Praca w obwodowej komisji wyborczej. Czy jest opłacalna? Ile czasu zajmuje?

Anna Bartosiewicz
Anna Bartosiewicz
Praca w obwodowej komisji wyborczej
Praca w obwodowej komisji wyborczej Arnaud Jaegers/ Unsplash.com
Jeżeli zgłosiłeś się do obwodowej komisji wyborczej, czeka cię wiele zadań. Najwięcej obowiązków ma przewodniczący i zastępca przewodniczącego. Zobacz, czym będziesz musiał się zajmować.

Przy okazji każdych wyborów rzesze chętnych ubiegają się o tzw. pracę w obwodowej komisji wyborczej. Wybory stanowią okazję do tego, żeby dorobić do studiów, pensji lub emerytury. Dlaczego więc brakuje chętnych do pracy w komisji? Sprawdź, czy to zajęcie jest naprawdę opłacalne.

Kto może dostać pracę w obwodowej komisji wyborczej?

Do obwodowej komisji wyborczej (OKW) może należeć osoba mieszkająca w województwie, w którym będzie działać komisja. Kandydat na członka komisji wyborczej musi być wpisany do stałego rejestru wyborców w jednej z gmin na obszarze danego województwa. Członkiem obwodowej komisji wyborczej nie może być osoba, która nie została wpisana na stałe do rejestru wyborców.

Do rejestru trafia się ze względu na adres stałego zameldowania. Na wniosek wyborcy można zostać do niego dopisanym - niezbędnych formalności dopełnisz w gminie, np. na podstawie zameldowania na czas tymczasowy (taki meldunek można dostać na podstawie umowy najmu).

Do OKW nie powinny zgłaszać się osoby przebywające na zasiłku chorobowym. Praca przy wyborach może spowodować utratę zasiłku. To jednak nie wszystkie wymagania, jakie trzeba spełnić, żeby dorobić sobie podczas wyborów.

Kandydat na członka komisji musi:

  • posiadać obywatelstwo polskie lub być obywatelem Unii Europejskiej niebędącym obywatelem polskim, ale posiadającym prawo wyborcze w państwie członkowskim UE, którego jest obywatelem
  • mieć ukończone 18 lat najpóźniej w dniu wyborów

Kim nie może być członek obwodowej komisji wyborczej?

  • Kandydat na członka obwodowej komisji wyborczej nie może
  • być pozbawiony praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem sądu lub Trybunału Konstytucyjnego
  • być ubezwłasnowolniony prawomocnym orzeczeniem sądu. Nie może on także
  • być: kandydatem w wyborach
  • być małżonkiem kandydata
  • być wstępnym kandydata (jego przodkiem, np. matką lub babcią)
  • być zstępnym kandydata (jego potomkiem, np. synem lub wnukiem)
  • być rodzeństwem kandydata
  • być małżonkiem zstępnego, wstępnego lub przysposobionego kandydata
  • być osobą pozostającą w stosunku przysposobienia do kandydata z danego okręgu wyborczego
  • być komisarzem wyborczym
  • być pełnomocnikiem wyborczym komitetu wyborczego
  • być pełnomocnikiem finansowym komitetu wyborczego
  • być urzędnikiem wyborczym
  • być mężem zaufania
  • być obserwatorem społecznym

Jak zostać członkiem obwodowej komisji wyborczej?

Wybory stanowią dobrą okazję do tego, żeby sobie dorobić. W tym celu trzeba zostać członkiem obwodowej komisji wyborczej. Osoba, która chce pełnić obowiązki członka komisji wyborczej, ma dwie możliwości. Może:

  • skontaktować się z komitetem wyborczym, który zgłosi jej kandydaturę
  • zgłosić swoją kandydaturę osobiście, w urzędzie gminy - wówczas gmina zgłosi kandydaturę urzędnikowi wyborczemu

Nie trzeba należeć do żadnej partii, aby ubiegać się o stanowisko członka obwodowej komisji wyborczej za pośrednictwem komitetu wyborczego. Wystarczy odwiedzić jego stronę internetową i skontaktować się mailowo z osobą odpowiedzialną za wybory. Adres mailowy lokalnego koordynatora komitetu powinien być podany na stronie komitetu.

