Renta. Wsparcie dla tych, którzy nie mogą pracować

Renta z tytułu niezdolności do pracy - tak nazwa się finansowe wsparcie dla tych, którym stan zdrowia uniemożliwia normalne życie zawodowe. O taką pomoc można ubiegać się w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.

Zpbacz: Zmiany w PFRON. Dla niepełnosprawnych to cios

Ważne. Za osobę niezdolną do pracy uważa się tę, która utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu utraty pełnej sprawności organizmu i nie rokuje jej odzyskania w wyniku przekwalifikowania się.

ZUS rozdróżnia dwa rodzaje niezdolności do pracy:

• częściową, gdy osoba utraciła w znacznym stopniu zdolność do pracy zgodnie z jej kwalifikacjami,
• całkowitą, gdy osoba utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

Polskie prawo rozróżnia jeszcze jedno pojęcie: niezdolność do samodzielnej egzystencji. Podstawą do orzeczenia tego stanu jest stwierdzenie, że sprawność organizmu została naruszona w takim stopniu, który powoduje konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

Na jak długo przyznawane jest świadczenie?

Renta z tytułu niezdolności do pracy może zostać przyznana:

• na stałe, gdy niezdolność do pracy została uznana przez lekarza orzecznika ZUS lub przez komisję lekarską ZUS za trwałą,
• na określony czas - jeżeli niezdolność do pracy zostanie przez lekarza orzecznika ZUS lub komisję lekarską ZUS uznana za okresową, czyli mającą charakter czasowy.

Renta okresowa z tytułu niezdolności do pracy przysługuje przez okres wskazany w decyzji organu rentowego. Nie ogranicza to uprawnień osoby niezdolnej do pracy do zgłoszenia wniosku o przeprowadzenie ponownego badania w celu zmiany stopnia niezdolności do pracy.

Zobacz: Nie możesz pracować? Sprawdź, czy należy ci się renta

Wysokość renty

Wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy zależy od kilku czynników:

• wymiaru udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych,
• wysokości zarobków wskazanych do obliczenia podstawy wymiaru renty,
• kwoty bazowej obowiązującej w dniu nabycia prawa do renty,
• stopnia orzeczonej niezdolności do pracy.

Gdy nie można ustalić podstawy wymiaru renty, jej wysokość ustalana jest na poziomie najniższego świadczenia. Od 1 marca 2011 roku najniższa renta z tytułu niezdolności do pracy wynosi 728,18 zł, a najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy - 560,13 zł.

Kiedy zawieszona a kiedy zmniejszona?

Renta może zostać zawieszona lub zmniejszona, gdy rencista zacznie pracować i będzie z tego tytułu podlegać obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu.

Ważne. Twoje świadczenie:

• jest wypłacane w pełnej wysokości, gdy nie przekraczasz 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy,
• jest odpowiednio zmniejszane, gdy przekroczy 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale nie jest ono jednak wyższe niż 130 proc. tego wynagrodzenia,
• zostaje zawieszone w całości, gdy przekraczasz 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Komu przysługuje renta?

Renta przysługuje ubezpieczonemu, który:

• jest niezdolny do pracy,
• ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy (odpowiednio do wieku, w którym powstała niezdolność do pracy).

Dodatkowo, by otrzymać rentę, niezdolność do pracy danej osoby musiała powstać w określonych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Co musisz zrobić?

Postępowanie w sprawie przyznania renty wszczyna się na wniosek osoby zainteresowanej lub jej pełnomocnika. Trzeba zgłosić się w oddziale ZUS, któremu się podlega albo za pośrednictwem urzędu pocztowego.

Ważne. ZUS ma obowiązek wydać decyzję w sprawie renty w ciągu 30 dniu od daty wyjaśnienia ostatniej okoliczności w sprawie.

Ważne. Tekst powstał na podstawie „Informatora Dla Osób Niepełnosprawnych”, który przygotował Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.