O bykach znanych i nieznanych

Krzysztof Szymczyk
Było tu ostatnio dużo o krowie. To kultowe zwierzę, święta żywicielka, ma za swego towarzysza byka, osobnika nie tak bardzo kochanego i czczonego, lecz darzonego równie gwałtownymi uczuciami. Byk to chodzący symbol: siły, wojowniczości, płodności, giełdy. Ale dlaczego skojarzono go także z błędami?

Mąż krowy to istota potężna, pewnie dlatego mawia się nieraz: błąd jak byk. Jak ich nie popełniać? Jak pisać bezbłędnie? Jakich wyrazów i zwrotów unikać, co uchodzi, a co nie? Najbliższe "Monitory" będą właśnie o tym. Na życzenie wielu Czytelników - minimum teorii, maksimum przykładów. Oto zestawienie (na ogół alfabetyczne) niby wszystkim znanych, a jednak najczęściej popełnianych byków językowych:
adres zamieszkania - wystarczy: adres
brać (wziąć) się za coś, za kogoś - tylko w wyrażeniach: brać się za bary, za łby itp.; w znaczeniu ?rozpoczynać coś, zajmować się czymś? powinno być: brać się do czegoś, do kogoś
być w posiadaniu czegoś - powinno być: posiadać (tylko o jakiejś posiadłości, majątku, kapitale), w innych kontekstach - mieć
ciężki orzech do zgryzienia - tylko: twardy orzech do zgryzienia
co by nie zrobić; co by nie mówić - powinno być: cokolwiek by zrobić; cokolwiek by mówić
jak by nie było - powinno być: jakkolwiek by było
jak by nie robił - powinno być: jakkolwiek robił
jaki by nie był - powinno być: jakikolwiek by był
gdzie by nie był - powinno być: gdziekolwiek by był, gdzie tylko był
gdzie nie spojrzał - powinno być: gdziekolwiek spojrzał
gdzie nie pójdzie - powinno być: gdziekolwiek pójdzie, gdzie tylko pójdzie itp.
Przeczenie w tego typu wyrażeniach zawsze jest błędem!
co i raz - powinno być: raz po raz, co raz
co i rusz - powinno być: co rusz, raz za razem, co chwila itp.
cokolwiek bądź - wystarczy: cokolwiek albo co bądź
dlatego..., bo... - powinno być: dlatego..., że... albo tylko: ..., bo...
dlatego..., ponieważ... - powinno być: dlatego..., że... albo tylko: ..., ponieważ...
dlatego..., gdyż... - powinno być: dlatego..., że... albo tylko: ..., gdyż...
gorszy jak..., gorzej jak... itp. - powinno być: gorszy niż..., gorzej niż...
inny jak... - powinno być: inny niż...; wolno użyć tego wyrażenia tylko po przeczeniu, np. Nie zostało im nic innego do roboty, jak pograć w szachy.
iść po najmniejszej linii oporu - powinno być: iść po linii najmniejszego oporu
jak raz - powinno być: właśnie, akurat itp.
miesiąc styczeń; w miesiącu wrześniu itp. - powinno być po prostu: styczeń; we wrześniu
miesiąc czasu; rok czasu itp. - powinno być: miesiąc; rok
na czele z kimś - powinno być: z kimś na czele, np. Przybyła delegacja z prezydentem miasta na czele. Nie wolno zmieniać kolejności, na czele musi stać na końcu zdania.
na dniach - powinno być: w tych dniach, w najbliższym czasie, wkrótce
najbardziej optymalny - powinno być: optymalny (ten wyraz się nie stopniuje; oznacza: ?najlepszy, najkorzystniejszy?, więc najbardziej optymalny znaczyłoby ?najbardziej najlepszy?...)
najbardziej ciekawy, najbardziej cenny, najbardziej gorący itp. - powinno być: najciekawszy, najcenniejszy, najgorętszy itd. Jeśli przymiotnik da się stopniować w sposób prosty, to nie powinno się tego robić sposobem dłuższym, opisowym.
póki co - powinno być: na razie, tymczasem
wiodący - powinno być: główny, przewodni, najważniejszy.         Cdn.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nto.pl Nowa Trybuna Opolska