Rozpoczęło się XV Seminarium Śląskie. Głównym tematem są traktaty polsko-niemieckie

Ważne

Ważne

Umawiające się Strony oświadczają, że istniejąca między nimi granica jest nienaruszalna teraz i w przyszłości oraz zobowiązują się wzajemnie do bezwzględnego poszanowania ich suwerenności i integralności terytorialnej. Umawiające się Strony oświadczają, że nie mają wobec siebie żadnych roszczeń terytorialnych, i że roszczeń takich nie będą wysuwać również w przyszłości. (Artykuły 2.i 3. Traktatu między RP i RFN o potwierdzeniu istniejącej między nimi granicy).

Polsko-niemiecki traktat graniczny został podpisany 14 listopada 1990 roku między Rzeczpospolitą Polską i Republiką Federalną Niemiec i dotyczył uznania granicy między obu krajami na Odrze i Nysie Łużyckiej.

Jego podpisanie poprzedziła konferencja "dwa plus cztery" dotycząca zjednoczenia Niemiec, która potwierdziła ustalenia podpisanego między PRL i NRD układu zgorzeleckiego oraz układu PRL-RFN zawartego w 1970 w Warszawie.

Polsko-niemiecki traktat graniczny podpisali w stolicy Polski ministrowie spraw zagranicznych obu państw Krzysztof Skubiszewski i Hans-Dietrich Genscher. Polska ratyfikowała go 26 listopada 1991. Niemcy uczyniły to 16 grudnia 1991.

Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy między Polską a Niemcami został podpisany 17 czerwca 1991 w Bonn. Dokonali tego premier Jan Krzysztof Bielecki oraz kanclerz Niemiec, Helmut Kohl.

Za nadrzędny cel swej polityki oba państwa uznały zachowanie i umocnienie pokoju. Zobowiązały się postępować zgodnie z prawem międzynarodowym, zwłaszcza z Kartą Narodów Zjednoczonych.

W traktacie zapisano zasady współpracę kulturalnej i gospodarczej obu krajów. Niemcy zobowiązały się wesprzeć Polskę w jej dążeniach do struktur europejskich.

- I zobowiązanie to zostało w pełni przez stronę niemiecką dotrzymane - mówi dr hab. Aleksandra Trzecielińska-Polus, niemcoznawca z Uniwersytetu Opolskiego.

- Bez wątpienia oba traktaty - poprzedzone konferencją 2+4 w Moskwie, która stała się w pewnym sensie zastępnikiem konferencji pokojowej - zamykają okres wojny między Polską i Niemcami, a otwierają nowy etap w stosunkach obu państw.

Pani doktor podkreśla, że twórcom traktatu, a szczególnie ministrowi Skubiszewskiemu, zależało na rozwiązaniu dwóch najbardziej palących spraw między Polską i Niemcami.

Po stronie polskiej taką sprawą była powojenna granica, po stronie niemieckiej tzw. problem ludnościowy albo humanitarny. Traktat graniczny rozstrzygał, że oba kraje oświadczają, że granica między nimi ma charakter nienaruszalny.

W traktacie o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy trzy rozdziały: 20, 21 i 22 zostały poświęcone mniejszości narodowej niemieckiej w Polsce i osobom polskiego pochodzenia żyjącym w Niemczech.

Gwarantują one m.in. prawo do swobodnego wyrażania i zachowywania tożsamości bez prób przymusowej asymilacji, używania i uczenia się języka ojczystego, zakładania własnych instytucji, organizacji i stowarzyszeń, uwzględnianie historii i kultury mniejszości podczas zajęć w placówkach oświatowych.

Kwestie, które nie zostały uzgodnione w traktacie, znalazły się w listach, jakie wymienili obaj ministrowie spraw zagranicznych.

Rząd RP zapowiedział m.in. utworzenie w województwach, w których istnieją mniejszości stanowiska pełnomocnika do ich spraw (w naszym regionie obecnie go nie ma), oświadczył też, że nie widzi możliwości umieszczenia na obszarach osiedlenia mniejszości dwujęzycznych tablic topograficznych, ale gotów jest rozpatrzyć tę sprawę w stosownym czasie.

Obie strony oświadczyły, że traktat nie zajmuje się sprawami obywatelstwa i majątkowymi. - Od tego czasu poszliśmy daleko naprzód - mówi dr Trzcielińska-Polus. - Tablice dwujęzyczne stały się normą, podwójne obywatelstwo nie budzi żadnych emocji, a sprawy majątkowe obywatele rozstrzygają przed niezawisłymi sądami.

Dookreślenia wymaga co najwyżej większa pomoc dla grupy polskiej w Niemczech. Traktatom polsko-niemieckim pośwęcone zostało XV Seminarium Śląskie, które od środy do niedzieli odbywać się będzie na zamku w Kamieniu Śląskim.

Deutsch - polnischer Vertrag. Das wahre Ende eines grossen Krieges (niemiecki przekład)

Wichtig

Die Vertragsparteien erklären, daß die zwischen ihnen bestehende Grenze jetzt und in Zukunft unverletzlich ist und verpflichten sich gegenseitig zur uneingeschränkten Achtung ihrer Souveränität und territorialen Integrität. Die Vertragsparteien erklären, daß sie gegeneinander keinerlei Gebietsansprüche haben und solche auch in Zukunft nicht erheben werden. (Art. 2.und 3. des Deutsch-polnischer Grenzvertrags).

