Rodzina jest najważniejsza

Dużo się teraz mówi o programach społecznych. Podniesienie kwoty na dziecko z 500 plus do 800 plus, bezpłatne leki na seniorów i dzieci… - to gorące tematy.

Trzeba zacząć od tego, że obowiązkiem państwa jest wsparcie rodziny, w pełnym do niej zaufaniu i z poszanowaniem jej podmiotowości. Wartości te – podmiotowość rodziny, jej godność i poszanowanie wolności – to fundamenty, na których opieramy politykę rodzinną.

Musimy młodym Polakom stworzyć jak najlepsze warunki do rozwoju i zakładania rodziny. Łączy nas troska o najmłodsze pokolenie i o to, by kolejne pokolenia przychodziły na świat, byśmy mogli rozwijać się jako państwo.

Rząd robi wszystko, aby polskie rodziny miały szansę na godne życie. Aby rodzice mogli się realizować także zawodowo, a dzieci miały możliwości prawidłowego rozwoju.

Dlatego wprowadzamy korzystne dla rodzin zmiany w podatkach, reformujemy prawo pracy, by było jak najbardziej przyjazne rodzicom-pracownikom, dlatego też wspieramy rodziny finansowo, poprzez nasze sztandarowe programy – od Rodziny 500+, po Rodzinny Kapitał Opiekuńczy.

Duży nacisk kładziemy na rozwój usług dedykowanych rodzinie. To za naszych rządów trzykrotnie rozrosła się sieć żłobków i klubów dziecięcych. Dostępność instytucji opieki nad najmłodszymi dziećmi to kluczowy element w polityce prorodzinnej. Rodzice muszą mieć wybór form opieki nad dzieckiem i muszą mieć pewność, że - jeżeli zdecydują się posłać dziecko do żłobka – to jest ono pod fachową opieką, w bezpiecznym i przyjaznym miejscu.

Dzięki nowej edycji programu Maluch+, którą właśnie rozstrzygnęliśmy, w całej Polsce powstanie ok. 87,9 tys. nowych miejsc opieki nad maluchami.

Zatrzymajmy się na chwilę przy programie Maluch Plus. Czym obecna edycja, którą niedawno rozstrzygnęło Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, różni się od poprzednich?

W 2023 roku wrzuciliśmy szósty bieg w rozwoju usług dedykowanych rodzicom najmłodszych dzieci.

Zdecydowanie zwiększyliśmy finansowanie programu Maluch+, dzięki któremu powstają żłobki, kluby dziecięce i miejsca u dziennych opiekunów. Nie pierwszy raz zdecydowaliśmy się na taki krok. Od 2018 roku roczny budżet programu zwiększyliśmy do poziomu 450 mln zł ze 151 mln zł. Teraz Maluch+ ma charakter programu wieloletniego, a na jego realizację przeznaczyliśmy blisko 5,5 mld zł.

Chcemy, żeby żłobki były w każdej gminie, żeby zniknęły białe plamy – miejsca, gdzie rodzice nie mają możliwości skorzystania ze wsparcia instytucji opieki nad maluchami.

To konsekwentna decyzja. Od 2016 roku powstało ponad 140 tys. miejsc opieki nad maluchami. Na koniec 2015 roku było niespełna 3 tys. placówek, które oferowany zaledwie 84 tys. miejsc opieki. Dziś funkcjonuje ok. 8 tys. żłobków i klubów dziecięcych, w których jest ok. 230 tys. miejsc opieki nad maluchami.

Dziś średnio co trzecie dziecko w wieku do 3 lat objęte jest opieką żłobkową. W 2015 roku taką opieką objęte było zaledwie co dziewiąte dziecko.

Ta edycja jest wyjątkowa. To działania na ogromną skalę. Jednakowe dla całego kraju. Na program przeznaczono kwotę prawie 5,5 mld. Sam program ma charakter wieloletni (na lata 2022-2029)

Nowa odsłona programu przełamuje wiele barier, które hamowały rozwój kompleksowego systemu opieki instytucjonalnej dla najmłodszych dzieci w Polsce. Dzięki nowym zasadom docieramy do każdej gminy w Polsce i oferujemy wsparcie finansowe każdemu zainteresowanemu samorządowi gminnemu.

Środki zostały podzielone zgodnie z algorytmem, który zakłada, że gminy uzyskają konkretną pulę środków finansowych do wykorzystania na tworzenie i funkcjonowanie miejsc opieki zgodnie z jej potrzebami wynikającymi ze statystyk oraz zasad programów europejskich.

Daliśmy gminom możliwość wykazania realnego lokalnego zapotrzebowania na usługi opiekuńcze dla dzieci do lat 3. Na wniosku o dofinansowanie podmioty mogły wskazywać dowolną liczbę miejsc opieki do utworzenia.

Z jakim zainteresowaniem program Maluch Plus spotkał się w naszym województwie?

