Rycerze z Zakonu Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą przybyli na Śląsk na zaproszenie księcia Henryka II Pobożnego. Zakonni rycerze objęli pieczę nad Szpitalem Świętej Elżbiety we Wrocławiu, a w 1253 roku otrzymali zezwolenie na lokację miasta nad Stobrawą. Nazwa miasta Kluczbork (niem. Kreuzburg, dawniej Cruceburg) pochodzi właśnie od krzyża. Kluczbork był już wtedy osadą targową, miał własny kościół.
- Była to drewniana świątynia, wzniesiona pod koniec XII wieku - mówi Janina Baj, dyrektor Muzeum im. Jan Dzierżona w Kluczborku.
W XIV wieku w miejsce drewnianego wzniesiono murowany kościół Zbawiciela. Najstarsza wzmianka źródłowa o tej świątyni pochodzi z 1298 roku. Wtedy to książę Henryk IV Głogowski przekazał kościół pod patronat krzyżowców. Kościół zbudowany został z polnych kamieni. Prezbiterium zbudowane w stylu wczesnogotyckim datowane jest na XIII wiek, natomiast wieża w części zachodniej wzniesiona została w XIV wieku.
Kluczborski kościół farny w 1527 roku został przejęty przez luteran. Regularne nabożeństwa ewangelickie odbywały się tutaj od 1528 roku, chociaż nie było jeszcze stałego pastora. Na luteranizm oprócz Kluczborka przeszły wszystkie okoliczne wioski, oprócz Kuniowa, Kujakowic Górnych i Dolnych oraz Łowkowic.
Pierwszym proboszczem parafii ewangelickiej w Klucz-borku był ks. Georg von Stosch, który administrował parafią ewangelicką w latach 1558-1588. XVI wiek był w dziejach Kluczborka ciężkim czasem. Miasto kilkukrotnie płonęło: w latach 1528, 1582 i 1588. Ksiądz Georg von Stosch zmarł w czasie epidemii dżumy. Miasto bardzo ucierpiało w czasie wojny trzydziestoletniej (1618-48). Na dodatek kilka lat po jej zakończeniu - 17 maja 1654 roku w Kluczborku wybuchł wielki pożar. Ogień strawił większą część miasta, w tym świątynię. Senior i dziekan parafii ewangelickiej Adam Gdacjusz musiał zamieszkać w szpitalu. Kościół św. Zbawiciela został odbudowany w 1660 roku. Dzisiaj plac, na którym stoi świątynia, nosi imię Adama Gdacjusza. W latach 1700-1707 kluczborski kościół przejściowo był w rękach katolików.
Kościół spłonął ponownie podczas kolejnego wielkiego pożaru 2 kwietnia 1737 roku. Pastor Adam Thuler zanotował: "W trzecie święto wielkanocne, krótko po północy, dobre miasto Kluczbork z woli Wszechmogącego Boga zostało nawiedzone straszliwym ogniem z niebios, który w dwie godziny strawił całe miasto oraz bez możliwości ratunku umiłowany kościół, plebanię i szkoły obrócił w popiół."
Odbudowa kościoła trwała do 1754 roku. Dobudowano drugą nawę, zmieniono sufit z drewnianego na murowany.
Obecny wygląd kościoła ukształtował się właśnie w latach 1750-1760. Ołtarz, ambonę, chrzcielnicę i prospekt organowy zaprojektował i wykonał Leopold Jaschke z Wrocławia. Górna kondygnacja wieży została nadbudowana w latach 1795 - 1797, a w roku 1806 zamontowano na wieży zegar.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
