Targi nto - nowe

Nowe i ważne przepisy w Kodeksie pracy 2023. Praca zdalna - duże zmiany i sporo korzyści. Oto zasady pracy zdalnej, które warto znać

Maciej Badowski
Opracowanie:
27 stycznia 2023 r. Prezydent RP podpisał nowelizację Kodeksu pracy, która zastąpi dotychczasowe uregulowania obejmujące telepracę oraz pracę zdalną ujętą w Art. 3 Ustawy „covidowej”.
27 stycznia 2023 r. Prezydent RP podpisał nowelizację Kodeksu pracy, która zastąpi dotychczasowe uregulowania obejmujące telepracę oraz pracę zdalną ujętą w Art. 3 Ustawy „covidowej”. 123RF
Ustawa o pracy zdalnej to coś, na co czekało wielu pracowników. Nowelizacja Kodeksu pracy przynosi zmiany i korzyści osobom, które korzystają z tej formy wykonywania swoich obowiązków. Podpis prezydenta pod ustawą pozwala na uregulowanie praktyk funkcjonujących dotychczas w wielu polskich firmach. Praca zdalna w Kodeksie pracy to nowe możliwości dla pracowników i pracodawców, ale również nowe obowiązki. Przeczytaj, jakie zmiany przynoszą nowe przepisy.

Spis treści

Nowelizacja Kodeksu pracy. Prezydent podpisał ustawę

27 stycznia 2023 r. Prezydent RP podpisał nowelizację Kodeksu pracy (Ustawa z 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy). – Nowelizacja zastąpi dotychczasowe uregulowania obejmujące telepracę oraz pracę zdalną ujętą w Art. 3 Ustawy „covidowej”, która dawała możliwość polecenia pracownikowi, w celu przeciwdziałania COVID-19, wykonywania pracy poza miejscem jej stałego wykonywania – wskazuje w swojej analizie Joanna Rutkowska, Dyrektor HR w agencji zatrudnienia Trenkwalder.

Praca zdalna i jej rodzaje

Ekspertka wyjaśnia, że art. 67(18) nowego k.p. definiuje pracę zdalną jako pracę wykonywaną całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika (ale nie decyduje o nim jednostronnie) i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość (ale nie tylko).

– Warto zaznaczyć, iż praca zdalna w tym opracowaniu, to nie jedynie praca biurowa, gdzie głównym narzędziem pracy jest komputer, ale też inne aktywności zawodowe, które można wykonywać zawodowo w warunkach domowych (np. składanie przysłowiowych długopisów) – tłumaczy.

Nowelizacja Kodeksu pracy wprowadza trzy rodzaje pracy zdalnej:

  • Praca zdalna całkowita – praca wykonywana wyłącznie w trybie zdalnym (100% czasu pracy zdalnie)
  • Praca zdalna częściowa, tzw. hybrydowa praca zdalna – praca wykonywana częściowo w zakładzie pracy, a częściowo w formie pracy zdalnej; (np. 2-3 dni w tygodniu)
  • Praca zdalna okazjonalna – wykonywana każdorazowo na wniosek pracownika złożony w formie pisemnej lub elektronicznej, w wymiarze maksymalnie 24 dni w roku kalendarzowym

– Istotne jest, że wykonywanie pracy zdalnej nie musi charakteryzować się regularnością, a miejsce jej świadczenia może się zmieniać, po wcześniejszym ustaleniu tej kwestii z pracodawcą. Uzgodnienie wykonywania pracy zdalnej może być dokonane przy zawieraniu umowy o pracę, np. w treści umowy, czy też w trakcie zatrudnienia, np. w formie aneksu, czy oddzielnego porozumienia – komentuje Rutkowska.

Jednocześnie podpowiada, że wnioskodawcą o wykonywanie pracy zdalnej może być zarówno pracownik, jak i pracodawca. – Jeżeli wniosek został złożony w trakcie trwającego zatrudnienia, to obu stronom przysługuje prawo wystąpienia z wnioskiem o przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania wniosku. Zmiana miejsca wykonywania pracy na stacjonarną w przypadku ustalenia pracy zdalnej jako formy wykonywania pracy przy zawieraniu umowy o pracę będzie jednak wymagało porozumienia, gdyż będzie to traktowane jako zmiana jednego ze szczególnych warunków pracy – dodaje.

Nowe obowiązki dla pracodawców

– Oprócz oczywistych korzyści z wprowadzenia zapisów dotyczących pracy zdalnej, nowelizacja Kodeksu pracy nakłada na pracodawców także nowe obowiązki. To między innymi wprowadzenie regulaminów pracy zdalnej, zmiany w umowach o pracę, konsultacje ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników, konieczność określenia procedur ochrony danych osobowych, ustalenie zasad pokrycia kosztów wykonywania pracy zdalnej przez pracownika, ustalenie zasad BHP w pracy zdalnej czy też sposobów jej kontroli – wymienia Rutkowska.

