany na miejscu dawnych magazynów w 1823 roku, był doskonałym punktem do obrotu towarów. Dla usprawnienia ruchu barek i statków zbudowana została w 1886 roku śluza na Młynówce. Ulica Piastowska nazwana została wtedy ulicą Portową (Hafenstrasse).

Na tym odcinku Młynówki zbudowany został pierwszy opolski most. Wspomina o nim dokument z roku 1240. Informacja ta nie precyzuje jednak dokładnie, czy chodzi o most zamkowy czy o most łączący miasto z Ostrówkiem (cyplem wyspy Pasieki). Prawdopodobna wydaje się wersja, że tym pierwszym mostem był most zamkowy. Mały most odrzański na pewno istniał już w roku 1421. Mosty, tak jak i budynki, ulegały niszczeniu. O ile domy najczęściej niszczył pożar, to mosty niszczyła powódź. W XIX wieku mosty opolskie budowano od nowa. Mały most odrzański przy bramie Odrzańskiej zbudowano w 1824 roku razem z mostem łączącym miasto z Zaodrzem. Most zamkowy z piastowskiego okresu zachował jedynie nazwę, obecnie jednak powszechnie używa się nazwy "most żółty", od koloru farby, jaką go pomalowano.