Vademecum. Wszystko co musisz wiedzieć o rentach

Renta z tytułu niezdolności do pracy z założenia powinna być rekompensatą finansową za utraconą zdolność do pracy ze względu na naruszenie sprawności.

Zobacz: Rewolucja na rynku pracy. Zmiany dotyczą rencistów i emerytów

Należy się ona w przypadku braku lub wyczerpania prawa do świadczeń krótkoterminowych, takich jak zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne.

RODZAJE ŚWIADCZEŃ

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

• jest niezdolny do pracy,
• ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,
• niezdolność do pracy powstała w określonych ustawą okresach składkowych (okres zatrudnienia, okres ubezpieczenia) i nieskładkowych (np. w okresie pobierania zasiłku chorobowego lub opiekuńczego) albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Za niezdolną do pracy uważa się osobę, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu.

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

Za częściowo niezdolną do pracy uważa się osobę, która utraciła - w znacznym stopniu - zdolność do pracy zgodnej z posiadanym przez nią poziomem kwalifikacji.

W przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji.

OKRESY SKŁADKOWE I NIESKŁADKOWE

Okres składkowy i nieskładkowy wymagany do przyznania renty uzależniony jest od wieku, w jakim u danej osoby powstała niezdolność do pracy. Okres ten wynosi:

• 1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat,
• 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat,
• 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat,
• 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat,
• 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Okres wymaganych pięciu lat w odniesieniu do osób, u których niezdolność do pracy powstała po ukończeniu 30. roku życia musi przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przypadającego przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy. Do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty rodzinnej, renty szkoleniowej.

Jeżeli ubezpieczony nie osiągnął wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, warunek posiadania wymaganego okresu uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat, albo w ciągu sześciu miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej, oraz gdy do dnia powstania niezdolności do pracy miał bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi sześciu miesięcy okresy składkowe i nieskładkowe.

Czytaj więcej: OKOLICZNOŚCI WYJĄTKOWE

Czytaj więcej: ZASADY ORZECZNICTWA ZUS

JAK WYPEŁNIĆ WNIOSEK

Wniosek powinien zawierać:

• imię i nazwisko osoby zainteresowanej,
• datę i miejsce urodzenia,
• miejsce zamieszkania - zameldowania na pobyt stały,
• adres pobytu i adres do korespondencji (jeżeli są inne niż adres zamieszkania),
• numer NIP i PESEL,
• wskazanie rodzaju świadczenia, o które ubiega się osoba zainteresowana,
• podpis wnioskodawcy lub jego pełnomocnika,
• jeżeli renta ma być przekazywana na rachunek bankowy, należy podać numer konta i adres banku

Do wniosku o przyznanie renty należy dołączyć:

• kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (druk ZUS Rp-6),
• dokumenty na potwierdzenie przebytych okresów składkowych i nieskładkowych,
• zaświadczenie pracodawcy o wysokości osiąganego wynagrodzenia (na formularzu według wzoru określonego przez ZUS, druk ZUS Rp-7) lub legitymację
• ubezpieczeniową, zawierającą wpisy dotyczące zarobków,
• zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza prowadzącego leczenie,
•  inną dokumentację medyczną będącą w posiadaniu osoby ubiegającej się o rentę, która może mieć znaczenie dla wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika ZUS,
• ankietę wypełnioną przez pracodawcę (wywiad zawodowy).

Czytaj więcej: KOMU RENTA SOCJALNA