Anna Smółka

Początek roku w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej obfituje w spotkania podejmujące tematykę dotyczącą Kresów Wschodnich II RP.

Przez osiemnaście lat S/S Opole odbył blisko 590 rejsów i przewiózł niemal dwa miliony ton ładunków. Załoga długo utrzymywała kontakty z miastem i niemal zawsze przywoziła z rejsów drobne prezenty.

Choć Pasieka wraz ze Starym Miastem stanowi najstarszą część Opola, to w granicach administracyjnych miasta znalazła się dopiero w 1891 roku. O 130. rocznicy tego wydarzenia przypomina rada dzielnicy Stare Miasto, przy okazji ponawiając postulat uczynienia z Pasieki parku kulturowego.

Prezentujemy państwu pocztówki z powiatów kluczborskiego i oleskiego. Pokazują dawne zamki i pałace, kościoły i pomniki, ale także miejscowe hotele, masarnie i piękne murowane domy. Ciekawostką jest uwidoczniony na jednej z pocztówek dom ks. Jana Dzierżona, urodzonego w Łowkowicach „ojca pszczelarstwa”. Przed z górą stu laty każda wioska miała ambicję, aby mieć własną kartkę pocztową, a ich wysyłanie było bardzo powszechne. Zdjęcia pochodzą ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i zostały umieszczone na portalu Opolska Biblioteka Cyfrowa.

Część z tych widoków - uwiecznionych na pocztówkach - ma więcej, niż sto lat! Można na nich zobaczyć m.in. pałace, pomniki, kościoły, szkoły, restauracje i sklepy, czyli miejsca, w których toczyło się życie mieszkańców miejscowości leżących na terenie obecnych powiatów brzeskiego i głubczyckiego. Unikatowe archiwalne pocztówki pochodzą z zasobów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Opolu.

Dzięki archiwalnym zdjęciom fotoreporterów "Trybuny Opolskiej" możemy zobaczyć, jak wyglądały miasta Opolszczyzny 30, 40, 50 i 60 lat temu.

Ekspozycja "Wieś opolska na dawnej pocztówce" prezentuje zamki oraz rezydencje, a także kościoły, szkoły, sklepy, gospody czy urzędy z opolskich wsi. Widokówki można oglądać w Galerii „Schody” Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej, przy ul. Piastowskiej 18 w Opolu.

W nocy z 22 na 23 stycznia 1945 rozpoczął się szturm Armii Czerwonej na Festung Oppeln. Niecały tydzień wcześniej rozpoczęto dramatyczną ewakuację mieszkańców. Uciekło około 60 tys. osób. Co działo się po tym, jak Sowieci zajęli prawobrzeżną część Opola?

Otto von Bismarck miał swój pomnik przed gmachem poczty w Opolu. Monument zniknął w 1945 roku. Na jego spory fragment natrafiono na placu budowy centrum przesiadkowego przy stacji Opole Wschodnie. To kolejne historyczne znalezisko odkryte w tej okolicy przy okazji prac.

Trwają przygotowania do wykonania pomnika Władysława II Opolskiego. Monument ma stanąć przed Zamkiem Górnym wiosną 2021 roku. Koszt to około 350 tys. zł.

Opole sprzed stu lat było miastem urzędniczym. Co nie oznacza, że było senną mieściną. - Popularną formą spędzania wolnego czasu był sport oraz działanie w różnych stowarzyszeniach. Przy czym była to rozrywka głównie dla zamożnych. Biedniejsi ciężko pracowali na utrzymanie. Ale też mieli swoje rozrywki - mówi dr Maciej Borkowski, znawca historii Opola.

Wielu opolanom brakuje zimowego klimatu podczas świąt Bożego Narodzenia. Specjalnie dla nich przypominamy, jak przed laty wyglądało zaśnieżone Opole.

Dom towarowy Franza Justa i sklep obuwniczy Ota na obecnym pl. Wolności, gmach sądu, hotel Forms i kamienice przy ul. Krakowskiej - to tylko część budynków, które znajdowały się w centrum przedwojennego Oppeln. Sporo z nich już od dawna nie istnieje, inne mają odmienny wygląd. Zachowały się jednak na pocztówkach sprzed lat.

Opole na fotografiach sprzed stu lat jest czarno-białe. Wyobrażenie o tym, jak miasto prezentowało się wtedy w kolorze, dają pocztówki z tamtych czasów. Ulica Krakowska, Zamek Piastowski, gmach starej rejencji, plac Daszyńskiego, koszary - to tylko część punktów, które za sprawą wiekowych widokówek można zobaczyć w niezwykłych barwach.

30 lat temu u zbiegu ulic Ozimskiej i Sempołowskiej nie było gmachu PZU, tylko tzw. "Plac Balcerowicza", gdzie na łóżkach polowych handlowano czym się dało. Z czasem sercem handlu ulicznego stał się Cytrusek na pl. Kopernika. Mało kto wyobrażał też sobie pawilon większy od Opolanina. Zapiekanka albo frytki z kiosku były największym marzeniem dzieciaków. Takie było Opole w latach 90.!

Stary gmach rejencji na pl. Wolności i Wieża Piastowska zwieńczona wielkim orłem, Izba Rzemieślnicza i kościół św. Piotra i Pawła otoczone pustą przestrzenią, kamieniczki i stragany przylegające do ratusza - to tylko część niezwykłych widoków z przedwojennego Oppeln. Archiwalne zdjęcia ukazują skalę metamorfozy Opola na przestrzeni stu lat.

Zapraszamy do obejrzenia galerii ciekawych zdjęć Opola sprzed 50 i 60 lat. Fotografie pochodzą m.in. z archiwum Nowej Trybuny Opolskiej i Śląskiej Biblioteki Cyfrowej.

Muzeum Wsi Opolskiej współpracuje z Narodowym Archiwum Cyfrowym przy identyfikacji liczącego ponad 20 tys. zdjęć i negatywów zbiorze obrazów z naszego regionu. Są wśród nich m.in. fotografie płonącej opolskiej synagogi.

Kryty basen, kręgielnia, pokój z radiem - to były udogodnienia dla pracowników cementowni "Opole-Port". Na terenie sióstr szkolnych de Notre Dame znajdowała się sala gimnastyczna. Hotel Forms zachwycał przepychem. W wielu miejscach nie brakowało też portretów Adolfa Hitlera.

Na ulicach nie brak fiatów 126p i polonezów. Benzyna kosztuje 1,65 zł za litr. Na pl. Kopernika kwitnie handel. Działa kino Centrum Odra. Nabrzeża Odry i Młynówki są zarośnięte drzewami - tak wygląda Opole wiosną 1997 roku na amatorskim filmie na YouTube.

Ratusz otoczony kamieniczkami, Zamek Piastowski, inne schody do kościoła "na górce", budynki nieistniejące i takie, które przetrwały do naszych czasów - to wszystko można zobaczyć na unikatowych fotografiach z przedwojennego Opola. Dzięki nim można się przekonać, jak kiedyś prezentowało się miasto.

Prof. dr hab. Anna Pobóg-Lenartowicz, historyk z Uniwersytetu Opolskiego wydała właśnie książkę „Psy Pana, czyli o dominikanach z opolskiej Górki”.