Poradnik nto. Kredyt bardziej zrozumiały dla ludzi

Wczoraj Rada Ministrów przyjęła założenia do tworzonej ustawy, która powinna zacząć obowiązywać od czerwca 2010.

Jak wynika z raportu Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w latach 2007-2008 średnia wysokość kredytu konsumenckiego zaciąganego przez Polaków wyniosła ok. 5 tys. zł.
W roku 2008 instytucje finansowe udzieliły kredytów w łącznej wysokości ponad 76 mld zł (15 proc. więcej niż rok wcześniej).

Dotychczas tematykę kredytów do kwoty 80 tys. złotych lub jej równowartości w walucie obcej regulują przepisy ustawy o kredycie konsumenckim z 2001 roku.

Skąd ta zmiana?

Polska ma kilka miesięcy, żeby wdrożyć nowe prawo unijne dotyczące kredytów.
Zmienione przepisy mają ułatwić zaciąganie kredytów konsumenckich w innych krajach Unii Europejskiej oraz ujednolicić ochronę konsumentów.

Nowe regulacje obejmą kredyty o wartości do 75 000 euro (lub 255 550 zł).
Przepisy będą musiały stosować wszystkie instytucje finansowe, w tym m.in. SKOK-i, parabanki oraz osoby fizyczne , które w ramach swojej działalności udzielają pożyczki.

Zgodnie z obecnymi przepisami konsument może odstąpić od umowy w ciągu 10 dni od jej podpisania bez podawania przyczyny.

Nowe przepisy wydłużą termin na odstąpienie od umowy do 14 dni od momentu jej zawarcia.

Jednakowy formularz kredytowy

Istotną zmianą jest także wprowadzenie europejskiego ujednoliconego formularza kredytowego, który ma zawierać wszystkie podstawowe informacje o kredycie, takie jak:

koszty pożyczki,
całkowita kwota do spłaty,
wysokość oprocentowania,
wymagane zabezpieczenia,
obowiązkowe ubezpieczenia itp.

Na ich podstawie konsumenci będą mogli podjąć świadomą decyzję odnośnie do zaciąganego kredytu, a także z łatwością porównywać oferty różnych przedsiębiorców, ponieważ standardowy formularz zostanie wprowadzony we wszystkich państwach członkowskich.

Reklama bez przymrużenia oka

Duży nacisk położony został na sposób komunikacji z potencjalnym klientem w reklamach.
Nowe unijne prawo wymaga, aby oprócz rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania konsument otrzymywał cały pakiet szczegółowych informacji zawsze wtedy, gdy kredytodawca podaje koszt uzyskania pożyczki.

Wraz z wejściem w życie nowych przepisów instytucje udzielające kredytów będą mogły pobierać rekompensatę w przypadku, gdy konsument wcześniej spłaci zaciągniętą pożyczkę.
Obecnie zgodnie z obowiązującą ustawą o kredycie konsumenckim wcześniejsza spłata nie pociąga za sobą żadnych opłat.

Wprowadzana zmiana nie będzie jednak dotyczyła wszystkich kredytów, a jedynie pożyczek o stałej stopie oprocentowania.

Dodatkowo rekompensata będzie przysługiwać kredytodawcy tylko w sytuacji, gdy spłacona przed terminem kwota przekracza w ciągu 12 miesięcy określoną wartość (w Polsce - trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej według danych Głównego Urzędu Statystycznego).

Opłaty mogą wzrosnąć

Nowe przepisy likwidują maksymalny próg 5 proc. łącznej kwoty wszystkich opłat, prowizji oraz innych kosztów związanych z zawarciem umowy o kredyt konsumencki.

Dotychczasowy dostęp do informacji o wszelkich kosztach zapewni wspomniany formularz. Pozwoli to uzyskać dostęp do pełnej informacji o wszelkich kosztach ponoszonych w przypadku zawarcia umowy.
Posłuży nie tylko porównaniu różnych ofert, ale również uniknięciu ryzyka ponoszenia nadmiernie wygórowanych opłat czy prowizji.

Zgodnie z obecnie obowiązującym prawem opłata przygotowawcza nie podlega zwrotowi. Zmieni się to po wdrożeniu nowej regulacji.

Dyrektywa unijna, czyli prawo, do którego musi dostosować się Polska, wprowadza także obowiązek badania zdolności kredytowej przed udzieleniem kredytu przez wszystkie instytucje udzielające pożyczek.

Obecnie obowiązek taki spoczywa jedynie na bankach.

Co z kredytami hipotecznymi?

Nowe przepisy obejmą również, w zakresie informacji udzielanych konsumentowi, kredyty hipoteczne bez względu na wysokość zobowiązania.

Na etapie przed zawarciem kontraktu będzie to m.in.:

całkowita kwota kredytu,
wymagany wkład własny,
zasady i termin spłaty kredytu,
całkowita kwota do spłaty,
koszty kredytu.

W przypadku informacji umieszczanych w umowie konsument powinien znaleźć dane dotyczące:

wysokości oprocentowania kredytu i warunków jego zmiany,
wysokości prowizji, kosztów związanych z udzieleniem kredytu, w tym opłaty za rozpatrzenie wniosku kredytowego,
informacji o całkowitym koszcie kredytu,
sposobu zabezpieczenia spłaty kredytu,
informacji o uprawnieniach i skutkach przedterminowej spłaty kredytu.

W umowach o kredyt walutowy podawane będą dodatkowo m.in. informacje o sposobie i terminach ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego, w szczególności, wyliczana jest kwota uruchamianego kredytu oraz zasady przeliczania na walutę wypłaty i spłaty kredytu.
Teraz rząd zajmie się opracowaniem ustawy, która ma wejść w życie w czerwcu 2010.

Korzystałam z materiałów Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.