Przed wyborami poszczególne komitety wyborcze zbierają zgłoszenia osób chętnych do wykonywania obowiązków członka komisji. Muszą w określonym czasie zgłosić pewną liczbę kandydatów, dlatego największe szanse powodzenia mają osoby, które kontaktują się z mniejszymi komitetami wyborczymi.

12 zasad, które pomogą ci napisać dobre CV [ZDJĘCIA]

Osoby, które nie zamierzają skorzystać z pomocy komitetu wyborczego, mogą udać się bezpośrednio do urzędu gminy, np. urzędu danej dzielnicy. Dostaną tam do wypełnienia taki sam formularz jak kandydaci rekrutujący się przez komitet wyborczy.

Ważne
Zgłoszenie kandydatury na członka obwodowej komisji wyborczej nie jest równoznaczne z jej pozytywnym rozpatrzeniem. Kandydaci wybrani na członków OKW są informowani o decyzji gminy listownie i telefonicznie.

Obwodowe komisje wyborcze muszą zostać utworzone najpóźniej 21 dni przed dniem wyborów. O tym, że zostałeś powołany na członka komisji, dowiedziesz się od pracownika urzędu, który prawdopodobnie skontaktuje się z tobą telefonicznie. Nie proś o udzielenie informacji członka komitetu wyborczego partii.

Dieta członka komisji

Każdy członek obwodowej komisji wyborczej otrzymuje zryczałtowaną dietę za pełnienie swoich obowiązków. Nie musi odprowadzać od niej podatku, rozliczając się z fiskusem. Przychody są nieopodatkowane.

[QUIZ] Job hopperzy, perennialsi… Czy potrafisz odnaleźć się na rynku pracy?<br>

Oficjalnie nikt nie zatrudnia członków OKW, przez co trudno mówić o pracy w komisji wyborczej. Formalnie rzecz biorąc, członkowie OKW nie dostają pracy przy wyborach, nie można więc nazywać ich pracownikami. Członek OKW nie podpisuje umowy o pracę czy zlecenie, ale powinien udostępnić urzędnikowi dane niezbędne do przelania diety za czas związany z wykonywaniem zadań członka komisji na konto. Może zostać poproszony o podanie danych w dniu wyborów.

Członek OKW powinien podać:

  • dane swojego urzędu skarbowego
  • NIP
  • numer konta bankowego

Członkowie obwodowych komisji wyborczych otrzymują diety za czas związany z przeprowadzeniem głosowania oraz ustaleniem wyników głosowania. Przy okazji wyborów do Parlamentu Europejskiego 2019 stawki dla członków OKW poszły w górę. Dieta członka obwodowej komisji wyborczej wynosi 350 zł, 400 zł zarabia zastępca przewodniczącego, a 500 zł - przewodniczący.

Zwrot kosztów przejazdu dla członków OKW

Teoretycznie członkom obwodowej komisji wyborczej przysługuje zwrot kosztów przejazdów lub dojazdu środkami komunikacji publicznej, a gdy jest to niemożliwe - innymi środkami transportu zbiorowego lub, w uzasadnionych przypadkach i za zgodą przewodniczącego komisji, - przejazdu własnym samochodem osobowym, motocyklem lub motorowerem.

Obowiązujące stawki zostały podane w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. z 2002 r. poz. 271, z 2004 r. poz. 2376, z 2007 r. poz.1462 oraz z 2011 r. poz. 308). Zwrot można uzyskać na podstawie rachunków, oświadczeń i poleceń wyjazdu służbowego akceptowanych przez przewodniczącego upoważnionego przez zastępcę przewodniczącego. W praktyce członkowie OKW mogą zostać potraktowani jak pracownicy urzędu, a w tym przypadku nie może być mowy o zwrocie kosztów przejazdu. Nieco inne zasady dotyczą przewiezienia policzonych kart do głosowania do urzędu. W tym przypadku przejazd odbywa się na koszt gminy.

Obowiązki członków obwodowych komisji wyborczych

Wydawać by się mogło, że praca w obwodowej komisji wyborczej jest dobrze płatna. W rzeczywistości jednak nie każdy zdaje sobie sprawę z ilości obowiązków członków komisji. Powołanie do obwodowej komisji wyborczej niesie ze sobą cały szereg zadań.

