Rosenberg

Jak miasto wyglądało w 1945 roku, wiemy dzięki zdjęciom, często publikowanym w książkach i artykułach historycznych o Oleśnie. Ich autorem jest Józef Krzysztowczyk, który przeprowadził się do Olesna jeszcze przed zakończeniem II wojny światowej.

Oleska synagoga spłonęła doszczętnie, Niemcy usunęli także fundamenty. Tak samo było również w sąsiednich miastach: Gorzowie Śląskim i Kluczborku. Wówczas były to niemieckie miasta: Rosenberg, Landsberg i Kreuzburg.

Już w XIX wieku pisano artykuły o Oleśnie. M.in. opisywano zdarzenia, które do dzisiaj jeżą włos na głowie. Były one tematem kolejnej czwartku muzealnego.

Przedwojenny Rosenberg można obejrzeć dzisiaj już tylko na pocztówkach. W 1945 roku 75 procent Olesna zostało zniszczone przez Sowietów.

Przez całą wojnę miasto było nietknięte. W ciągu trzech dni w 1945 r. zniszczyli je Sowieci.

W ciągu trzech dni w 1945 roku Olesno obrócili w ruinę żołnierze Armii Czerwonej. Jeszcze przez długie lata po wojnie część budynków w mieście stała zniszczona.

Jedyny ocalały po spaleniu oleskiej synagogi zwój Tory został wywieziony na drugi koniec świata, do Manili. Tam jednak świętą księgę również dosięgła wojna.

Armia Czerwona zniszczyła w 1945 roku ok. 70-75 procent miasta! Odbudowa trwała długo.

Ewa Cichoń naliczyła aż 30 oleskich legend. Nie wszystkie zrodziły się tylko w wyobraźni. Zachował się w nich także ślad spalenie na stosie złodzieja i podpalaczki.

Olesno było pod panowaniem czeskim, polskim, austriackim, pruskim i niemieckim. Jako teren pogranicza często cały Śląsk zmieniał przynależność państwową.

Kanonicy regularni administrowali oleską parafią od 1353 do 1801 roku. Wykończyły ich długi.

Radni powiatu protestują przeciwko zmianom na mapie administracyjnej, mimo iż wygląda tak dopiero od 17 lat.

Żona wykrwawiła się po ciosach sztyletem, morderczyni otruła się w więzieniu, kochanka skończyła żywot na szubienicy, tylko radny Rzedecki wyszedł z tej zbrodni bezkarnie na dodatek został księdzem i egzorcystą. Pochowany został z honorami przy klasztorze.

Autor XIX-wiecznej kroniki miasta Józef Lompa przytacza legendę o tym, że mieszkańcy Olesna przyjęli chrzest dopiero około 1229 roku.

Marian Popławski był rodowitym warszawiakiem. Po klęsce powstania warszawskiego trafił do obozu koncentracyjnego w Magdeburgu, skąd uciekł i przez Wrocław dostał się do Olesna.

Józef Lompa znany jest przede wszystkim jako oleski dziejopis, autor kroniki miasta. Osobną książkę poświęcił morderstwu, do którego doszło w Oleśnie w 1680 roku. Mordercą był radny Rzedecki.

Kolekcjoner i miłośnik historii Olesna Jan Piech był gościem kolejnego czwartku muzealnego. Zabrał gości na wirtualny spacer po przedwojennej Dworcowej, jednej z głównych ulic miasta.

Legendy objaśniają pochodzenie nazw naszych miast i wiosek, ale często mijają się z prawdą. Nieżyjący już prof. Henryk Borek objaśnił znaczenie wszystkich miejscowości na Śląsku.

Oleski historyk Waldemar Szydło obala przekonanie, że niemiecka nazwa Olesna pochodzi od róż ani od kultury Maryi. Jest natomiast śladem czeskiego epizodu w historii miasta.

W czwartek (22 stycznia) Oleskie Muzeum Regionalne zaprasza na XXVI Czwartkowe Spotkanie Muzealne. Rozpocznie się o godz. 17.00 w sali lustrzanej Miejskiego Domu Kultury.

Jak wyglądał początek II wojny światowej w ówczesnym niemieckim Rosenbergu, można zobaczyć na zdjęciach ze zbiorów Adelheid Glauer, znawczyni historii Olesna.

Najstarszy oleski pomnik upamiętniał zwycięstwo Prus nad Francją w wojnie w 1870-71 roku. Nie zachował się do dzisiaj, podobnie jak większość monumentów z czasów niemieckiego Rosenbergu.