Niemieckie prawo pracy warto znać

Ułatwi też sprawne poruszanie się na rynku pracy.

Przepisy chronią przyszłych pracowników już na etapie poszukiwania zatrudnienia.

W niemieckim prawie pracy określone są zasady zadawania pytań na rozmowach kwalifikacyjnych. To one pozwalają pracodawcy na ocenę, czy dana osoba nadaje się do zatrudnienia, czy raczej będzie stwarzać problemy.

Wiele firm niechętnie zatrudnia członków związków zawodowych czy kobiety ciężarne. Pracownicy często kłamią, bo prawda mogłaby pozbawić ich zatrudnienia.

Niemieckim pracodawcom nie wolno pytać o wszystko. Niedozwolone są pytania dotyczące:

• przynależności pracownika do związku zawodowego
• orientacji seksualnej
• uzależnienia od nikotyny
• zamiaru posiadania dzieci
• wyznania religijnego
• stanu ciąży
• upośledzenia pracownika.

Mogą natomiast pytać o uzależnienie od alkoholu i narkotyków oraz o wiek.

Czytaj dalej: Umowa o pracę w Niemczech

Ubezpieczenie w Niemczech

Każdy pracownik musi być zarejestrowany w niemieckiej kasie chorych, do której odprowadza się składki. Obowiązek rejestracji pracownika w kasie chorych należy do pracodawcy. Musisz mu jednak udostępnić odpowiednie informacje i dać konieczne do tego dokumenty.

Są nimi: karta podatkowa (tzw. Lohnsteuerkarte), którą otrzymasz w urzędzie meldunkowym (obecny rok jest przejściowy, kartę mają zastąpić zaświadczenia ze skarbówek, w 2012 r. obowiązywać będzie tylko elektroniczny system podatkowy), zaświadczenie od poprzedniego pracodawcy o wykorzystanym urlopie, karta ubezpieczenia socjalnego (tzw. Sozialversicherungsausweis, o ile taką posiadasz, oraz paszport lub dowód osobisty.

Czytaj dalej: Wypłata wynagrodzenia w Niemczech

Czytaj dalej: Jak dochodzić swoich praw pracując w Niemczech?

Praca w Niemczech. Jakie obowiązki ma pracownik?

Najważniejszym obowiązkiem pracownika jest po prostu osobiste wykonywanie powierzonej mu pracy. W firmie obowiązuje też zasada lojalności wobec pracodawcy.

Dotyczy ona m.in. dbałości o narzędzia pracy, obowiązku zachowania spokoju i porządku w zakładzie zatrudniającym i zakazu prowadzenia konkurencyjnej działalności.

Pracujesz? Należy się urlop

Każdemu pracownikowi, również za granicą, przysługuje prawo do urlopu. W Niemczech wynosi on minimalnie 24 dni powszednie. Jako dzień powszedni liczona jest również sobota, tak że pracownik ma prawo do przynajmniej 4 tygodni wolnego. W praktyce urlop jest zazwyczaj dłuższy. Wynosi od 25 dni roboczych, aż do 30.

Prawo do urlopu uzyskuje się dopiero po 6 miesiącach pracy. Jeśli pracujesz krócej, to należy ci się tzw. urlop częściowy. Za każdy przepracowany miesiąc możesz domagać się 1/12 części pełnego urlopu.

O każdy urlop trzeba koniecznie wnioskować u pracodawcy. Wzięcie urlopu na własną rękę grozi zwolnieniem z pracy.

Z powodów osobistych lub problemów zakładowych można go przesunąć na kolejny rok. Za niewykorzystany urlop pracodawca musi wypłacić pieniądze (tzw. Urlaubsabgeltung).

Dobrowolnym wsparciem finansowym pracownika jest również jednorazowy dodatek do urlopu (tzw. Urlaubsgeld).

Czytaj dalej: Ochrona matek w Niemczech

Zwolnienie z pracy

W niemieckim prawie istnieje bardzo silna ochrona pracowników przed zwolnieniem. Ustawa mówi, że pracodawca taką decyzję musi socjalnie usprawiedliwić. Jej przyczyną może być niedopełnienie obowiązków, złamanie zakazów w miejscu pracy lub likwidacja firmy.

W większości przypadków wymaga ona wcześniejszego upomnienia pracownika. Okres wypowiedzenia wynosi 4 tygodnie. Ze skutkiem natychmiastowym można zwolnić pracownika, który symuluje chorobę, wziął łapówkę lub wdał się w bójkę z innymi pracownikami.

Każdy, kto otrzyma zwolnienie, może zwrócić się do sądu pracy, ma na to 3 tygodnie. Umowa o pracę może zostać przerwana za porozumieniem stron (tzw. Aufhebungsvertrag). Zazwyczaj wiąże się to z korzyściami dla pracownika, polegającymi na wypłacie przez pracodawcę odprawy i wystawieniu dobrego świadectwa pracy.

Zgłoś się po pracę do niemieckiego urzędu

• Urząd Pracy we Frankfurcie nad Odrą (Bundesagentur für Arbeit), ul. Robert-Havemann-Strasse 6, tel. 00491801555111
• Urząd Pracy w Cottbus (Agentur für Arbeit), Bahnhofstrasse 10, tel. 004935561190

Źródło (m.in.): poradnik: Marek Kłodnicki, Krzysztof Wojciechowski: „Szansa w Niemczech?” oraz „Zatrudnienie Polaków w Niemczech”, wyd. Ambasada RP w Berlinie