Ponadto zaznacza, że pracodawca zobowiązany jest do uwzględnienia wniosku pracownika o pracę zdalną, jeżeli jest on pracownikiem o którym mowa w art. 142(1) § 1 pkt 2 i 3, pracownicą w ciąży, pracownikiem wychowującym dziecko do ukończenia przez nie 4 roku życia, a także pracownikiem sprawującym opiekę nad członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającą orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Jakie warunki będzie musiał spełnić zatrudniony?

Z kolei obowiązki spoczywające na pracowniku to przede wszystkim konieczność dostosowania swojego zdalnego stanowiska pracy do wymogów określonych w zasadach bhp (np. biurko, krzesło biurowe, dostęp do światła dziennego, itp.), co będzie musiał potwierdzić w składanym pracodawcy oświadczeniu oraz każdorazowe uzgadnianie z pracodawcą miejsca wykonywania pracy, jeżeli będzie chciał je tymczasowo zmienić, np. wyjeżdżając gdzieś poza stałe miejsce zamieszkania na przedłużony weekend. Co ważne, pracownikom wykonującym pracę zdalną przysługuje prawo do równego traktowania.

– Warunki zatrudnienia, awans, dostęp do szkoleń, itp. nie mogą być gorsze niż w przypadku pracowników nie pracujących zdalnie. Pracownikowi wykonującemu pracę zdalną przysługują też takie same prawa socjalne i społeczne do np. kontaktowania się z innymi pracownikami, przebywania na terenie zakładu pracy czy korzystania z pomieszczeń i urządzeń pracodawcy oraz z obiektów socjalnych – podkreśla ekspertka.

Koszty pracy zdalnej

W przypadku wykonywania pracy zdalnej (całkowitej lub hybrydowej) pracodawca jest zobowiązany:

  • Zapewnić pracownikowi wykonującemu pracę zdalną materiały i narzędzia pracy, w tym urządzenia techniczne, niezbędne do wykonywania pracy zdalnej.
  • Zapewnić pracownikowi wykonującemu pracę zdalną instalację, serwis, konserwację narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej lub pokryć niezbędne koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, a także pokryć koszty energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej.
  • Pokryć inne koszty niż koszty określone powyżej bezpośrednio związane z wykonywaniem pracy zdalnej, jeżeli zwrot takich kosztów został określony w porozumieniu ze związkami zawodowymi w regulaminie, w poleceniu wykonywania pracy zdalnej, albo w porozumieniu z pracownikiem.
  • Zapewnić pracownikowi wykonującemu pracę zdalną szkolenia i pomoc techniczną niezbędne do wykonywania tej pracy.

W przypadku, kiedy pracownik korzysta z własnych materiałów i narzędzi pracy, to ma prawo do ekwiwalentu pieniężnego w wysokości ustalonej z pracodawcą. Ekwiwalent można zastąpić ryczałtem, np. dziennym lub miesięcznym.

W ustawie nie określono sztywnych stawek ekwiwalentu. Z jednej strony, takie rozwiązanie pozwala uniknąć sytuacji, kiedy uregulowania ustawowe nie nadążają za rzeczywistością, np. za inflacją. Z drugiej strony, prawidłowe określenie kwoty należnej pracownikowi za zużyte media może być problematyczne dla pracodawców i może stanowić źródło konfliktów – uważa Rutkowska.

Kontrola pracowników pracujących zdalnie

Wykonywanie pracy zdalnej będzie wiązało się z koniecznością przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego z uwzględnieniem w szczególności wpływu pracy na wzrok, układ mięśniowo-szkieletowy oraz uwarunkowania psychospołeczne w danej pracy.

– Wykonanie takiej oceny oddzielnie dla każdego stanowiska może się wydawać zadaniem karkołomnym, dlatego ważne jest zaznaczenie, że pracodawca może również sporządzić uniwersalną ocenę ryzyka zawodowego dla poszczególnych grup stanowisk pracy zdalnej (np. dla stanowisk administracyjno-biurowych), co znacznie ułatwi zgodne z zasadami wprowadzenie pracy zdalnej w organizacji – stwierdza Joanna Rutkowska.

Przed dopuszczeniem do wykonywania pracy zdalnej pracownik będzie zobowiązany potwierdzić zapoznanie się z przygotowaną przez pracodawcę oceną ryzyka zawodowego oraz zobowiązać się do ich przestrzegania. Do obowiązków pracodawcy należeć będzie także sporządzenie informacji dla pracownika, zawierającej m.in. instrukcje jak właściwie zorganizować pracę zdalną, jak zachować zasady BHP i jak postępować w sytuacji awaryjnej. Szkolenie z zasad BHP w pracy zdalnej może odbyć się za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej.

– Na uwagę zasługuje fakt, że ustawodawca poszedł z duchem czasu i określił w nowelizacji możliwość stosowania postaci elektronicznej (obok papierowej) jako obowiązującej do komunikacji miedzy pracownikiem i pracodawcą w zakresie składania wniosków, potwierdzania warunków, zgód i in. elementów niezbędnych do określenia ustaleń pomiędzy stronami – zauważa ekspertka.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Coraz więcej chętnych na kredyty ze zmienną stopą

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na nto.pl Nowa Trybuna Opolska