Rak to nie wyrok, jednak nadal zbyt mało Polek i Polaków korzysta z badań profilaktycznych. W województwie opolskim również

Milena Zatylna
Milena Zatylna
W debacie na temat profilaktyki chorób nowotworowych wzięły udział (na zdjęciu od lewej): doktor habilitowana Barbara Radecka, Beata Ryx, Renata Kuczek i Barbara Łoboz-Gnoińska.
W debacie na temat profilaktyki chorób nowotworowych wzięły udział (na zdjęciu od lewej): doktor habilitowana Barbara Radecka, Beata Ryx, Renata Kuczek i Barbara Łoboz-Gnoińska. Krzysztof Marcinkiewicz
Taki jest wniosek z debaty poświęconej profilaktyce chorób nowotworowych, która odbyła się podczas gali wręczenia nagród w plebiscycie Hipokrates.

W debacie wzięły udział: doktor habilitowana Barbara Radecka, która jest konsultantem wojewódzkim w dziedzinie onkologii w Opolu, Renata Kuczek i Barbara Łoboz-Gnoińska z Opolskiego Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia, a także Beata Ryx – prezeska Klubu Amazonka, który działa przy Opolskim Centrum Onkologii w Opolu.

Z roku na rok wzrasta liczba chorych na nowotwory. Oficjalne, zbiorcze dane, z którymi możemy się obecnie zapoznać, zostały opracowane w oparciu o Krajowy Rejestr Nowotworów i dotyczą 2019 roku. Wówczas do rejestru wpłynęły informacje o ponad 171 tys. nowych zachorowań i ponad 100 tys. zgonów z ich powodu.

Nowotwory złośliwe stanowią drugą przyczynę zgonów w Polsce, powodując prawie 26 procent zgonów wśród mężczyzn i ponad 23 proc. u kobiet. Stanowią istotny problem zdrowotny przede wszystkim u osób w młodym i średnim wieku (25-64 lat).
Zjawisko to jest szczególnie widoczne w populacji kobiet, w której od lat nowotwory są najczęstszą przyczyną zgonów przed 65. rokiem życia, stanowiąc prawie 32 proc. zgonów wśród kobiet młodych i ponad 46 proc. wśród pań w średnim wieku.

NFZ realizuje programy profilaktyki raka piersi i raka szyjki macicy są realizowane na etapie podstawowym, poprzez badania mammograficzne i cytologiczne.

- Badania cytologiczne realizowane są w poradniach ginekologiczno-położniczych, których w województwie opolskim mamy 62 i każda z nich ma obowiązek realizowania tych badań w ramach programu – mówiła Renata Kuczek. – Natomiast jeżeli chodzi o badania mammograficzne, są one realizowane w 6 pracowniach stacjonarnych, które mają kontakty. Ich uzupełnieniem są pracownie mobilne, czyli mammobusy.

Opolski oddział NFZ rocznie na mammografię wydatkuje 2,5 mln zł, a na cytologię przeznacza około 1 mln. Świadczenia w ramach programów profilaktycznych są nielimitowane, czyli są realizowane według rzeczywistych potrzeb.

- Obserwujemy, że niestety zgłaszalność na badania z roku na rok jest coraz niższa. Kiedy programy wchodziły do finansowania ze środków Funduszu, to zgłaszalność w przypadku mammografii była na poziomie około 40 procent, a w przypadku cytologii 45-50 procent – informowała Renata Kuczek.

Według danych z 2021 roku z mammografii w ramach programu profilaktyki skorzystało na Opolszczyźnie 26 tys. kobiet, czyli 18 procent uprawnionych do badań, których jest 140 tys.

Jeśli chodzi o program profilaktyki raka szyjki macicy, to sytuacja jest dużo gorsza. Populacja, która powinna być objęta badaniem, czyli kobiety w wieku 25-59 lat, to ponad 230 tysięcy, a przebadanych w 2021 roku było tylko 10 tys., czyli 4 procent.

Jeśli chodzi o badania mammograficzne, najniższy procent ich wykonania w 2021 roku był w gminach powiatu kluczborskiego – tzn. w Kluczborku i Byczynie, w powiecie strzeleckim – w gminie Ujazd, w powiecie krapkowickim – w gminie Walce. Tam przebadało się poniżej 10 proc. uprawnionych.

Natomiast jeśli chodzi o program profilaktyki raka szyjki macicy, to ze względu ogólny bardzo niski procent przebadanych, poziom wykonania w poszczególnych gminach jest taki sam. Najlepszy wskaźnik uzyskały powiaty prudnicki i głubczycki – powyżej 10 procent.

- Zgłaszalność na badania na poziomie 20 procent jest zatrważająca. To też obrazuje skalę długu zdrowotnego, z którym jako społeczeństwo będziemy się mierzyć jeszcze przez kilka kolejnych lat, czyli różnego rodzaju zaniedbań rozpoznawania, leczenia wielu chorób przewlekłych, nie tylko nowotworów – mówiła dr Barbara Radecka. - Konstrukcja populacyjnych badań przesiewowych na podstawie wskaźników mówi, że powinniśmy przebadać 70 procent populacji, której dedykowane jest badanie, aby uznać, że ta populacja jest dostatecznie dobrze przebadana pod kątem wykrycia konkretnego stanu chorobowego. Nigdy nie zbliżyliśmy się do magicznych 70 procent. W krajach europejskich, w których populacyjne badania przesiewowe są prowadzone do lat 80. ubiegłego wieku, zgłaszalność na poziomie 70 procent jest, czyli mamy nad czym pracować.

Kobiety chorują nie tylko na raka piersi czy raka szyjki macicy. Poważnym problemem w ostatnim czasie są też rak płuc i rak jelita grubego. Rak płuc jest zabójcą numer jeden wśród nowotworów złośliwych.

- W naszym kraju rozpoznajemy nawet 20 tysięcy nowych zachorowań na raka płuca rocznie. To jest najczęstszy nowotwór jaki występuje w Polsce - mówiła dr Barbara Radecka. - Do niedawana w zakresie tego nowotworu nie stosowaliśmy żadnej profilaktyki wtórnej. Dopiero od niedawna takie programy zostały skonstruowane. I również taki program jest prowadzony w Polsce. To niskodawkowa tomografia komputerowa, która jest dedykowana palaczom, mającym tzw. „20 paczkolat”. To moim zdaniem jest ogromny postęp. Wykonywanie tych badań przesiewowych pozwala leczyć chorobę wcześniej, co ma kolosalny wpływ na powodzenie terapii.

Plebiscyt Hipokrates 2022. Laureaci odebrali nagrody. To wyj...

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści (5) - oszustwo na kartę NFZ

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na nto.pl Nowa Trybuna Opolska