Najtrudniej o pracę dla niepełnosprawnych ze wsi i małych miast

Liczby

na 100 tys.osób niepełnosprawnych - tylko 24 proc. jest aktywnych zawodowo,
w grupie wiekowej 15-64 lata - pracuje 38 proc.,
najlepiej sobie radzą niepełnosprawni z wykształceniem wyższym magisterskim - pracuje 47 proc., z licencjackim - 45 proc., policealnym - 41 proc., średnim technicznym - 35 proc.,
najgorzej sobie radzą niepełnosprawni bez wykształcenia - pracuje 16 proc., z zasadniczym zawodowym - 26 proc.

Na pytanie, co stoi za tak niską aktywnością niepełnosprawnych Polaków, osoby ankietowane odpowiedziały:

moja choroba i mój stan zdrowia całkowicie uniemożliwiają mi podjęcie pracy - 65 proc. (w grupie 15-64 lata),
z mojego orzeczenia wynika, że nie mogę pracować - 46 proc.(jest to o tyle dziwne, że orzeczenie lekarskie nigdy nie zabrania pracy zawodowej),
obawia sie utraty renty - 23 proc.,
z powodu “niegodnych" pensji - 15 proc.

Im mniejsza miejscowość, tym niższa aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych, które w niej zamieszkają - wynika z sondażu, który przeprowadzili eksperci z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) oraz Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie. W ciągu półtora roku przepytali oni aż 100 tysięcy osób. W tym - 65 tysięcy w wieku aktywności zawodowej.

Z badań wynika, że najgorzej wygląda sytuacja osób niepełnosprawnych w najmniejszych miejscowościach. Na wsi odsetek pracujących wynosi tylko 19 procent. W małych miastach (do 10 tys. mieszkańców) - 21, w średniej wielkości (100-200 tys.) - 25, w dużych miastach (powyżej 500 tys.) - 34, a np. w Warszawie - 36 procent.

Osoby z najniższym wykształceniem przyznały w ankietach, że ich niepełnosprawność stanowi bardzo dużą barierę w znalezieniu jakiegokolwiek zajęcia. A jeśli uda im się gdzieś zatrudnić, jest to, co najwyżej praca niewykwalifikowana np. w rolnictwie czy ogrodnictwie. Za niską pensję i mało satysfakcjonująca.

Z kolei ci z najwyższym wykształceniem zdecydowanie częściej odpowiadają, że niepełnosprawność nie stanowi dla nich żadnej przeszkody w znalezieniu choćby pracy biurowej, a nawet w awansie na kierownicze stanowisko. Z sondażu wynika, że osoby niepełnosprawne, które pracują, mają większe poczucie własnej wartości i akceptacji niż osoby bierne zawodowo.

Eksperci (psycholodzy, socjolodzy) spróbowali od razu odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób można angażować i aktywizować ludzi niepełnosprawnych, by nie czuli się wykluczeni.

- W okresie intensywnej edukacji, na ogół do 23-24 roku życia pomiędzy osobami sprawnymi i tymi z ograniczeniami sprawności występuje więcej podobieństw niż różnic - twierdzi dr Jacek Pluta, kierownik projektu ze strony PFRON.
- Sugeruje to pozytywną rolę środowisk edukacyjnych w rozwoju osób niepełnosprawnych. Dlatego uważamy, że w przypadku osób w wieku 18-24 lata nacisk instytucji działających na ich rzecz powinien być położony nie na aktywizację zawodową, ale właśnie na aktywizację edukacyjną.