Członkowie OKW muszą być dyspozycji, i to nie tylko w dniu wyborów. Muszą obowiązkowo uczestniczyć w posiedzeniach i spotkaniach. Najpierw czeka ich udział w zgromadzeniu, podczas którego wyłaniają przewodniczącego i zastępcę przewodniczącego. Obecność na spotkaniu jest obowiązkowa, a o jego dacie i godzinie decyduje gmina.
Podczas pierwszego posiedzenia warto wymienić się między sobą danymi kontaktowymi
. Członkowie komisji otrzymują materiały informacyjne, z którymi muszą zapoznać się przed wyborami. Przykładowo, członkowie OKW obsługujący wybory do europarlamentu 2019 dostali do przeczytania dokument liczący ponad 60 stron.

[QUIZ] Sprawdź, czy mógłbyś pracować zdalnie

W następnej kolejności członkowie obwodowej komisji wyborczej muszą ustalić, w jakich godzinach będą dostępni w dniu wyborów. Mogą to zrobić na oddzielnym posiedzeniu lub przy okazji pierwszego spotkania. Podczas wyborów do Europarlamentu minimum ⅔ członków komisji musi przebywać w lokalu wyborczym. To ważna zmiana w stosunku do poprzednich wyborów, kiedy to wymagana była połowa członków komisji. Wybory rozpoczynają się o godz. 7.00 i wtedy należy otworzyć lokal wyborczy, ale już o 6.00 rano ⅔ członków komisji powinno otworzyć pomieszczenie i przygotować je do głosowania, np. przeliczyć i ostemplować karty do głosowania.

Co prawda ⅔ członków komisji musi znajdować się w lokalu wyborczym, ale w wieczornym liczeniu głosów uczestniczyć mają wszyscy. Zakładając, że komisja będzie pracować w trybie zmianowym i podzieli się na trzy zmiany po 5 godzin, każdy powinien spędzić minimum 10 godzin w lokalu wyborczym w trakcie wyborów (wziąć dwie zmiany) oraz dodatkowo poświęcić czas na liczenie głosów. Praktyka z poprzednich lat pokazuje, że ta faza liczenia potrafi przeciągnąć się do godzin porannych.

[QUIZ] Dochód podstawowy. Sprawdź, co wiesz o pensji dla każdego

Ponadto członkowie obwodowych komisji wyborczych muszą być dyspozycyjni przed wyborami, nie tylko w dniu wyborów. Jeżeli obywatel zgłosi w odpowiednim terminie chęć głosowania korespondencyjnego, co najmniej połowa członków OKW powinna zebrać się na posiedzeniu w celu przygotowania dla niego pakietu wyborczego. W praktyce miejsce i godzinę spotkania narzuca gmina, ale członkowie komisji muszą wytypować spośród swojego grona ochotników, którzy dopełnią formalności, w tym przewodniczącego lub wiceprzewodniczącego.

Chcesz być na bieżąco? przejrzyj oferty pracy na stronie lub w aplikacji Gratki

Przewodniczący i wiceprzewodniczący komisji muszą odbyć przed wyborami specjalne szkolenie. Obecność na takim spotkaniu jest dla nich obowiązkowa. Pozostali członkowie komisji mogą wziąć udział w szkoleniu fakultatywnie.

Do tego dochodzi konieczność aranżacji lokalu wyborczego. Przed wyborami trzeba: ustawić i przykryć specjalnym materiałem stoliki dla członków komisji, powiesić obwieszczenie wyborcze w miejscu widocznym z ulicy, przygotować stanowiska do odbioru kart do głosowania, przygotować miejsca na urnę i oddawanie głosów, zrobić tabliczki z nazwami ulic, ewentualnie dostosować lokal do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Jak napisać list motywacyjny? 15 zasad, które gwarantują sukces [ZDJĘCIA]

W przygotowaniu lokalu wyborczego musi uczestniczyć minimum połowa członków obwodowej komisji wyborczej z przewodniczącym lub wiceprzewodniczącym na czele. Przygotowania odbywają się najpóźniej w dzień poprzedzający wyboru, również o godzinie narzuconej przez urząd gminy. W ramach przygotowań członkowie obwodowej komisji wyborczej muszą m.in. sprawdzić wielkość urny, upewnić się, czy w lokalu wyborczym znajduje się godło i telefon oraz wywiesić w miejcu widocznym z ulicy obwieszczenie wyborcze.

