Rewolucja cyfrowa nie omija aptek. Przed nami szybki rozwój e-zdrowia

Zbigniew Biskupski
Zbigniew Biskupski
- Cyfrowa rewolucja, której rozwój obserwujemy już w aptekach, będzie coraz bardziej widoczna dla pacjentów - tłumaczy Adam Błażeczek, członek zarządu Gemini Polska. - To, co czeka branżę apteczną i samych farmaceutów, to rewolucja w sposobie postrzegania i wykonywania ich zawodu - dodaje.

Polska jest gotowa na cyfrową rewolucję w aptekach? Nadążamy za nią, czy wręcz wyznaczamy trendy?
Zrobiliśmy olbrzymi postęp w tym kierunku w ostatnich kilku latach poprzez wdrożenie e-recepty, e-skierowań. Także rozwój całego systemu e-zdrowie jest takim fundamentem. Myślę, że ten pierwszy krok wykonaliśmy, przed nami kolejny, czyli rozwój usług wokół e-zdrowia. To są realne serwisy dla pacjentów, które dają większą wartość niż tylko możliwość sprawdzenia tego, co mamy zapisane na recepcie, czyli np. rezerwacji leków. To też usługi telemedycyny, które przy epidemii koronawirusa zanotowały bardzo mocne przyspieszenie, jeżeli chodzi o ich rozwój. Myślę, że przed nami, jeżeli tylko pozwoli na to regulacja, czeka nas bardzo szybki rozwój e-zdrowia, co oznacza wiele korzyści dla pacjentów.

Koronawirus pomógł cyfrowym usługom?
Na pewno. Wielu ekspertów twierdzi, że firmy w ciągu miesiąca były w stanie wprowadzić takie innowacje, które normalnie wdrażają nawet latami. Widzimy, co się dzieje w e-commerce, czyli w handlu inter-netowym. Wielu pacjentów w czasie pandemii wolało nie wychodzić z domu, a swoje potrzeby realizować za pośrednictwem internetu. Koronawirus przyspieszył rozwój tych usług. Coraz większe grupy społeczne przekonują się do internetu i zaczynają wykorzystywać jego możliwości, mam tutaj na myśli telemedycynę czy zapisy na wizyty.

Co z osobami starszymi? Wiele osób skarży się, że brakuje im odpowiednich narzędzi w postaci komputera czy smartfona. Do tego też często dochodzi strach przed tego typu rozwiązaniami.
Powinniśmy jako kraj pomyśleć, w jaki sposób zaangażować te osoby. Jak wynika z zeszłorocznych badań Millward Brown, osoby starsze mają obawę przed „wejściem” do internetu, ale jak już do niego wejdą, to bardzo go lubią i świetnie się w nim poruszają. Ponadto okazało się, że to, czego potrzebuje starsza osoba - to przewodnika, który pokaże, jak się poruszać w interne-cie. Seniorzy chcą żyć pełnią życia, chcą korzystać z dobrodziejstw współczesnego świata.

Posiadanie odpowiedniego sprzętu nie będzie ograniczeniem?
Sprzęt coraz rzadziej stanowi ograniczenie ze względu na postęp technologiczny, który wydarzył się w ostatnich latach i tego, jak urządzenia mobilne stały się powszechne w społeczeństwie. Obecnie większość czynności jest wykonywanych za pomocą tych urządzeń, zostawiając daleko w tyle komputery stacjonarne.

W jakim kierunku będą zmierzały innowacje na rynku aptecznym?
To, co czeka branżę apteczną i samych farmaceutów, to rewolucja w sposobie postrzegania i wykonywania zawodu farmaceuty. Dzisiaj w Polsce mamy ponad 26 tysięcy specjalistów wysokiej klasy, którzy trafiają do aptek, gdzie nadzorują wydawanie leków. Praktycznie na całym świecie osoby zajmujące się ekonomią oraz branżą medyczną doszły do wniosku, że jest to marnowanie potencjału tych osób. Czeka nas zmiana roli farmaceuty, który nie tylko nadzoruje proces wydawania leków, ale też świadczy tzw. opiekę farmaceutyczną dla pacjenta. Rolą farmaceuty w wielu krajach jest edukacja pacjenta, opowiedzenie mu, czego może się spodziewać po zastosowaniu danego leku. W późniejszym czasie kontakt z pacjentem za pomocą smartfona i sprawdzenie, jak się czuje, jak reaguje na leki, czy wszystko jest OK, „przypilnowanie” pacjentów, aby zakończyli terapię, bo jest to duży problem. Jak wynika z badań, w trudnych terapiach ponad 60 proc. pacjentów nie kończy leczenia, a tylko te nieprzerwane są skuteczne.

Nowa rola farmaceutów nie spowoduje kolejek w aptekach?
Właśnie, żeby uniknąć takiej sytuacji, rozwiązaniem jest cyfryzacja i technologia. Trzeba pomóc farmaceutom zwiększyć ich efektywność dzięki systemom, które pozwolą im wyłapywać pewne konflikty lekowe. Systemom, które będą podpowiadać farmaceucie, żeby zwrócił uwagę na danego pacjenta i być może zainterweniował wspólnie z lekarzem. Tu właśnie jest miejsce na cyfrową rewolucję.

