O słowach trudnych a pięknych

To była niezwykle cenna akcja. Kto do tej pory nie wierzył, mógł się przekonać, że telewizja publiczna może być pożytecznym środkiem przekazu. Dzięki niesłychanemu nagłośnieniu katowickiego konkursu, dzięki znakomitej organizacji imprezy i bezpośredniej z niej relacji mnóstwo ludzi zainteresowało się czymś, co na co dzień w ich życiu nie istnieje, co ich jakby nie dotyczy, mianowicie - poprawną polszczyzną. Wielu z nich - dziesiątki, może nawet setki tysięcy - podjęło trud napisania dyktowanego przez Tadeusza Sznuka tekstu i emocjonowało się zawiłościami polskiej ortografii. To był zaiste wielki dzień dla tych z rodu Lecha, którzy - jak kazał poeta - czczą swój język.
Dawno, dawno temu sławny Mikołaj Rej z Nagłowic narzekał, iż "nie bardzo się jest czym chlubić, gdyż niedbalszych ludzi nie masz jako Polacy, a co by się w swym języku mniej kochali". W ostatnią niedzielę udowodniliśmy, żeśmy nie tacy znów niedbali.
Dziś chciałbym się pozachwycać urokiem podanych w Katowicach tekstów (bo - o czym może nie wszyscy wiedzą - w tamtejszym centrum kultury dyktowano nie jeden, lecz trzy teksty, dla trzech tysiącosobowych grup), zamyślić nad wyrazami w nich pomieszczonymi - wyszukanymi, dziwnymi, trudnymi, a równocześnie pięknymi, spotykanymi jedynie od święta, staropolskimi, ale także całkiem świeżymi, zgoła obcymi. Mnóstwo ich było w pierwszym z wymyślonych przez prof. Bogusława Dunaja dyktandzie, ale ponieważ jego treść znana jest z telewizji, poza tym wydrukowano je w licznych gazetach (również w "NTO"), proponuję się przyjrzeć drugiemu tekstowi tegoż autora. Zatytułowany "XV Mistrzostwa Europy w Lekkiej Atletyce", był równie atrakcyjny. Oto lista co bardziej smakowitych kąsków: tamburmajor, przebrzmiały, naówczas, Stadion Dziesięciolecia, ultranowoczesny, pracy w bród, wpółleżąc, nurzańce, w rozchełstanej niby-czamarze, nie lada bohaterów, rzeczony, w przód i wprzód, na sam przód i nasamprzód, wkoło i w koło, metrampaż, zażywny masarz z Jaworzna-Szczakowej, prapradziadek, hoży rostrucharz, Nurzec Stacja, w pośrodku, wzdłuż linii, przerzynać wpół, arcymistrz z Chociebuża, pół Polak, pół Niemiec, wpośród wrzawy, ponadtrzyipółmetrowy, airbus, zanimby, pięćsetdziewięćdziesięciopięcioipółcentymetrowy, zatemby, ex aequo, eks-Amerykanin, naprzeciwległy, salzburczyk o twarzy Woody?ego Allena, chyży collie, szast-prast, stal szybkotnąca, w okamgnieniu, nużeniec, superwykonawstwo, hiperwyczyn, nie byle jaki.
Z tekstu trzeciego, ocenianego przez niektórych uczestników konkursu jako znacznie łatwiejszy od dwóch poprzednich (ale któż to zdoła jednoznacznie stwierdzić?), a którego autorem jest prof. Edward Polański, warto wynotować: Kentucky, u podnóża Appalachów, mityng, wpośród, ponadpięćdziesięciotysięczny, chargé d?affaires, kongresman, MKOl (bez kropki!), niezadługo, eksmistrz (albo eks-mistrz), tuż-tuż, zmożony (= wyczerpany, pokonany, od zmóc, zmogę) i zmorzony (snem), w okamgnieniu, rześki Południowoafrykańczyk, hongkoński donżuan, ceglastoczerwony, jeśliby, rozstrzygnąć, cud-sportsmenka, Tennessee, soap opera, z Norymbergi, keyboardzista, rockandrollowy, szarobury, skok w dal i wzwyż, niechżeż, z bylekąd, byleby najlepszy, półgłośno, nowo zatrudniony, savoir-vivre?u, donkiszot, bodajże, dwudziestoipółletni, fair play, wniebogłosy, vis-á-vis, hausty coca-coli (albo: koka-koli), krótko- i długodystansowcy.
Za tydzień finał Dyktanda, poznamy nowego Mistrza Polskiej Ortografii.