Dziś w Opolu o 18.00 bp Andrzej Czaja będzie przewodniczył tzw. liturgii stacyjnej. Nawiązując do tradycji sięgającej starożytności, rozpocznie się ona nabożeństwem w kościele oo. Franciszkanów. Po nim wierni przejdą procesją, ze śpiewem litanii do Wszystkich Świętych do katedry na mszę św. z obrzędem posypania popiołem.
Kiedy jest Popielec 2019?
- Środa popielcowa 2019 - 6 marca
- Środa popielcowa 2020 - 26 lutego
- Środa popielcowa 2021 - 17 lutego
- Środa popielcowa 2022 - 2 marca
- Środa popielcowa 2023 - 22 lutego
- Środa popielcowa 2024 - 14 lutego
- Środa popielcowa 2025 - 5 marca
Popielec 2019. Historia święta
W Kościele pierwszych wieków biskup na początek Wielkiego Postu posypywał głowy popiołem tych, którzy czynili publiczną pokutę. Z czasem zaczęli do nich dołączać także inni chrześcijanie. Do liturgii adaptowano ten zwyczaj w VII wieku.
Pierwsze świadectwa o święceniu popiołu pochodzą z X wieku.
W 1091 roku papież Urban II wprowadził ten rytuał jako obowiązujący wiernych w całym Kościele.
Od tego czasu popiół do posypywania głów uzyskuje się z palm poświęconych w Niedzielę Palmową (nazywaną czasem Niedzielą Kwietną) poprzedniego roku.
Przyjęcie popiołu oznacza gotowość do zerwania z grzechem i nawrócenia się do Boga, pokuty i walki z własnymi słabościami.
Podczas posypywania głów popiołem kapłan wypowiada słowa z Pisma Świętego: „Prochem jesteś i w proch się obrócisz” lub (współcześnie częściej) „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię!”. Przypominają one, że przez cały okres wielkiego postu Kościół zachęca do przemiany życia, pełnienia dzieł miłosierdzia, jałmużny i wzmożonej modlitwy.
Popiół - według żydowsko-chrześcijańskiej tradycji – symbolizuje ułomność życia ludzkiego, znikomość, ból, żałobę przemijalność, śmiertelność, ale w związku z Chrystusem jest on też znakiem oczyszczenia, odrodzenia i zmartwychwstania.
Posypanie popiołem odbywa się w czasie mszy świętej (kapłan jest ubrany we fioletowe szaty liturgiczne). Dawniej do księdza podchodził tylko senior rodziny, któremu posypywano głowę oraz wsypywano popiół w modlitewnik, którym po przyjściu do domu w uroczysty sposób posypywał głowy reszcie domowników, czyli „dawał popielec”.
Środa popielcowa 2019. Czy obowiązuje post i co można jeść?
W Środę popielcową katolików obowiązuje:
- post ścisły jakościowy (od pokarmów mięsnych)
- ilościowy (trzy posiłki, z czego tylko jeden do syta).
W dawnej Polsce potrawą postną spożywaną w tym dniu zarówno na królewskim dworze, jak i w chłopskich chatach był żur uchodzący za potrawę szczególnie prostą i będącą synonimem ubóstwa.
Już przed rozpoczęciem wielkiego postu przygotowywano w kuchniach - właśnie na żur - zakwas z żytniej mąki.
Chleb smarowano zazwyczaj tylko powidłami (bez masła).
Typowym chłopskim jadłem postnym była także pamuła, czyli gęsta zupa z kwaszonej kapusty rozgotowanej z brukwią oraz suszonymi śliwkami.
Na znak rozpoczęcia postu obnoszono po wsi garnek z żurem, a w domach i karczmach wieszano śledzia lub jego szkielet.
W okresie staropolskim środę popielcową nazywano także wstępną środą, bo to od niej zaczynało się przygotowanie do Wielkanocy.
ZOBACZ TAKŻE: Ostatki 2019. Kiedy są ostatki? Co to za święto?
W ludowej obrzędowości śpiewy, tańce i picie wódki kończyły się o północy z wtorku na środę. Według zwyczaju skrzypek w karczmie zrywał struny swojego instrumentu na znak, że zaczął się wielki post. (Choć gromady biesiadników wracały do domu zwykle dopiero w środę nad ranem). W niektórych rejonach Polski symbolicznie zamykano w skrzyniach na klucz instrumenty muzyczne.
Popielec 2019 i początek Wielkiego Postu
Począwszy od środy popielcowej przez cały okres czas wielkiego postu solidnie poszczono.
Zewnętrznym tego przejawem było trwające od środowego poranka szorowanie naczyń i usuwanie z nich śladów tłuszczu zwierzęcego, by nie pojawił się w postnym jedzeniu (jedynym tłuszczem, który można było ewentualnie używać w czasie wielkiego postu była oliwa lub olej).
CZYTAJ RÓWNIEŻ: Kiedy jest Tłusty Czwartek w 2019 roku? Co to za święto, kiedy wypada w Tłusty Czwartek i dlaczego jemy pączki albo faworki
W komorach zamykano mięso, smalec, miód, a nawet nabiał.
Już w okresie chrześcijańskiej starożytności i w średniowieczu podkreślano, że post ma wpływ nie tylko relację człowieka z Bogiem, ale także z innymi ludźmi (post ma wymiar społeczny).
Odmawiając sobie pokarmu (a także innych dóbr doczesnych, które nie są niezbędne do życia), człowiek ma szansę stać się bardziej wrażliwy na potrzeby innych. A pieniądze, których nie wydaje na jedzenie i inne dobra, pomagają zaspokoić potrzeby osób ubogich.
Na Górnym Śląsku posypywano popiołem ze środy popielcowej pola i sadzonki kapusty, co miało zapewnić dobre plony.
Natomiast na Podhalu zachowała się pamięć o magicznych zakazach, mówiących o powstrzymaniu się w tym dniu od szycia, wykonywania prac związanych z lnem i owczą wełną (nie wolno było dotykać wrzeciona ani przędziwa).
W wielu regionach dawniej rozpowszechnione były związane z Popielcem zwyczaje ośmieszania dziewcząt, które nie wyszły za mąż w karnawale.
Panny zaprzęgano do tzw. kłód popielcowych lub dekorowano je kurzymi łapami, skorupami od jajek, indyczymi szyjami itp.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
