Nie wstydź się psychiatry

Najczęściej nakłaniają ich do tego członkowie rodziny lub przyjaciele - wynika z badania przeprowadzonego przez TNS OBOP w ramach Ogólnopolskiego Programu Zmiany Postaw Wobec Psychiatrii "Odnaleźć Siebie". Ponad trzy czwarte odpytywanych osób przyznało, że podstawową przyczyną, dla której nie skorzystaliby z pomocy lekarza psychiatry, jest wstyd i strach przed tym "co inni ludzie sobie o nas pomyślą". Ludzie obawiają się też otrzymania tzw. żółtych papierów, które mogą utrudniać normalne życie i np. być przyczyną kłopotów w pracy.

- Wyniki tych badań są szczególnie niepokojące, ponieważ w przypadku zaburzeń psychicznych jak najszybsze rozpoznanie i rozpoczęcie właściwej terapii powoduje, że przebieg choroby jest łagodniejszy, a leczenie łatwiejsze - podkreśla prof. Andrzej Kokoszka z II Kliniki Psychiatrii Akademii Medycznej w Warszawie. - Osobą, która odpowiednio szybko postawi właściwą diagnozę, jest lekarz psychiatra. Polacy niechętnie jednak korzystają z jego pomocy, dlatego wielu chorych trafia do specjalisty zbyt późno.

Należy wiedzieć, że zaburzenia psychiczne często zaczynają się od bardzo łagodnych objawów. Mogą to być np. zmiany w zachowaniu, wycofanie się z życia rodzinnego i społecznego, zanik inicjatywy, brak zainteresowania dla spraw, które dotychczas były ważne. Czas, w którym podejmuje się leczenie, ma decydujące znaczenie dla powodzenia terapii. Natomiast leczenie chorób psychicznych w zaawansowanym stadium może być długotrwałe, wymaga zastosowania zarówno leków, jak i złożonych technik psychoterapeutycznych i często bywa już mało skuteczne.
- Osoby bez wykształcenia medycznego nie powinny zajmować się stawianiem diagnoz, ponieważ to należy do nas - radzi dr Marek Bieńkowski, lekarz psychiatra. - Warto jednak znać podstawowe objawy zaburzeń psychicznych i wiedzieć, kiedy zwrócić się po pomoc do specjalisty. Niewątpliwie powinna nas zaniepokoić każda radykalna zmiana zachowania naszego lub osoby, którą dobrze znamy.Najbardziej podstawowe objawy zaburzeń psychicznych to:
- zblednięcie emocjonalne - osoby dotychczas żywo reagujące emocjonalnie stają się jakby bezduszne, niezainteresowane sprawami swoimi i swoich bliskich, sprawiają wrażenie ludzi bez uczuć
- wycofywanie się z życia rodzinnego i społecznego - izolowanie się od otoczenia, brak zainteresowania sprawami, które dotychczas były istotne
- zanik inicjatywy - blisko związany z wycofaniem, powodujący zubożenie aktywnych zachowań dotychczas charakteryzujących daną osobę, osoby takie wymagają nakłaniania i pokierowania nimi nierzadko w podstawowych czynnościach życiowych
- zaburzenia myślenia - dezorganizacja myślenia spowodowana rozkojarzeniem lub zupełnym porozrywaniem wątków myślowych
- ubóstwo myślenia i wypowiedzi - często chorzy wręcz skarżą się na "pustkę w głowie", ograniczenie myślenia do kilku powracających stale identycznych myśli, obrazuje to często zubożenie wypowiedzi u osób dotychczas elokwentnych
- urojenia - fałszywe przekonania, które nie dają się skorygować żadną perswazją, nawet poprzez przytaczanie nieodpartych, z punktu widzenia logiki, argumentów na ich bezsensowność
- omamy - zwane również halucynacjami, są to fałszywe spostrzeżenia wzrokowe, słuchowe, smakowe, węchowe lub czuciowe, pacjent doznający omamów słyszy, widzi lub wyczuwa rzeczy, których w rzeczywistości nie ma, często omamy współistnieją z urojeniami, dostarczając choremu "dowodów" na prawdziwość urojeń
- zmiana uczuć - u chorego pojawiają się uczucia irracjonalne w danej sytuacji, np. pobudzenie, gniew lub lęk spowodowane zaburzeniami myślenia i postrzegania, w innej sytuacji może dojść do zubożenia uczuć i osoba sprawia wrażenie obojętnej na to, co się wokół dzieje, nierzadko oba te stany przeplatają się
- zmiana zachowania - wynikająca ze zmiany uczuć odmienność zachowania w porównaniu z zachowaniem znanym sprzed choroby, zachowania są konsekwencją innych objawów, zewnętrzną manifestacją uczuć, obejmują irracjonalne pobudzenie lub apatię, dziwaczne dla otoczenia gesty lub całe sekwencje zachowań wynikających z doznawanych zaburzeń myślenia i postrzegania, np. osoba doznająca omamów smakowych i węchowych, przekonana, że jest zatruwana, zmieni swoje zachowanie adekwatnie do tej sytuacji - będzie odmawiać przyjmowania pokarmów, unikać przebywania w "zatrutych" pomieszczeniach, reagować podejrzliwością lub jawną wrogością i agresją w kontaktach ze swoimi domniemanymi prześladowcami.