Nowy rok szkolny – nowy program nauczania i nowy sprzęt w szkołach. Jakie zmiany czekają uczniów i nauczycieli?

Od 1 września programie szkół ponadpodstawowych pojawi się nowy przedmiot - biznes i zarządzanie. Sukcesywnie zastąpi podstawy przedsiębiorczości.

- Zmiany mają na celu kontynuowanie dostosowywania systemu edukacji do współczesnych realiów i potrzeb uczniów. Celem jest przygotowanie uczniów do roli przedsiębiorczych liderów oraz dostarczenie im niezbędnych umiejętności związanych z zarządzaniem – wyjaśnia Urszula Bauer.

Jak dodaje Śląska Kurator Oświaty, uczniowie od klasy VII szkoły podstawowej oraz klasy I liceum ogólnokształcącego i technikum będą mieli możliwość nauki języka łacińskiego, jako drugiego języka obcego. Z kolei w podstawie programowej języka polskiego dla liceum ogólnokształcącego i technikum wprowadzone zostały zalecane gry komputerowe o walorach edukacyjnych. Zmiany obejmą również przedmiot technika w szkole podstawowej – rozszerzone zostały treści nauczania związane z wychowaniem komunikacyjnym i bezpieczeństwem w ruchu drogowym.

Urszula Bauer zaznacza, że systematycznie wzrasta liczba uczniów, którzy wybierają kształcenie branżowe i techniczne. Z tego powodu wprowadzane są możliwości kształcenia w nowych zawodach, a także rozwijana jest współpraca z potencjalnymi pracodawcami.

- W nadchodzącym roku – w ramach pilotażu – rozpoczną działalność branżowe centra umiejętności (BCU) wyłonione w postępowaniu konkursowym. BCU to nowatorska placówka kształcenia, szkolenia i egzaminowania, ukierunkowana branżowo w zakresie jednej z dziedzin zawodowych, integrująca szkoły prowadzące kształcenie zawodowe, placówki kształcenia ustawicznego, centra kształcenia zawodowego, uczelnie oraz podmioty, które prowadzą działalność w zakresie tej dziedziny zawodowej – wyjaśnia Urszula Bauer.

Branżowe Centra Umiejętności będą prowadzić działalność edukacyjno-szkoleniową, a także będą wspierać współpracę szkół, placówek i uczelni z pracodawcami oraz upowszechniać wiedzę i nowe technologie. Uczniowie będą również mogli skorzystać z doradztwa zawodowego.

- W ramach projektu wyłonionych zostanie 120 branżowych centrów umiejętności. W woj. śląskim w wyniku I i II naboru wyłoniono 7 BCU. III nabór trwa – informuje Śląska Kurator Oświaty.

Na mocy zmian w ustawie Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz w ustawie o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, wprowadzone zostały nowe regulacje dotyczące ochrony małoletnich. Jednym z wymogów stawianych placówkom oświatowym jest konieczność przygotowania i wprowadzenia standardów ochrony małoletnich.

- Obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich, ma każdy organ zarządzający placówką oświatową, opiekuńczą, wychowawczą, resocjalizacyjną, religijną, artystyczną, medyczną, rekreacyjną, sportową lub związaną z rozwijaniem zainteresowań, do której uczęszczają albo w której przebywają lub mogą przebywać małoletni, a także organizator działalności oświatowej, opiekuńczej, wychowawczej, resocjalizacyjnej, religijnej, artystycznej, medycznej, rekreacyjnej, sportowej lub związanej z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich. Ustawa w tym zakresie wchodzi w życie 15 lutego 2024 r. – wyjaśnia kurator Bauer.

Jak podkreśla, nowe standardy są dostosowane do charakteru i rodzaju placówek lub działalności. Przepisy określają:

• zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem placówki lub organizatora, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich;
• zasady i procedurę podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego;
• procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz w przypadku instytucji, które posiadają takie uprawnienia, osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury "Niebieskiej Karty";
• zasady przeglądu i aktualizacji standardów;
• zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu placówki lub organizatora do stosowania standardów, zasady przygotowania tego personelu do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności;
• zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania;
• osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia;
• sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.
• wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowania niedozwolone;
• zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet;
• procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w innej formie;
• zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.

Kurator Bauer przypomina, że rozwój umiejętności cyfrowych uczniów i nauczycieli jest jednym z kierunków polityki oświatowej rządu. Jej częścią jest program „Laboratoria przyszłości”, w ramach którego placówki oświatowe otrzymały nowy sprzęt. Dotacja na ten cel przekroczyła kwotę 100 mln złotych, a program objął w 2021 roku 1216 szkół samorządowych. W 2022 roku dofinansowanie w ramach programu otrzymały szkoły niesamorządowe.

- W ramach wspierania rozwoju umiejętności cyfrowych nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni otrzymają wsparcie finansowe w formie bonu o wartości 2,5 tys. zł z przeznaczeniem na zakup laptopa lub laptopa przeglądarkowego. Środki będzie można wykorzystać do 31 grudnia 2025 r. Zainteresowani nauczyciele będą także mieli możliwość dopłacenia do droższego modelu sprzętu – w tym przypadku wartość bonu pomniejszy cenę zakupu – przypomina Urszula Bauer.

Uczniów z pewnością ucieszy informacja, że młodzież klas czwartych szkół publicznych i niepublicznych również otrzyma nowe laptopy.