Zwolnienie od pracy członka obwodowej komisji wyborczej

Zgodnie z ustawą Kodeks wyborczy, pracownikowi, który jest członkiem wyborczym, przysługuje zwolnienie od pracy zawodowej na czas realizacji zadań związanych z pełnieniem swoich obowiązków w komisji. Takie zwolnienie można wykorzystać w wymiarze do 5 dni. Oczywiście wzięcie takiego zwolnienia nie jest obowiązkowe. Co ważne, nieobecność członka komisji w pracy ze względu na wybory będzie usprawiedliwiona. Członkowie OKW nie muszą więc martwić się o to, czy ich szef usprawiedliwi nieobecność w pracy z niedzieli na poniedziałek.

Chcesz być na bieżąco? przejrzyj oferty pracy na stronie lub w aplikacji Gratki

O planowanej nieobecności należy zawiadomić pracodawcę na piśmie, i to najpóźniej 3 dni przed przewidywanym terminem nieobecności. Członek komisji powinien podać w zawiadomieniu przyczynę swojej nieobecności oraz jej przewidywany termin. Najpóźniej następnego dnia po nieobecności trzeba dostarczyć pracodawcy zaświadczenie usprawiedliwiające nieobecność ze względu na wykonywane w komisji zadania.

[QUIZ] Czy znasz najdziwniejsze zawody?

Zaświadczenie sporządzone jest w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach. Przewodniczący powinien je podpisać i opatrzyć pieczęcią komisji. Zaświadczenie dla przewodniczącego podpisuje zastępca przewodniczącego. Jeden egzemplarz zachowuje przewodniczący, drugi składa w zakładzie pracy członek komisji.

Usprawiedliwienie nieobecności powinno zawierać:

  • imię i nazwisko członka komisji
  • wskazanie podstawy prawnej zwolnienia od pracy
  • przyczynę i czas nieobecności w pracy

Podstawa prawna:
Uchwała Nr 6/2019 Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 27 lutego 2019 r. w sprawie należności pieniężnych przysługujących członkom komisji wyborczych w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Parlamentu Europejskiego oraz sposobu dokumentowania dni zwolnienia od pracy

Uwaga
Za czas zwolnienia od pracy w związku z udziałem w obwodowej komisji wyborczej nie przysługuje wynagrodzenie. Podczas zwolnienia pracownik zachowuje natomiast prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz pozostałe uprawnienia wynikające ze stosunku pracy. Mówi o tym art. 154 § 4 Kodeksu wyborczego.

Jak widać, tzw. praca w obwodowej komisji wyborczej obfituje w liczne zadania. Na koniec warto wspomnieć o najważniejszym: kontroli głosowania w dniu wyborów. Członkowie komisji wyborczych wydają karty do głosowania na podstawie ważnych dokumentów tożsamości. Sprawdzają, czy dana osoba jest uprawniona do głosowania, pilnują, aby zagłosowała we własnym imieniu i nie wyniosła karty do głosowania z lokalu.

Członkowie OKW troszczą się o to, aby nie zabrakło ostemplowanych kart do głosowania i uzupełniają na bieżąco niedobory. Pilnują, aby każdy głosujący otrzymał tylko jedną kartę i kontrolują frekwencję na wyborach. Dwa razy w ciągu dnia przewodniczący komisji musi zadzwonić do urzędu i podać dane na temat frekwencji. Członkowie komisji podliczają wreszcie głosy. Warto wybrać wspólnie metodę, którą będą stosowali wszyscy. To znacznie przyspieszy pracę.

Szukasz pracy? Sprawdź ogłoszenia na Gratka.pl

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Polacy chętniej sięgają po krajowe produkty?

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Praca w obwodowej komisji wyborczej. Czy jest opłacalna? Ile czasu zajmuje? - Strefa Biznesu

Wróć na nto.pl Nowa Trybuna Opolska