Wakacyjna praca studentów. ZUS wyjaśnia co ze składkami i czy można zarabiać bez ograniczeń

Najbardziej popularna forma zatrudniania studentów to umowa zlecenie. Dla przedsiębiorcy korzyści są oczywiste. Za studenta, który nie ukończył 26 lat, nie trzeba opłacać składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Tak samo jest przy umowie o dzieło. Ani pracodawca, ani student nie płacą składek. Jest jednak małe „ale” - w takiej sytuacji pracującemu żakowi nie przysługują świadczenia z ubezpieczeń społecznych, na przykład zasiłek chorobowy.

- Student, który skończył 26 lat i podpisał umowę zlecenie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i zdrowotnemu. Natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne, a to znaczy, że każdy sam musi zdecydować czy opłacać składkę chorobową. Jeśli to zrobi będzie mógł korzystać z płatnych zwolnień chorobowych - mówi Sebastian Szczurek, rzecznik prasowy ZUS w Opolu.

Pracodawcy powinni pamiętać, że zwolnienie z opłacania składek dotyczy osób, które mają status studenta, a ten przysługuje od dnia przyjęcia w poczet studentów (czyli immatrykulacji) do dnia złożenia egzaminu dyplomowego bądź skreślenia z listy studentów. Na zwolnienie z opłacania składek nie ma wpływu obywatelstwo ani narodowość. Na przykład student z Ukrainy, który nie skończył 26 lat będzie zwolniony z opłacania składek od umowy zlecenia.

Osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia, zachowuje prawa studenta do dnia 31 października roku, w którym ukończyła te studia. Użyte w przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce sformułowanie „zachowuje prawa studenta” nie jest tożsame z posiadaniem statusu studenta.

Oznacza to, że w myśl ustawy o ubezpieczeniach społecznych za zleceniobiorcę, który nie skończył 26 lat - ale zakończył edukację na pierwszym stopniu studiów, a jest przed rozpoczęciem edukacji na drugim stopniu studiów - należy opłacać składki na ubezpieczenia społeczne.

Oczywiście opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne jest dla pracodawcy obowiązkiem, jeśli strony podpisują umowę o pracę.

- Zyskiem dla studenta, który zawiera taką umowę jest to, że składkami jest zasilane jego indywidualne konto w ZUS, a przez to buduje swój kapitał na przyszłość. Po prostu odkłada na emeryturę. Dodatkowo zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych
w konkretnych okolicznościach daje gwarancję korzystania z zasiłku chorobowego, macierzyńskiego czy opiekuńczego. Ponadto umowa o pracę to przywileje w postaci prawa do urlopu oraz wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych - wylicza Sebastian Szczurek.

Nie każdy student, który podejmie pracę może zarabiać bez ograniczeń. Limity dotyczą studentów pobierających rentę rodzinną z ZUS. Ich przekroczenie może spowodować, że kwota renty zostanie zmniejszona albo całkowicie zawieszona, a wszystko zależy od od wysokości osiąganych przychodów. Aby nie narazić się na zmniejszenie renty rodzinnej, przychód nie może przekroczyć 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Obecnie jest to kwota 4364,70 zł brutto. 

Jeśli przychód będzie wyższy niż 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia, czyli od czerwca 8105,80 zł brutto, to ZUS może zawiesić wypłacaną rentę.

Jeśli pensja studenta, pobierającego rentę rodzinną, przekroczy 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale nie będzie wyższa niż 130 proc. tego wynagrodzenia, to świadczenie zostanie zmniejszone o kwotę przekroczenia, lecz nie więcej niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia. W przypadku renty rodzinnej dla jednej osoby to kwota 588,19 zł.

Gdy do renty rodzinnej uprawnionych jest więcej osób, to z tytułu przekroczenia granicznych kwot przychodu zmniejszeniu lub zawieszeniu ulega tylko część świadczenia przysługująca osobie osiągającej dodatkowe przychody.