Ponad 10 tysięcy osób w opolskich firmach pracuje w szczególnych warunkach

- Choć na Opolszczyźnie w ubiegłym roku pracowało niespełna 3,1 procent wszystkich zatrudnionych w szczególnych warunkach w skali kraju - podaje Sebastian Szczurek, opolski regionalny rzecznik prasowy ZUS.

Ciekawostką jest, że zatrudnieni w naszym regionie w szczególnych warunkach są najstarsi w Polsce - średni wiek w województwie opolskim to 45,9 podczas gdy średnia w kraju to 45 lat.

Różnice te widać zwłaszcza w przypadku mężczyzn. Opolscy panowie jako jedyni w kraju przekroczyli średnią powyżej 46 roku życia z wynikiem 46,4 – dodaje rzecznik.

Najliczniejsze grono pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach mieszka w województwie śląskim – to 15,2 proc. ogółu, dalej w województwie mazowieckim - 12 proc. Najmniej liczna grupa takich pracowników mieszka w województwie podlaskim i lubuskim – odpowiednio 2,6 proc. i 2,1 proc.

Wśród osób, za które płatnicy złożyli formularz ZUS ZSWA (Zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze) za 2018 r. przeważali mężczyźni stanowiąc 74 proc., zaś kobiety 26 proc.

Średni wiek osób wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynosił w 2018 r. 45 lat i w porównaniu z rokiem 2017 był wyższy średnio o 1 miesiąc. Dla mężczyzn wyniósł on 45,2 roku, a dla kobiet - 44 lata.

W strukturze wiekowej największy odsetek stanowiły osoby w wieku 50 – 54 lat (16,8 proc. ogółu). W przypadku mężczyzn najwyższy odsetek stanowili mężczyźni w wieku 55 – 59 lat (17,1 proc. ogółu mężczyzn), w przypadku kobiet 20,5 proc. ogółu kobiet było w wieku 45 – 49 lat.

Największą grupę osób wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w większości województw stanowili w ubiegłym roku kierowcy autobusów, trolejbusów oraz motorniczych tramwajów w transporcie publicznym – 14,6 proc. Wyjątkiem było województwo śląskie, gdzie przeważali pracownicy przeróbki mechanicznej węgla oraz rud metali (12,1 proc.)

Wśród kobiet najliczniej reprezentowany był zawód personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru.

Elementem, który zdecydowanie wyróżnia nasz region na tle kraju jest odsetek osób zgłoszonych z kodem 113 czyli prace bezpośrednio przy produkcji koksu w bateriach koksowniczych. W naszym regionie to 4,4 procent wszystkich pracujących w szczególnych warunkach, zaś średnia w kraju z tym kodem to zaledwie 0,4 procent – dodaje Sebastian Szczurek, rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

5 najpopularniejszych „zawodów” w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w województwie opolskim:

• prace kierowców autobusów, trolejbusów oraz motorniczych tramwajów w transporcie publicznym – 10,5 proc. (średnia w kraju 14,6 proc.)
• prace bezpośrednio przy ustawianiu drogi przebiegu pociągów i pojazdów metra (dyżurny ruchu, nastawniczy, manewrowy, ustawiacz, zwrotniczy, rewident taboru bezpośrednio potwierdzający bezpieczeństwo pociągu, dyspozytor ruchu metra, dyżurny ruchu i stacji metra) – 9,9 proc. ( średnia w kraju 7,3 proc.)
• prace personelu sprawującego opiekę nad mieszkańcami domów pomocy społecznej dla przewlekle psychicznie chorych, niepełnosprawnych intelektualnie dzieci i młodzieży lub dorosłych, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej – 8,8 proc. (średnia w kraju 6,4 proc.)
• prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru – 7 proc. (średnia w kraju 9,7 proc.)
• prace kierowców pojazdów przewożących towary niebezpieczne wymagające oznakowania pojazdu tablicą ostrzegawczą barwy pomarańczowej – 6,8 proc. (średnia w kraju 3,8 proc)

Czym jest praca w szczególnych warunkach?
Zgodnie z przepisami ustawy o emeryturach pomostowych, prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia. Są wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego.

W 2018 r. dokument ZUS ZSWA złożyło 9,4 tys. płatników za 329 tys. pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

W porównaniu z rokiem 2017 liczba płatników wzrosła o 3 proc. Podobnie jak w latach poprzednich największy odsetek płatników, którzy złożyli dokument ZUS ZSWA stanowili płatnicy prowadzący działalność w transporcie i gospodarce magazynowej; w rolnictwie, leśnictwie, łowiectwie i rybactwie; w opiece zdrowotnej i pomocy społecznej.

W woj. opolskim składki na ubezpieczenia społeczne odprowadzane są za 385,9 tys. pracujących.