Po pandemii książki wróciły na półkę. Opolanie czytają teraz znacznie mniej

Badania na temat czytelnictwa w Polsce od dwudziestu lat prowadzi regularnie Biblioteka Narodowa. Najnowsze miały dość nietypowy przebieg, bowiem główny sondaż opinii publicznej przeprowadzono jak zawsze jesienią, ale powtórzono go w marcu 2022 roku, w okresie wychodzenia z pandemii i zawieszania różnego rodzaju ograniczeń społecznych, np. zdalnego nauczania. Autorzy badania chcieli uchwycić zmianę naszych zachowań.

W ciągu trwającej dwa lata pandemii zwiększyła się, choć nieznacznie liczba czytających. W 2019 roku 39 procent ankietowanych deklarowało, że przeczytali w ciągu roku co najmniej jedną książkę. W pierwszym roku pandemii odsetek ten podskoczył do 42 procent, ale już w marcu tego roku 38 procent respondentów potwierdziło przeczytanie choć jednej książki. Wygląda na to, że ponad 60 procent Polaków kompletnie nie czyta literatury. A co trzeci Polak nie ma w domu ani jednej książki.

- W trakcie pandemii można było zauważyć znaczący wzrost liczby czytelników i wypożyczeń – komentuje Izabela Mazur, kierownik Miejskiej i Gminnej Biblioteki w Prudniku. - Ponieważ biblioteki były często jedynymi funkcjonującymi instytucjami kultury, staraliśmy się tak organizować pracę, aby nie dopuścić do zamknięcia naszej biblioteki. Przyjmowaliśmy zamówienia na telefon oraz rezerwacje on-line. Czytelnik przychodził po odbiór gotowej paczki z książkami czasami nawet bez konieczności wchodzenia do Biblioteki. W Miejskiej i Gminnej Bibliotece Publicznej w Prudniku dużą popularnością cieszyły się nie tylko tradycyjne książki ale również audiobooki, gry planszowe i dvd.

Najnowsze badania Biblioteki Narodowej pokazały, że chętniej czytają kobiety, osoby wykształcone, mieszkańcy dużych miast (powyżej 200 tysięcy obywateli) oraz osoby o stabilnej sytuacji finansowej. Częściej czytają rodzice małych dzieci. Wraz z wiekiem czytelnictwo spada. Z drugiej strony nabyty w dziecińskie czy młodości nawyk czytania pozostaje do późnych lat i na to stawiają bibliotekarze, aktywnie pracujący z młodym pokoleniem.

- Statystyki wypożyczeń za okres 2 ostatnich lat wyglądają bardzo podobnie - dodaje Izabela Mazur. - Zmniejszyła się jednak liczba czytelników najstarszych, co wynikało z pandemii. Natomiast odnotowujemy wzrost liczy czytelników najmłodszych. Związane jest to z licznymi projektami, warsztatami i spotkaniami bibliotecznymi, które adresujemy do grup przedszkolnych.

Pierwszy rok pandemii był lepszym rokiem dla księgarni. 5 procent Polaków więcej niż zwykle kupiło sobie coś do czytania. W roku 2022 odsetek kupujących spadł do starego poziomu. Pomimo otwarcia bibliotek w porównaniu do roku 2019 liczba wypożyczających zmalała o 5 punktów procentowych.

Jeśli chodzi o nasze preferencje dotyczące rodzaju literatury, to wyraźnie wzrosło zainteresowanie kryminałami, thrillerami i literaturą sensacyjną. Więcej czytamy romansów, literatury erotycznej i obyczajowej. Nieco chętniej sięgamy po reportaże i literaturę religijną. Spadło zainteresowanie powieścią historyczną, fantastyką, horrorem, starą klasyką, biografiami książkami naukowymi.

Najpoczytniejszym autorem jest natomiast opolski pisarz kryminałów Remigiusz Mróz. Noblistka Olga Tokarczuk znalazła się dopiero na trzecim miejscu, po Harlanie Cobenie.