Urlop macierzyński - prawa i obowiązki

Przede wszystkim poproś lekarza, aby wystawił ci zaświadczenie potwierdzające fakt, że jesteś w ciąży. Teraz jesteś pod "ochroną".

Pamiętaj, nawet jeśli wyraziłabyś zgodę, nie wolno pracodawcy zatrudniać cię:
- w porze nocnej tzn. między godziną 21:00 a 7:00 rano;
- do wykonywania pracy ponad ośmiogodzinną normę czasu pracy;
- do wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych;
- pracować przy monitorze komputera powyżej 4 godzin dziennie;
- w pozycji stojącej powyżej 3 godzin dziennie;
- w hałasie.

Lekarz również może wystawić zaświadczenie jakiego rodzaju prac nie możesz wykonywać.

Pracodawca ma wtedy obowiązek zmienić twój dotychczasowy zakres obowiązków, a jeżeli nie ma takiej możliwości - zwolnić cię z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Uwaga! Bez twojej zgody pracodawca nie może wysyłać cię poza stałe miejsce pracy.
Jeśli pracujesz na umowę o pracę zawartą na czas określony, a termin jej zakończenia wypada podczas trwania ciąży to pracodawca ma obowiązek przedłużyć z tobą umowę do dnia porodu.

Podobnie jeśli zawarłaś umowę terminową. Zawarłaś umowę na okres próbny powyżej 1 miesiąca, termin jej rozwiązania przypadałby na 3 miesiąc ciąży, w tym przypadku również pracodawca ma obowiązek przedłużyć umowę do dnia porodu.

Jeśli obowiązuje cię umowa na okres próbny krótszy niż 1 miesiąc, umowa ta kończy się wraz z upływem terminu, na który została zawarta i tę umowę pracodawca może wypowiedzieć.

Zostałaś zatrudniona na zastępstwo na czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika, z tej umowy też nie możesz egzekwować swoich uprawnień od pracodawcy co do przedłużenia i "nie wypowiadania" umowy.

Pracodawca ma obowiązek udzielania ci czasu wolnego z prawem do wynagrodzenia, na zlecone badania lekarskie związane z ciążą, jeśli nie możesz wykonać ich po pracy.

Ciąża "chroni" cię przed zwolnieniem z pracy. Jeśli wręczono ci wypowiedzenie, a dowiedziałaś się, że jesteś w ciąży pracodawca ma obowiązek cofnąć decyzję o zwolnieniu.

Jeśli podpisałaś wypowiedzenie a w dniu, którym zakończyłby się okres wypowiedzenia lub tuż po nim, dowiedziałabyś się, że jesteś w ciąży pracodawca nie może cię zwolnić. Jeśli ty złożyłaś wypowiedzenie, a w trakcie dowiedziałaś się, że będziesz mamą, masz prawo cofnąć swoją decyzję.

Pamiętaj jednak, że są okoliczności, w których pracodawca może rozwiązać z tobą umowę nawet jeśli jesteś w ciąży:
- za ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych;
- likwidacja lub upadłość pracodawcy;

Jeśli podczas ciąży nie czujesz się najlepiej, a lekarz zachęca do skorzystania ze zwolnienia lekarskiego - masz do tego prawo. Na 182 dni ciąży przysługuje ci 100 procent płatnego zwolnienia lekarskiego, na druku zwolnienia pojawi się literka "B".

Może zdarzyć się tak, że po ich upływie powrót do pracy będzie nadal wykluczony. Możesz na 6 tygodni przed końcem zwolnienia złożyć wniosek do ZUS o świadczenie rehabilitacyjne (wzory dokumentów możesz znaleźć na stronach ZUS-u);

Na co najmniej 2 tygodnie przed porodem możesz skorzystać już z urlopu macierzyńskiego. W takiej sytuacji składasz wniosek o urlop macierzyński u pracodawcy.

Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego masz prawo do bieżącego i zaległego urlopu wypoczynkowego.

W dziale kadr składasz oświadczenie rodzica, w którym możesz zadeklarować swoją zgodę lub nie wyrazić zgody na:
- pracę w porze nocnej tj. między godziną 21:00 a 7:00 rano;
- pracę w godzinach nadliczbowych;
- pracę ponad ośmiogodzinną normę czasu pracy;
- wyjazdy służbowe poza stałe miejsce pracy;

Mama karmiąca piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw wliczanych do czasu pracy.

Przerwy na wniosek pracownicy mogą być udzielane łącznie.
Pracodawca może poprosić o przLCedłożenie zaświadczenie od lekarza, że karmisz piersią, a ty sama powiadomisz pracodawcę kiedy skończysz.

Nie ma określonego czasu na to jak długo będziesz karmiła dziecko.
Jeżeli pracujesz krócej niż 4 godziny dziennie nie możesz skorzystać z przerwy na karmienie.

Jeżeli twój czas pracy nie przekracza 6 godzin to możesz skorzystać z jednej półgodzinnej przerwy.

Wychowując dziecko do lat 14 jedno z rodziców ma prawo do 2 dni opieki nad dzieckiem. W dziele kadr składa się każdego roku oświadczenie, które z was będzie korzystało z tego uprawnienia.

Przysługuje ci również prawo do zwolnienia lekarskiego (zasiłek opiekuńczy) dotyczące sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wymiarze 46 dni.
Po przedłożeniu zwolnienia lekarskiego w dziale kadr - oznaczone ono będzie kodem "1"- należy jeszcze wypełnić druk ZUS Z-15(Wniosek do uzyskania zasiłku opiekuńczego) dostępny w kadrach.

A jeśli stwierdzisz, że potrzebujesz więcej czasu po to aby przebywać z dzieckiem, możesz skorzystać z prawa do urlopu wychowawczego.

OD 01 STYCZNIA 2009r. mają obowiązywać nowe przepisy dotyczące urlopu macierzyńskiego. O szczegółach napiszemy w nto.