Dr Adelheid Glauer, która w 2008 roku wydała dwujęzyczną reedycję kroniki pt. "Historyczne zdarzenia w mieście Oleśnie", nazwała Józefa Lompę "oleskim wieszczem". Nawet jeśli jest to przesadą, to nie sposób nie docenić zasług Józefa Lompy (1797-1863) dla Olesna.
Był rodowitym oleśnianinem. Jego ojciec Michał Lompa był z zawodu krawcem, ale prowadził również sklep.
W wieku 6 lat Józef Lompa rozpoczął naukę Katolickiej Szkole Ludowej w Oleśnie( w budynku dzisiejszego gimnazjum nr 1).
Naukę kontynuował w gimnazjum pijarów w Wieluniu, a w 1915 roku rozpoczął seminarium nauczycielskie we Wrocławiu, gdzie jego nauczycielem był znany pedagog z Olesna Felix Rendschmidt.
Kiedy ukończył seminarium w wieku 20 lat, został nauczycielem w szkole w Cieszynie, a już po miesiącu przeniósł się do Łomnicy (gm. Olesno), gdzie przez ponad rok był nauczycielem, organistą i pisarzem gminnym.
W 1818 roku przeniósł się do Lublińca, a po roku do Lubszy, gdzie pozostał przez 30 lat. Początkowo do szkoły w Lubszy zapisanych było 250 dzieci, a Józef Lompa był jedynym nauczycielem. Starał się w urzędzie o przydzielenie drugiego pedagoga, ale bez skutku.
Brakowało również podręczników, więc Lompa zaczął je sam pisać. Wydał m.in.: "Krótkie wyobrażenie historii Szląska do szkół elementarnych", "Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej", "Książkę do czytania dla klasy średniej" (to przetłumaczony i uzupełniony podręcznik Felixa Rendschmidta),a także "Wzory kaligraficzne", "Wzory rysunkowe dla szkół elementarnych", "Krótki rys historii naturalnej" i "Kanoncjały pieśni nabożnych".
Nie zapomniał o swoim rodzinnym Oleśnie. Postanowił napisać kronikę miasta. W 1832 roku napisał "Beschreibung der Stadt Rosenberg", wydrukowaną na łamach czasopisma "Wędrowiec Górnośląski".
W 1849 roku w ukazującym się w Oleśnie tygodniku "Telegraf Górnośląski"opublikowano "Krótki rys historyi miasta Olesna". Wydano go również jako osobną broszurę.
Cieszyła się taką popularnością, że w 1855 roku wydał w drukarni w Koźlu 80-stronicową "Historyczne przedstawienie najosobliwszych zdarzeń w królewskim mieście powiatowym Oleśnie".
Wcześniej jednak Józef Lompa stracił pracę. W 1850 roku został oskarżony przez władze pruskie o buntowanie chłopów i pijaństwo. Stracił posadę nauczycielską. Tymczasem miał do utrzymania bardzo liczną rodzinę, z dwiema żonami miał 12 dzieci (pierwsza żona Maria zmarła w 1836 roku, miał z nią sześcioro dzieci. Z drugą żoną Weroniką również miał 6 dzieci).
Po tym, jak zwolniono go ze szkoły w Lubszy, Lompa przeniósł się do Woźnik koło Lublińca. Tam napisał "Historyczne przedstawienie najosobliwszych zdarzeń w królewskim mieście powiatowym Oleśnie".
Oleski dziejopis liczył na to, że dobrze zarobi na tym wydawnictwie. Przeliczył się. W Oleśnie kronikę kosztującą 5 srebrnych groszy zamówiło tylko 62 subskrybentów.
To był kolejny cios finansowy. Rok wcześniej, w 1854 roku, wydał broszurę "Maria Jakobina Hoffmann, nieszczęśliwa dziewczyna z Sycowa i jej smutny koniec w Oleśnie".
- Ze sprzedaży tej broszury zamierzał dofinansować wydanie kroniki - informuje Adelheid Glauer. - Broszura kosztowała tylko 2 srebrne grosze, ale niestety w Oleśnie nie sprzedano ani jednego egzemplarza!
Schorowany Józef Lompa zmarł w Woźnikach w 1863 roku.
Wpływ Lompy na potomnych jest ogromny, o czym świadczy fakt, że kilka lat temu za jego sprawą burmistrz Sylwester Lewicki przesunął datę założenia Olesna z roku 1226 na 1208 (dzięki temu w 2008 roku świętowano 800-lecie miasta). Z 1226 roku pochodzi dokument erekcyjny kościoła grodowego w Oleśnie. W roku 1208 - jak podał Józef Lompa, książę Henryk Brodaty zbudował w Oleśnie zamek myśliwski, z którego okien można było strzelać do zwierzyny.
Podczas pisania tego artykułu korzystałem m.in. z książki "Historyczne zdarzenia w mieście Oleśnie" Józefa Lompy.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