Polen-Deutschland. Der Grenzvertrag und der Nachbarschaftsvertrag haben ein neues Kapitel in der Geschichte beider Länder aufgeschlagen. Historischen Dokumenten diesbezüglich ist das 15. Schlesienseminar gewidmet.

Der deutsch-polnischer Vertrag wurde am 14. November 1990 zwischen der Bundesrepublik Deutschland und der Republik Polen geschlossen und bestätigte die zwischen ihnen bestehenden Oder-Neisse-Grenze.

Zuvor fand die Zwei-plus-Vier-Konferenz statt, welche die Wiedervereinigung Deutschlands ermöglichte. Auf der Konferenz wurden Bestimmungen des Görlitzer Vertrags zwischen der Volksrepublik Polen und der DDR sowie Beschlüße des Warschauer Vertrags von 1970 bestätigt.

Den deutsch-polnsichen Grenzvertrag unterzeichneten in Polens Hauptstadt die Außenminister beider Staaten Krzysztof Skubiszewski und Hans-Dietrich Genscher. Polen hat den Vertrag am 26. November 1991 ratifiziert. In Deutschland geschah es am 16. Dezember 1991.

Der deutsch-polnische Nachbarschaftsvertrag wurde am 17. Juni 1991 in Bonn geschlossen. Den Vertrag unterzeichneten Jan Krzysztof Bielecki und Bundeskanzler Helmut Kohl. Das Hauptanliegen der Politik beider Länder war auf die Erhaltung und Festigung des Friedens gerichtet.

Sie verpflichteten sich nach internationalem Recht, insbesondere der Charta der Vereinten Nationen. Im Vertrag wurden die Regeln für die kulturelle und wirtschaftliche Zusammenarbeit zwischen beiden Ländern eingetragen. Deutschland verpflichtete sich Polen bei dem Weg in die europäischen Strukturen zu unterstützen.

,, Diese Verpflichtung wurde von der deutschen Seite vollkommen realisiert", sagt Dr. Aleksandra Trzecielińska-Polus, Deutschlandexpertin von der Universität in Oppeln. Die beiden Verträge beenden zweifelsohnevorangegangen durch den Zwei plus Vier Vertrag in Moskau, der in gewissem Sinne ein Ersatz für den Friedensvertrag war - die Kriegszeit zwischen Polen und Deutschland und öffnen eine neue Etappe in dem Verhältnis beider Länder.

Frau Doktor bestätigt, dass den Schöpfern des Vertrags, und vor allem Minister Skubiszewski, die Lösung von zwei brennenden Angelegenheiten zwischen Polen und Deutschland am Herzen lagen.

Für der polnischen Seite war es eben die Nachkriegsgrenze, für die deutsche Seite das sogennante menschliche oder humanitäre Problem. Der Grenzvertrag entschied, dass beide Seiten die Grenze als unantastbar anerkennen.

Im Vertrag über gute Nachbarschaft und freundschaftliche Zusammenarbeit wurden drei Kapitel: 20, 21 und 22 der deutschen Minderheit in Polen und den in der Bundesrepublik Deutschland lebenden Bü-rern polnischer Abstammung gewidmet.

Sie garantieren u.a. das Recht auf freie Äußerung, Identitätsbewahrung ohne Bestrebungen von Zwangsassimilierung, den Sprachgebrauch und muttersprachlichen Unterricht, Gründung eigener Institutionen, Organisa-tionen und Vereinen, Berücksichtigung der Geschichte und Kultur von Minderheiten während des Unterrichts in den Bildungsstätten.

Fragen, die in dem Nachbarschaftsvertrag nicht vereinbart wurden, sind im Briefwechsel beider Außenminister zu finden. Die polnische Regierung hat u.a. angekündigt, dass in Woiwodschaften mit Minderheienanteil Minderheitenbeauftragte einberufen werden.

Die Regierung erklärte, dass sie keine Möglichkeit für die Aufstellung von zweisprachigen Tafeln mit topographischen Namen in den von der Minderheit bewohnten Gebieten sieht, aber bereit ist in geeigneter Weise diese Angelegenheit zu prüfen.

Beide Seiten haben erklärt, dass der Vertrag die Staatsangehörigkeit- sowie Eigentumsfragen nicht berührt.
,,Seit der damaligen Zeit sind wir weit vorwärts gekommen," meint Dr. Trzcielińska-Polus.

Zweisprachige Ortstafeln sind zur Norm geworden, doppelte Staatsangehörigkeit weckt keine Emotionen mehr und die Eigentumsfragen klären die Bürger vor unabhängigen Gerichten.

Einer Präzisierung bedarf höchstens die Frage nach mehr Hilfe für die Polen in Deutschland. Den deutsch-polnischen Verträgen ist das 15. Schlesienseminar gewidmet, das vom Mittwoch bis Sonntag im Schloss Gross Stein stattfindet.

Tłumaczenie: ELF