Na realizację programu w latach 2022-2029 Opolszczyzna otrzymała łącznie prawie 50 mln zł. To pieniądze na utworzenie 888 miejsc opieki na dziećmi do lat 3 oraz na funkcjonowanie tych miejsc przez okres 3 lat. Zadanie to realizuje 18 gmin i 15 podmiotów prywatnych.

Bardzo cieszy to, że wnioski złożyły cztery (z dwudziestu jeden) gminy, w których nie było w ogóle miejsc żłobkowych. To Łambinowice, Pakosławice, Murów i Turawa. Dzięki temu zlikwidowaliśmy część białych plam w województwie.

Kiedy mówimy „programy społeczne”, stereotypowo myślimy właśnie o programach dla rodzin, 500 plus, Maluch plus? A co dla pozostałych grup społecznych?

Chciałbym zapewnić, że o innych grupach społecznych również nie zapominamy. W latach 2021-2022 na realizację zadań w obszarze polityki społecznej z budżetu wojewody przekazaliśmy dotacje o łącznej wysokości aż 2,1 mld zł. To zarówno pieniądze na świadczenia 500 plus i świadczenia rodzinne, ale także m.in. na ośrodki adopcyjne, domy pomocy społecznej, środowiskowe domy samopomocy, Program Posiłek w szkole i w domu, program Opieka 75 plus, specjalistyczne usługi opiekuńcze czy nieodpłatną pomoc prawną.

Na ten rok mamy zabezpieczoną kwotę 434 mln zł na zadania w obszarze polityki społecznej, a w trakcie roku będziemy pozyskiwać dodatkowe środki z rezerw celowych z budżetu państwa na pełną ich realizację.

Na co konkretnie te pieniądze zostały bądź zostaną przeznaczone?

Nie sposób wymienić wszystkich działań, więc powiem tylko o tych najistotniejszych. Jednym z najważniejszych programów społecznych, bo z myślą o osobach starszych, jest Program Senior plus. Dzięki niemu osoby nieaktywne zawodowo w wieku powyżej 60. roku życia mają możliwość skorzystania z oferty edukacyjnej, kulturalnej, rekreacyjnej i opiekuńczej, a także usługi w zakresie aktywności ruchowej i rehabilitacji, spędzając przy tym czas z innymi osobami uczęszczającymi do placówek.

W 2021 roku w ramach z tego programu gminy wykorzystały około milion złotych. Utworzono 4 placówki Senior Plus – 3 kluby w gminach: Nysa, Popielów i Bierawa oraz 1 Dzienny Dom w Paczkowie. W 2022 roku utworzono 2 kluby Senior Plus w gminach Popielów i Dobrzeń Wielki.

Natomiast w roku bieżącym minister rodziny i polityki społecznej przyznał 1,4 mln zł na dofinansowanie dla gmin na utworzenie 2 klubów Senior plus w gminach Tarnów Opolski i Popielów.

Przeznaczamy także środki na programy: Opieka 75 plus, Wspieraj Seniora, Korpus Wsparcia Seniorów.

Ważnym działaniem jest także Program „Posiłek w szkole i w domu”, który od 2021 roku realizują wszystkie, czyli 71 gmin w województwie. Tylko na ten rok zabezpieczyliśmy ponad 10 mln zł na ten cel.

W sumie na programy społeczne przeznaczamy potężne pieniądze i jest to wielkie wsparcie dla wszystkich, którzy tej pomocy potrzebują. Mam nadzieję, że nikogo, kto jest w potrzebie, nie zostawiamy samemu sobie.

Jest jeszcze Fundusz Solidarnościowy ze swoimi działaniami.

W ramach programu „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej”, który przeciwdziała dyskryminacji i wykluczeniu społecznemu, w edycji z roku 2021 przyznaliśmy dla 16 gmin i 3 powiatów w województwie prawie 4 mln zł. Ale już w 2022 roku w programie wzięło udział 28 gmin i 3 powiaty, natomiast kwota wsparcia wzrosła aż do ponad 15 mln zł. W tym roku natomiast wsparcie jest rekordowe – dla 32 gmin i 4 powiatów przeznaczyliśmy ponad 20 mln zł.

W ramach Programu Opieki Wytchnieniowej, czyli odpoczynku opiekunów z gwarancją opieki dla najbliższych w formie pobytu dziennego lub całodobowego, w edycji w 2021 roku przyznaliśmy dla 24 gmin i 4 powiatów na ponad milion złotych; w 2022 roku – dla 30 gmin i 1 powiatu na ponad 3 mln zł, a w tym roku dla 29 gmin i 2 powiatów na 3,4 mln zł.

Kolejnym ważnym i bardzo pożytecznym programem są Centra opiekuńczo-mieszkalne, dzięki której istnieje możliwość stworzenia dodatkowej usługi w postaci zapewnienia możliwości zamieszkania w formie pobytu dziennego lub całodobowego. W ramach tego programu od lipca ubiegłego roku funkcjonuje Centrum opiekuńczo-mieszkalne w Walcach. Jego budowa kosztowała ponad 2,7 mln zł, z czego większość to środki z Funduszu Solidarnościowego.

Dziękuję za rozmowę