Gdzie tego typu rozwiązania już funkcjonują?
Firma IQVIA, mierząca rynek farmaceutyczny i medyczny na całym świecie, przygotowała raport, z którego możemy się dowiedzieć, w jaki sposób można wdrożyć opiekę farmaceutyczną w Polsce. Zawiera przegląd najlepszych wzorców z krajów, które wprowadziły tę usługę. W tym raporcie znajduje się mapa drogowa, w jaki sposób etapami wdrażać opiekę medyczną w Polsce z uwzględnieniem naszego systemu opieki zdrowotnej.

Czy dane pacjentów w tym kontekście są bezpieczne?
Mamy regulacje, do których wszystkie działające podmioty, które zajmują się przetwarzaniem danych wrażliwych, muszą się dostosować. Te dobre praktyki są i można je stosować. Dane można szyfrować, łączyć kluczami zabezpieczającymi, które pozwalają tylko pracownikom medycznym na powiązanie danych osobowych z tzw. danymi transakcyjnymi, czyli z tym, co mamy na receptach. Można to dobrze zrobić, tylko muszą znaleźć się podmioty, które mają wiedzę i kapitał, żeby zainwestować w system, który będzie bezpieczny.

Pojawiły się ostatnio doniesienia o możliwościach nadużyć w zakresie wykorzystywania i przetwarzania danych osobowych pacjentów przez aplikację do rezerwowania leków na e-receptę.
Doniesienie o rzekomym wycieku danych z aplikacji Gemini do rezerwacji leków są doniesieniami, z którymi się nie zgadzamy. Podjęliśmy odpowiednie kroki prawne. Aplikacja działa zgodnie z prawem, jest stworzona przez ekspertów. Od samego początku współpracowaliśmy z ekspertami od RODO, od cyberbez-pieczeństwa i zadbaliśmy o to, żeby architektura tych danych była skonstruowana w sposób bezpieczny.

Pacjenci mogą więc czuć się bezpieczni?
Tak. Ten system został tak stworzony, żeby był bezpieczny.

W jaki sposób tego rodzaju aplikacje wpłyną na rozwój innowacji w Polsce?
Cyfrowa rewolucja, do której dojdzie w aptekach, będzie widocznym elementem dla pacjentów. Wielu farmaceutów zwracało uwagę, że pacjenci często w jednej aptece nie mogę zrealizować całej recepty, że wielu pacjentów nie ma czasu albo nie chce przychodzić dwa razy do apteki, raz żeby zarezerwować, a drugi żeby odebrać leki. Dlatego dużo łatwiej zrobić to z domu i mieć pewność, że ten lek będzie dostępny w aptece. Długoterminowo tak jak dzisiaj mamy teleme-dycynę, tak ja wyobrażam sobie teleporadę farmaceuty, który ma dostęp do mojej historii lekowej i na bazie swojej wiedzy jest w stanie, wspólnie z moim lekarzem, odpowiednio skorygować moją terapię, żeby była jak najbardziej skuteczna.

Pacjenci nie będą się obawiali tego, że farmaceuci mają tak duży dostęp do ich danych wrażliwych?
Oprócz takich regulacji, jak chociażby RODO, wszelki dostęp do naszych danych przez jakiegokolwiek pracownika służby zdrowia odbywa się na podstawie odpowiednich zgód. Pacjent musi wyrazić zgodę, że dany farmaceuta może uzyskać wgląd w jego dane. To nie będzie tak, że dowolny farmaceuta w dowolnym momencie może mieć wgląd we wszystkie informacje.

A jeśli na przykład w małych miejscowościach pacjenci nie będą chcieli, żeby jakiś konkretny farmaceuta miał wgląd w ich dane wrażliwe?
Cyfryzacja może pozwolić na to, że mieszkaniec małej miejscowości może mieć do konsultacji farmaceutę z zupełnie innej miejscowości. Przy teleporadzie nie trzeba przecież do niego jeździć regularnie, można ją uzyskać zdalnie. Cyfryzacja jest odpowiedzią na te obawy.

Co stoi na przeszkodzie rozwoju cyfryzacji w Polsce?
Warto zwrócić uwagę na to, żeby ustawowe regulacje nadążały za innowacją. Państwo polskie w obszarze zdrowia powinno stworzyć takie regulacje, które wskażą ramy i zasady, według których podmioty na rynku mogą świadczyć te dodatkowe usługi cyfrowe dla pacjentów. Z drugiej strony nie mogą być to szczegółowe regulacje, które ograniczą innowacyjność.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Rewolucja cyfrowa nie omija aptek. Przed nami szybki rozwój e-zdrowia - Strefa Biznesu

Wróć na nto.pl Nowa Trybuna Opolska