- Na zakup blisko 400 tys. laptopów dla czwartoklasistów rząd przeznaczył w tym roku ponad 1 mld zł. W woj. śląskim laptopy otrzyma ponad 44 tys. uczniów. W kolejnych latach szkolnych uczniowie klas czwartych również będą otrzymywać laptopy – podkreśla kurator Bauer.

Jak dodaje, dotacje były przekazywane również na inne programy rządowe. W 2023 r. na realizację Aktywnej tablicy przekazano ponad 6,2 mln zł, a na rządowy program „Posiłek w szkole i w domu” w woj. śląskim w 2023 r. przekazano kwotę ponad 4,1mln zł. Porgram będzie kontynuowany przez kolejne 4 lata.

W nowym roku szkolnym w naszym województwie naukę rozpocznie ok. 570 tys. uczniów i słuchaczy szkół dla młodzieży i dorosłych. Z kolei do przedszkoli będzie uczęszczać ok. 164 tys. dzieci.

- Najwięcej uczniów - ok. 360 tys. - będzie uczyć się szkołach podstawowych, w tym ok. 45 tys. rozpocznie naukę w klasie pierwszej. Zdecydowanie mniej uczniów, bo niecałe 21 tys. będzie uczyć się w klasach ósmych, co jest wynikiem zniesienia od roku szkolnego 2016/2017 obowiązku szkolnego dla sześciolatków. W szkołach ponadpodstawowych dla młodzieży w tym roku naukę w klasach I rozpocznie ponad 61,5 tys. uczniów – informuje Urszula Bauer.

Dzieci i młodzież będą korzystać z ok. 1700 przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego, ponad 1450 szkół podstawowych oraz ponad 970 szkół ponadpodstawowych.

- Osoby posiadające wykształcenie średnie będą mogły zdobywać kwalifikacje zawodowe w 300 szkołach policealnych. W województwie śląskim funkcjonuje także ok. 750 różnego rodzaju placówek, w których dzieci i młodzież będą mogli rozwijać zainteresowania, a dorośli – zdobywać dodatkowe kwalifikacje i umiejętności – wylicza Śląska Kurator Oświaty.

Wśród różnych placówek w naszym województwie należy wymieć między innymi biblioteki pedagogiczne, młodzieżowe domy kultury, pałace młodzieży, placówki doskonalenia nauczycieli, ogniska pracy pozaszkolnej, bursy, domy wczasów dziecięcych, placówki specjalne, placówki kształcenia ustawicznego, centra kształcenia zawodowego oraz branżowe centra umiejętności.

- Uczniowie i ich rodzice będą mogli liczyć także na wsparcie w 138 poradniach psychologiczno–pedagogicznych i specjalistycznych – podkreśla Urszula Bauer.

Śląska Kurator Oświaty zapewnia, że dzieci i młodzież spotkają się 4 września w swoich szkołach w bezpiecznych warunkach.

- Z informacji przekazanych do 28 sierpnia br. przez dyrektorów 2371 szkół, za pośrednictwem wewnętrznej platformy informacji, wynika, że przedszkola i szkoły w woj. śląskim są przygotowane do rozpoczęcia roku szkolnego. W niemal wszystkich zajęcia rozpoczną się 4 września bez jakichkolwiek zakłóceń. W 0,5 proc. szkół zgłoszono ewentualne utrudnienia, problemy wynikające z niezakończonych do 31 sierpnia remontów, przy czym tylko w kilku przypadkach zajęcia zostaną zorganizowane w innym budynku – informuje kurator Bauer.

Jednocześnie zapewnia, że prace trwające w niektórych szkołach będą prowadzone z zachowaniem obowiązujących przepisów BHP.

- Zgodnie z przepisami prace remontowe, naprawcze i instalacyjne w pomieszczeniach szkoły lub placówki przeprowadza się pod nieobecność w tych pomieszczeniach osób, którym szkoła lub placówka zapewnia opiekę. Dlatego prace takie zazwyczaj odbywają się w wakacje. Jednak w przypadku konieczności przeprowadzenia prac remontowych, naprawczych lub instalacyjnych w czasie funkcjonowania szkoły lub placówki, prace te organizuje się w sposób nienarażający osób pozostających pod opieką szkoły lub placówki na niebezpieczeństwo i uciążliwości wynikające z prowadzonych prac oraz z zastosowaniem szczególnych środków ostrożności – zapewnia kurator.

Jak informuje Śląska Kurator Oświaty, wg stanu na 28 sierpnia br. na stronie Kuratorium Oświaty w Katowicach znajdowały się 682 oferty pracy wykazane jako wakat w pełnym wymiarze czasu pracy lub większym.

- Liczba ta zmienia się codziennie, przy czym większość ofert wygasa z końcem sierpnia, Fakt, że oferta jest w bazie nie oznacza, że na danym stanowisku w dalszym ciągu jest wakat. Rozmowy dyrektorów z kandydatami trwają i w wielu przypadkach umowy są już podpisane – wyjaśnia.

Najwięcej wolnych miejsc pracy, podobnie jak w poprzednich latach, czeka na nauczycieli wychowania przedszkolnego – 242. Ponadto dostępne są 84 oferty na zatrudnienie na zastępstwo za nieobecnego nauczyciela oraz 280 ofert pracy dla psychologów w różnym wymiarze czasu pracy. Warto dodać, że w Karcie Nauczyciela wprowadzone zostały istotne zmiany.

- Nowelizacja ustawy umożliwia od 1 września 2024 r. skorzystanie ze wcześniejszych emerytur dla określonej grupy nauczycieli. Rozszerzono również katalog nauczycieli uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego o nauczycieli publicznych i niepublicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych – informuje Urszula Bauer.